Tezkiretü’l -Bünyan’daki Mimari Terimler Hakkında

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 2, 594 - 609, 16.09.2019

Samet Aydoğan

Öz

Bu çalışmada 16. yüzyılda kaleme alınan Tezkiretü’l-Bünyan’nın mimari terimleri hem kelimelerin anlamları hem de anlamlandırılan kelimelerin beyitler içindeki kullanımları gösterilmiştir. Mimar Sinan ile Sâi Mustafa Çelebi’nin sohbetlerinden oluşan, Tezkiretü’l-Bünyanda’ki mimari terimlerin anlamlandırılması yapılmış ve aynı zamanda alfabetik olarak sıralanmıştır. Bütün kelimelerin anlamlarını Tebdiz sistemi üzerinde anlamlandırarak çalışmaya başladık. Ardından anlamlandırdığımız kavram/terimlerin arasından mimari nitelik taşıyan kelimeleri belirledik. Daha sonra mimari nitelik taşıyan kavram/terimleri makalemize koyarken seçtiğimiz yöntem; öncelikle kavram/terimlerin açıklamalı tanımları yapılıp, ardından kelimelerin beyit içindeki kullanım yerlerini gösterdik. Ayrıca ( ) içerisinde anlamlandırılan kavram/terimlerin kullanıldığı mısra yeri rakamla belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tezkiretü’l- Bünyan, Mimari

Kaynakça

• Arat, R. R. (1951). Atabetül Hakayık. İstanbul Arseven. C. E. (1983). Sanat Ansiklopedisi. C.I, II, III, IV, V. Beşinci Baskı. İstanbul. Milli Eğitim Basımevi Ayverdi. E, H. (1966). İstanbul Mimari Çağının Menşei, Osmanlı Mimarisinin İlk Devri 630-805 (1230-1402) C.I. İstanbul Barkan. Ö. L. (1972).Süleymaniye Cami ve İmareti İnşaatı (1550-1557). C. I TTK. Ankara. Besımevi Baykara, T. (1985).Türkiye Selçukluları Devrinde Konya, Ankara. K.T.B . Yay. Çelebi, Sâî Mustafa. (2002). Yapılar Kitabı, Tezkiretü’l–Bünyan ve Tezkiretü’l – Ebniye, (Mimar Sinan’ın Anıları), Tıpkıbasım – çevriyazı – eleştirel basım: Hayati Develi, Günümüz diline aktarım: Hayati Develi – Samih Rifat, İstanbul, Koçbank. Eldem. S. H. (1969). Köşkler ve Kasırlar, C.I, İstanbul. Erdem, S. (t.y.) Såi Çelebi Tezkiretü’l-Bünyan. İstanbul, Binbir Direk Yayınları Erdoğan, M. (1953). Osmanlı Mimari Tarihinin Arşiv Kaynakları, Tarih Dergisi, C. III. İstanbul Hasol, D. (1995).Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü. İstanbul. Yapı Endüstri Merkezi Yayınları Kılıç, A. (2018). Tezkire Terimleri Sözlüğüne Dâir. Cilt 2 Sayı 4 Tebdiz Özel Sayısı Kuban, D. (1997).Sinan’ın Sanatı ve Selimiye. İstanbul. Tarih Vakfı Refık Ahmet (1931) Mimar Sinan. İstanbul. Kanaat Kütüphanesi. Sâi Çelebi, (1988). Tezkiretü’l- Bünyan (Haz. Sıddık ERDEM), İstanbul Şahin, F. (1983). Seramik Sözlüğü, İstanbul Şapolyo, E.B. (1970). Türk Mezar Taşları, Önyasa, C, 5, Sayı: 57, Ankara Taymas, A.B. (1968). Kazan Türkçesinde Atasözleri ve Deyimler, Ankara. TDK, Yay. Turani, A. (1968). Güzel Sanatlar Terimleri Sözlüğü, Ankara Tümer, G. İki Osmanlı Klasiği: Tezkiretü’l-Bünyan ve Tezkiretü’l-Ebniye. http://www.mimarlikdergisi.com/index.cfm?sayfa=mimarlik&DergiSayi=8&RecID=21 6 [Erişim Tarihi:20.02.2019] Uslu, H. (1985). Başlangıçtan Günümüze İslam Müesseseleri Tarihi, İstanbul Yudahin, K. K. (1945). Kırgız Sözlüğü, C. I, (Çev. Abdullah Taymas), Ankara. TDK, Yayınları.