Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 169 - 175, 03.07.2023

Ezgi Gün-tosik Yasemin Bertiz Mustafa Tevfik Hebebci

https://doi.org/10.53850/joltida.1108655

Öz

Bu araştırmada bireylerin sosyal medya haberlerine güven duymaları, teyit etmeleri ve dijital okuryazarlıkları, cinsiyet, öğrenim durumu ve sosyal medyaya bağlanma süresi değişkenlerine göre incelenmiştir. Kesitsel tarama deseniyle kurgulanan çalışmaya 174 kişi katılım göstermiştir. Yapılan t-testi, ANOVA ve Kruskall Wallis-H analizi sonuçları, cinsiyetin dijital okuryazarlık, kurumsal ve bireysel güven puanlarında, öğrenim durumunun kurumsal ve bireysel güven puanlarında anlamlı farklılık oluşturduğunu, sosyal medyaya bağlanma süresinin ise hiçbir başlıkta anlamlı farklılık oluşturmadığını ortaya koymuştur. Ayrıca korelasyon analizi bulguları, güven duyma ve teyit etme birbirleriyle farklı düzeylerde ilişki gösterirken, dijital okuryazarlık yalnızca teyit etme davranışı ile ilişkili göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Dijital okuryazarlık Güven Teyit Sosyal medya

Kaynakça

  • Abay, A. G. (2019, 18 Mart). Putin ‘sahte haber’ yasasını onayladı. Anadolu Ajansı. Retrieved January 2, 2022, from https://www.aa.com.tr/tr/dunya/putin-sahte-haber-yasasinionayladi/1421809.
  • Argelagós, E., & Pifarré, M. (2017). Unravelling Secondary Students' Challenges in Digital Literacy: A Gender Perspective. Journal of Education and Training Studies, 5(1), 42-55.
  • Bawden, D. (2001). Information and digital literacies: a review of concepts. Journal of documentation,57(2), 218-259.
  • Bode, L., & Vraga, E. K. (2015). In related news, that was wrong: the correction of misinformation through related stories functionality in social media. Journal of Communication, 65(4), 619-638.
  • Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum (Yedinci Baskı). Ankara: PEGEM A Yayıncılık.
  • Cockburn, H. (2021). Schools to teach children about fake news and ‘confirmation bias’, government announces. Independent. Retrieved December 12, 2021 from https://www.independent.co.uk/news/education/education-news/fake-news-schools-education-online-risks-confirmation-bias-damian-hinds-government-a9004516.html.
  • Çömlekçi, M. F., & Başol, O. (2019). Sosyal medya haberlerine güven ve kullanıcı teyit alışkanlıkları üzerine bir inceleme. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, 30, 55-77.
  • Creswell, J. W. (2014). Educational research planning, conducting and evaluating quantitative and qualitative research. USA: Pearson
  • Erkan, G. & Ayhan, A. (2018). Siyasal İletişimde Dezenformasyon ve Sosyal Medya: Bir Doğrulama Platformu Olarak Teyit. Org. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (29. Özel Sayısı), 202-223.
  • Eshet, Y. (2002). Digital literacy: A new terminology framework and its application to the design of meaningful technology-based learning environments (pp. 493-498). Association for the Advancement of Computing in Education (AACE).
  • Foça, M. A. (2016). Doğrulama, demokrasinin yeni bekçisi mi. P24 Blog. Retrieved December 17, 2021, from http://p24blog.org/yazarlar/1897/dogrulama--demokrasinin-yenibekcisi-mi.
  • Göksel, A. G., & Akgül, A. Üniversite öğrencilerinin sosyal medyaya güven düzeylerinin incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(4), 241-256.
  • Hamutoğlu, N. B., Güngören, Ö. C., Uyanık, G. K., & Erdoğan, D. G. (2017). Dijital okuryazarlık ölçeği: Türkçe’ye uyarlama çalışması. Ege Eğitim Dergisi, 18(1), 408-429.
  • Holum, A. & Gahala, J. (2001). Critical issue: using technology to enhance literacy instruction. North Central Regional Educational Laboratory, Learning Point Associates: Naperville, IL, USA, 2001.
  • Khan, M. L., & Idris, I. K. (2019). Recognise misinformation and verify before sharing: a reasoned action and information literacy perspective. Behaviour & Information Technology, 38(12), 1194-1212.
  • Kılıç, D., & İspir, B. (2020). Sosyal medyada haber içeriklerine güven ve kullanıcı motivasyonları. Kurgu, 28(1), 269-288.
  • Kutlu, A., & Doğan, E. (2020). Kesin bilgi, yayalım: Hakikat sonrası çağda yalan haberlere ilişkin Y kuşağının tutum ve davranışları. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 34, 83-101.
  • Lee, S. J., Kim, J. M., & Lee, W. G. (2014). Model analysis of variables affecting the digital literacy of elementary school students. International Journal of Applied Engineering Research, 9(21), 9207-9216.
  • Maddux, W. W., & Brewer, M. B. (2005). Gender differences in the relational and collective bases for trust. Group Processes & Intergroup Relations, 8(2), 159-171.
  • Moon, S. J., & Bai, S. Y. (2020). Components of digital literacy as predictors of youth civic engagement and the role of social media news attention: the case of Korea. Journal of Children and Media, 14(4), 458-474.
  • Ng, W. (2012). Can we teach digital natives digital literacy?. Computers & Education, 59(3), 1065-1078. Norris, P. (2011). Democratic deficit: Critical citizens revisited. New York, NY: Cambridge University Press.
  • Schmidt, T., Salomon, E., Elsweiler, D., & Wolff, C. (2021). Information Behavior towards False Information and “Fake News” on Facebook: The Influence of Gender, User Type and Trust in Social Media. Retrieved March 3, 2022, from https://epub.uni-regensburg.de/44942/.
  • Sterrett, D., Malato, D., Benz, J., Kantor, L., Tompson, T., Rosenstiel, T., ... & Loker, K. (2019). Who shared it?: Deciding what news to trust on social media. Digital journalism, 7(6), 783-801.
  • Şencan, İ. (2020). Haber okuryazarlığı programı: İçerik tasarımı ve etkililiğinin değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Trochim, W. M., & Donnelly, J. P. (2006). The Research Methods Knowledge Base (3rd ed.). Cincinnati, OH: Atomic Dog.
  • Üstündağ, M. T., Güneş, E., & Bahçivan, E. (2017). Dijital okuryazarlık ölçeğinin Türkçeye uyarlanması ve fen bilgisi öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık durumları. Journal of Education and Future, 12, 19-29.
  • Warner-Søderholm, G., Bertsch, A., Sawe, E., Lee, D., Wolfe, T., Meyer, J., ... & Fatilua, U. N. (2018). Who trusts social media?. Computers in human behavior, 81, 303-315.
  • Yaşar, İ. H. & Uğurhan, Y. Z. C. (2021). Sosyal medyada güven ve teyit: Sosyal medya kullanım sıklığı bağlamında bir inceleme. İNİF E- Dergi, 6(1), 32-52.
  • Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayınevi.

Individuals' Habits of Trust and Verification in Social Media News and their Literacy

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 169 - 175, 03.07.2023

Ezgi Gün-tosik Yasemin Bertiz Mustafa Tevfik Hebebci

https://doi.org/10.53850/joltida.1108655

Öz

In this study, individuals' trust and verification of social media news and their digital literacy were examined according to the variables of gender, educational status and duration of social media engagement. 174 people participated in the study, which was designed with a cross-sectional scanning design. The results of t-test, ANOVA and Kruskall Wallis-H analysis revealed that gender made a significant difference in digital literacy, institutional and individual trust scores and that educational status produced the same effect in institutional and individual trust scores. According to the findings of the correlation analysis, while the duration of social media connections did not cause a significant difference in any of the variables.In addition, while the factors of trusting and verifying were related to each other at different levels, digital literacy was only associated with verifying.

Anahtar Kelimeler

Digital literacy Trust Verification Social media

Kaynakça

  • Abay, A. G. (2019, 18 Mart). Putin ‘sahte haber’ yasasını onayladı. Anadolu Ajansı. Retrieved January 2, 2022, from https://www.aa.com.tr/tr/dunya/putin-sahte-haber-yasasinionayladi/1421809.
  • Argelagós, E., & Pifarré, M. (2017). Unravelling Secondary Students' Challenges in Digital Literacy: A Gender Perspective. Journal of Education and Training Studies, 5(1), 42-55.
  • Bawden, D. (2001). Information and digital literacies: a review of concepts. Journal of documentation,57(2), 218-259.
  • Bode, L., & Vraga, E. K. (2015). In related news, that was wrong: the correction of misinformation through related stories functionality in social media. Journal of Communication, 65(4), 619-638.
  • Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum (Yedinci Baskı). Ankara: PEGEM A Yayıncılık.
  • Cockburn, H. (2021). Schools to teach children about fake news and ‘confirmation bias’, government announces. Independent. Retrieved December 12, 2021 from https://www.independent.co.uk/news/education/education-news/fake-news-schools-education-online-risks-confirmation-bias-damian-hinds-government-a9004516.html.
  • Çömlekçi, M. F., & Başol, O. (2019). Sosyal medya haberlerine güven ve kullanıcı teyit alışkanlıkları üzerine bir inceleme. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, 30, 55-77.
  • Creswell, J. W. (2014). Educational research planning, conducting and evaluating quantitative and qualitative research. USA: Pearson
  • Erkan, G. & Ayhan, A. (2018). Siyasal İletişimde Dezenformasyon ve Sosyal Medya: Bir Doğrulama Platformu Olarak Teyit. Org. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (29. Özel Sayısı), 202-223.
  • Eshet, Y. (2002). Digital literacy: A new terminology framework and its application to the design of meaningful technology-based learning environments (pp. 493-498). Association for the Advancement of Computing in Education (AACE).
  • Foça, M. A. (2016). Doğrulama, demokrasinin yeni bekçisi mi. P24 Blog. Retrieved December 17, 2021, from http://p24blog.org/yazarlar/1897/dogrulama--demokrasinin-yenibekcisi-mi.
  • Göksel, A. G., & Akgül, A. Üniversite öğrencilerinin sosyal medyaya güven düzeylerinin incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(4), 241-256.
  • Hamutoğlu, N. B., Güngören, Ö. C., Uyanık, G. K., & Erdoğan, D. G. (2017). Dijital okuryazarlık ölçeği: Türkçe’ye uyarlama çalışması. Ege Eğitim Dergisi, 18(1), 408-429.
  • Holum, A. & Gahala, J. (2001). Critical issue: using technology to enhance literacy instruction. North Central Regional Educational Laboratory, Learning Point Associates: Naperville, IL, USA, 2001.
  • Khan, M. L., & Idris, I. K. (2019). Recognise misinformation and verify before sharing: a reasoned action and information literacy perspective. Behaviour & Information Technology, 38(12), 1194-1212.
  • Kılıç, D., & İspir, B. (2020). Sosyal medyada haber içeriklerine güven ve kullanıcı motivasyonları. Kurgu, 28(1), 269-288.
  • Kutlu, A., & Doğan, E. (2020). Kesin bilgi, yayalım: Hakikat sonrası çağda yalan haberlere ilişkin Y kuşağının tutum ve davranışları. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 34, 83-101.
  • Lee, S. J., Kim, J. M., & Lee, W. G. (2014). Model analysis of variables affecting the digital literacy of elementary school students. International Journal of Applied Engineering Research, 9(21), 9207-9216.
  • Maddux, W. W., & Brewer, M. B. (2005). Gender differences in the relational and collective bases for trust. Group Processes & Intergroup Relations, 8(2), 159-171.
  • Moon, S. J., & Bai, S. Y. (2020). Components of digital literacy as predictors of youth civic engagement and the role of social media news attention: the case of Korea. Journal of Children and Media, 14(4), 458-474.
  • Ng, W. (2012). Can we teach digital natives digital literacy?. Computers & Education, 59(3), 1065-1078. Norris, P. (2011). Democratic deficit: Critical citizens revisited. New York, NY: Cambridge University Press.
  • Schmidt, T., Salomon, E., Elsweiler, D., & Wolff, C. (2021). Information Behavior towards False Information and “Fake News” on Facebook: The Influence of Gender, User Type and Trust in Social Media. Retrieved March 3, 2022, from https://epub.uni-regensburg.de/44942/.
  • Sterrett, D., Malato, D., Benz, J., Kantor, L., Tompson, T., Rosenstiel, T., ... & Loker, K. (2019). Who shared it?: Deciding what news to trust on social media. Digital journalism, 7(6), 783-801.
  • Şencan, İ. (2020). Haber okuryazarlığı programı: İçerik tasarımı ve etkililiğinin değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Trochim, W. M., & Donnelly, J. P. (2006). The Research Methods Knowledge Base (3rd ed.). Cincinnati, OH: Atomic Dog.
  • Üstündağ, M. T., Güneş, E., & Bahçivan, E. (2017). Dijital okuryazarlık ölçeğinin Türkçeye uyarlanması ve fen bilgisi öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık durumları. Journal of Education and Future, 12, 19-29.
  • Warner-Søderholm, G., Bertsch, A., Sawe, E., Lee, D., Wolfe, T., Meyer, J., ... & Fatilua, U. N. (2018). Who trusts social media?. Computers in human behavior, 81, 303-315.
  • Yaşar, İ. H. & Uğurhan, Y. Z. C. (2021). Sosyal medyada güven ve teyit: Sosyal medya kullanım sıklığı bağlamında bir inceleme. İNİF E- Dergi, 6(1), 32-52.
  • Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayınevi.
Toplam 29 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil İngilizce
Konular Bilgi Sistemleri Eğitimi, Alan Eğitimleri
Bölüm Research Article
Yazarlar

Ezgi Gün-tosik 0000-0001-7747-1917

Yasemin Bertiz 0000-0001-7388-5901

Mustafa Tevfik Hebebci 0000-0002-2337-5345

Yayımlanma Tarihi 3 Temmuz 2023
Gönderilme Tarihi 25 Nisan 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Cilt: 8 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Gün-tosik, E., Bertiz, Y., & Hebebci, M. T. (2023). Individuals’ Habits of Trust and Verification in Social Media News and their Literacy. Journal of Learning and Teaching in Digital Age, 8(2), 169-175. https://doi.org/10.53850/joltida.1108655
 Kapak Resmi İndir

Journal of Learning and Teaching in Digital Age 2023. © 2023. This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License. 19195

Journal of Learning and Teaching in Digital Age. Tüm hakları saklıdır, 2023. ISSN:2458-8350