Öz
İç Anadolu Bölgesi’nin kuzeydoğusunda yer alan Sivas ilinin 16 ilçesi bulunmaktadır. Bu ilçelerden birisi de Altınyayla’dır. İl merkezine 82 kilometre uzaklıkta olan Altınyayla ilçesi, Sivas- Kayseri yolunun doğusundadır. Altınyayla eski bir yerleşim yeridir fakat ne zaman ve kimler tarafından kurulduğuna dair net bir bilgi bulunmamaktadır. Sivas ili Altınyayla ilçesi Merkez (Tonus) Camii Ahmet Ağa tarafından Mahmut Usta’ya h. 1313 (m. 1895-96) tarihlerinde yaptırılmıştır. Altınyayla Merkez Camii ilçenin en eski camisi olmakla beraber Türk mimarisinde ahşap direkli ve tavanlı camilere örnektir. Orta Asya’dan Anadolu’ya taşınan ahşap cami yapma geleneğinin Gazneliler ve Karahanlılar tarafından uygulandığı bilinmektedir. Bu araştırmanın kapsamını Altınyayla Merkez Camii’nin vaaz kürsüsü süslemeleri oluşturmaktadır. Vaaz kürsüsü ahşap malzemeden olup oyma, çakma ve ahşap üzeri renkli kalem işi tekniklerinin birlikte kullanıldığı bir eserdir. Kürsü; “S” ve “C” kıvrımlar, vazo içerisinde çiçek motifleri, palmetler, rozetler, yapraklar ve bitkisel motiflerle süslenmiştir. Kürsü süslemeleri renk, motif, desen, kompozisyon ve teknik açıdan incelenmiştir. Süslemeler, fotoğraf ve ayrıntılı çizimler ile desteklenerek belgeleme çalışmasıyla günümüzdeki durumu tespit edilmiştir. Ahşap ana kaidede çatlamalar, süslemelerde ve renklerde kısmi bozulmalar tespit edilmiştir. Vaaz kürsüsünde yer alan süslemelere gereken önemin verilmediği görülmüştür. Günümüzde kullanılmayan vaaz kürsüsü hakkında daha önce ayrıntılı bir çalışma yapılmamıştır. Bu sebeple belgeleme çalışmasının yapılıp literatüre kazandırılması gelecek kuşaklara ulaşması açısından önem arz etmektedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Anonim, (2002). Sivas İl Yıllığı. Anonim, (2017). Sivas/Altınyayla, Ahmet Ağa (Merkez Tonus) Cami. Vakıflar Genel Müdürlüğü. Sivas. Aslanapa, O. (1991). Anadolu’da İlk Türk Mimarisi. Ankara: Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yayını. Apa, G. (2009). Üsküdar Sultan Camilerinde Vaaz Kürsüleri. Editör, Yılmaz, Ç. Uluslararası Üsküdar Sempozyumu VI. (251-268), İstanbul, Üsküdar Belediyesi. Birol, İ. A. ve Derman, Ç. (2008). Türk Tezyini Sanatlarında Motifler. İstanbul: Kubbealtı. Can, Y. ve Gün, R. (2005). Ana Hatlarıyla Türk İslam Sanatları ve Estetiği, İstanbul: Kayıhan Yayınları. Denizli, H. (Trhsz). Sivas Tarihi ve Anıtları. Sivas: Özbelsan A.Ş. Yayın. Hatipoğlu, O. (2007). XIX. Yüzyıl Osmanlı Camilerinde Kalem İşi Tezyinatı (Yayınlanmış Doktora Tezi). Erzurum: Atatürk Kurtişoğlu, G. A. (2013). Dini Mekanlarda Fonksiyonel Estetik Öğeler. İstanbul: VI. Dini Yayınlar Kongresi. Üçer, K. (1988). Klasik, Barok, Rokoko, Ampir Kalemişi Üslupları (Yüksek Lisans Eser Çalışması). İstanbul: Mimar Sinan. Denktaş, M. (2004). Pınarbaşı-Uzunyayla’daki Ahşap Direkli Camiler. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 Nisan 2019 tarihinde http://icerik.isam.org.tr/?blm=sn&navil=tr&tn=pınarbaşı+uzunyayla adresinden erişildi. Sivas İl Haritası, https://www.google.com/search? q= sivas+il+ haritas% C4%B1+detayl%C4%B1&rlz erişim tarihi, 26.03.2018. Sivas Belediyesi, (http://www.sivas.bel.tr/iceri k/38/12/ Sivas’ımız erişim tarihi, 26.03.2018. Fotoğraf ve Çizimler Kaya, F. (2018,2019).
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 16 Eylül 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 9 Sayı: 2 |
