Canlı Derslerde İletişim Becerileri Ölçeğinin Geliştirilmesi

Yıl 2024, Cilt: 3, 1 - 11, 31.12.2024

Mustafa Sütlüoğlu , Muhammed Ayhan , Muhammed Resul Aydın

https://doi.org/10.5281/zenodo.14576184

Öz

Bu çalışmada, uzaktan eğitim ortamında öğretmenlerin ve öğrencilerin iletişim becerilerini ölçmek için kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olan Canlı Derslerde İletişim Becerileri Anketi (CDİBA) geliştirilmiştir. Araştırma sonucunda, CDİBA'nın uzman ve öğrenci görüşlerine göre geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Anket maddelerinin kapsam geçerlilik oranlarının (KGO) 0,65 ile 1,00 arasında değiştiği ve anketin genel kapsam geçerlilik indeksinin (KGİ) 0,84 olduğu görülmektedir. Bu değerler, anketin ölçmeyi amaçladığı alanı kapsayıcı ve geçerli olduğunu göstermektedir. Öğrencilerin anket maddelerine verdikleri cevaplar incelendiğinde, öğrencilerin büyük bir çoğunluğunun maddelerin çoğuna kesinlikle katılıyorum veya katılıyorum yanıtını verdiği görülmektedir. Bu durum, öğrencilerin canlı derslerde iletişim becerilerinin önemine ve bu becerilerin geliştirilmesi için yapılması gerekenlere ilişkin farkındalıklarının olduğunu göstermektedir. Böylelikle CDİBA’nın uzaktan eğitim ortamında öğretmenlerin ve öğrencilerin iletişim becerilerini ölçmek için kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler

Canlı dersler, etkili iletişim becerileri, öğrenci-öğretmen etkileşimi

Kaynakça

• Ata, A., & Arslan, M. (2020). Canlı derslerde iletişim becerileri. Karaman, S., & Kurşun, E. (Ed.), Uzaktan öğretimde canlı ders uygulama ilkeleri ve örnekleri. İçinde (ss 48-57). Atatürk Üniversitesi Yayınları, Erzurum.
• Bolat, S. (1996). Eğitim örgütlerinde iletişim: HÜ Eğitim Fakültesi uygulaması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(12).
• Bozkurt, A. (2017). Türkiye’de uzaktan eğitimin dünü, bugünü ve yarını. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 3(2), 85-124.
• Büyüköztürk, Ş. (2005). Anket geliştirme. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 133-151.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/256394
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. (7. Baskı). Ankara: PegemA
• Caruth, G. D., &Caruth, D. L. (2013). Understanding resistance to change: A challenge for universities, Turkish Online Journal of Distance Education, 14(2), 12-21
• Çalışkan, N., & Yeşil, R. (2005). Eğitim sürecinde öğretmenin beden dili. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 199-207.
• Çiftçi, G. T. (2021). Dijital iletişim teknolojileri bağlamında açık ve uzaktan öğrenmenin kapsamı. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 7(1), 1-23.
• Demir, Ü. (2015). Üniversite öğrencilerinin eğitsel yazılım ekran tasarımı seçimlerinin değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1).
• Deniz, T. (2021). Farklı görsel programlarla tasarlanan kodlama eğitiminin ortaokul öğrencilerinin akademik başarı ile kodlamaya karşı tutum ve öz-yeterliklerine etkisi (Tez No. 675166)[Yüksek Lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi-Konya]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Durukan, E., & Maden, S. (2010). Türkçe öğretmenlerinin iletişim becerileri üzerine bir araştırma. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 5(1), 59-74.
• Elcin, Ş. & Şahiner, D. S. (2014). Uzaktan eğitimde iletişimsel engeller. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 6 (1), 21-33 .
• Erkuş, A., &Günlü, E. (2009). İletişim tarzının ve sözsüz iletişim düzeyinin çalışanların iş performansına etkisi: Beş yıldızlı otel işletmelerinde bir araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi. 20.1, 7-24.
• Göksel, N. (2022). Covid-19 döneminde İngilizce dersler için sunulan canlı ders kayıtlarına yönelik öğrenci görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 539-561. DOI: 10.17679/inuefd.1043450
• İnal, E., & Arslanbaş, F. (2021). Türkçenin yabancı dil olarak uzaktan öğretiminde iletişim odaklı web 2.0 araçları ve uygulama örnekleri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(Özel Sayı), 228-249.
• Kaban, A. (2013). Uzaktan eğitim kalite standartlarının belirlenmesi ve Atatürk Üniversitesi uzaktan eğitim sisteminin incelenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Keser, H., & Kavuk, M. (2015). Okulda siber zorbalık farkındalık anketinin geliştirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(1), 17- 30.https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/209888
• Kırık, A. (2014). Uzaktan eğitimin tarihsel gelişimi ve Türkiye’deki durumu. Marmara İletişim Dergisi, (21), 73-94. Köksal, N., &Çöğmen, S. (2018). Ortaokul öğrencilerinin eleştirel düşünme ve iletişim becerileri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44(44), 278-296.
• Kumtepe, E. G., Uçar, H., & Altunkaya, N. (2021). Açık ve uzaktan öğrenenlerin transaksiyonel uzaklık algıları (Master's thesis, Anadolu Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Lawshe, C. H. (1975). A quantitative approach to content validity. Personnel Psychology, 28, 563–575.
• Lim, C. L. (2010). Student perceptions of the use of elluminate live! for synchronous e-¬learning. International Journal of Arts and Sciences, 3(11), 123¬136.
• Öden Acar A., Aslan Huyar D., Ertürk E., &Şapulu Alakan Y., (2020). Yabancı uyruklu öğrenci özelliklerinin belirlenmesine yönelik bir anket geliştirme çalışması. Yükseköğretimve Bilim Dergisi/Journal of HigherEducationandScience, 10(2), 276-285. https://doi.org/10.5961/jhes.2020.389
• Öğrenci Destek Programı, (2012). İletişim becerileri. Özellikle Kız Çocuklarının Okullaşma Oranının Artırılması Projesi. https://gaziantep23nisanoo.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/27/08/716271/dosyalar/2019_04/03113618_modul_5_iletisim_becerileri-final.pdf adresinden 09/11/2023 tarihinde alınmıştır.
• Picciano, A. (2002). Beyond student perceptions: Issues of interaction, presence, and performance in an online course. Journal of Asynchronous Learning Networks. 6(1), 21−40.
• Pilanci, H., Saltık, O., & Zenci, S. Ç. (2020). Açık ve uzaktan yabancı dil olarak Türkçe öğreticileri için temel ilkeler. Uluslararası Beşerî Bilimler ve Eğitim Dergisi, 6(14), 516-529.
• Sarı, Y. E. (2021). Uzaktan eğitimde etkili iletişim ve iletişimsel engeller: Sözlü ve sözsüz iletişim. Diyalog Interkulturelle Zeitschrift Für Germanistik, 9 (2), 659-671 . DOI: 10.37583/diyalog.1030779
• Schlosser, C.A., & Anderson, M.L. (1994). Distance education: A review of the literature. AECT Publication Sales.
• Şeker, S., Kankanat, Ö., & Elmalı, E. N. (2022). Sınıf öğretmenlerinin pandemi sürecinde uzaktan eğitimde sınıf yönetimi ve iletişime yönelik görüşleri. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 13(1), 618-645.
• Uğurlu, C. T. (2013). Öğretmenlerin iletişim becerisi ve empatik eğilim davranışlarının çocuk sevme düzeyleri üzerine etkisi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(2), 51-61.
• Veneziano L. & Hooper J. (1997). A method for quantifying content validity of health-related questionnaires. American Journal of Health Behavior, 21(1),67-70.
• Yurdugül, H. (2005). Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 28–30 Eylül 2005, Denizli.
• Zıllıoğlu, M. (2007). İletişim nedir? İstanbul: Cem Yayınevi.