İnsani gelişme endeksi ile büyüme ilişkisi: Pedroni eşbütünleşme örneği

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 2, 55 - 61, 30.12.2018

Esra Koçak Okyay Uçan

Öz

1990 yılından itibaren her yıl yayınlanan İnsani Gelişme Raporları
ülkelerin gelişmişlik düzeylerini hesaplamalarına yardımcı olmaktadır. Bu
çalışmada Avrupa Birliğine üyelik aşamasında büyük bir yol kat eden Türkiye ile
insani gelişme endeksi yüksek olan seçilmiş dünya ülkelerinden Almanya, ABD,
Norveç ve İtalya arasında 1990-2015 yılları için panel veri analizi
yapılmıştır. Bu çerçevede ülkenin eğitim düzeyi, ortalama yaşam beklentisi ve
sağlık endeksini içine alan insani gelişme endeksi verileri kullanılarak,
büyüme oranı arasındaki ilişki araştırılmıştır. Pedroni eşbütünleşme sonucuna
göre, milli gelir ile diğer değişkenler arasında uzun dönemli bir ilişki
bulunmuştur.

The relationship between human development index and growth: An example of Pedroni cointegration

Öz

The Human Development Report, published each
year since 1990, help countries to calculate their development levels. In this
study, panel data analysis was carried out between 1990 and 2015 between Turkey
and Germany, USA, Norway, and Italy from selected countries with a high human
development index. The relationship between growth rate and the human
development index data, which includes education level, average life expectancy,
and health index, is used in this framework. According to the pedroni
cointegration test, a long-run relationship was found between national income
and other variables.

Anahtar Kelimeler

İnsani Gelişme, İnsani Gelişme Endeksi, Ekonomik Büyüme

Kaynakça

• Anand, S., & Sen, A. (1994). Human Development Index: Methodology and measurement. Human Development Report Office Occasional Paper 12, New York. http://hdr.undp.org/en/content/human-development-index-methodology-and-measurement Erişim tarihi: 20.07.2017
• Çalışkan, Ş. (2010). Türkiye’de beşeri sermaye harcamaları ve insani gelişmişlik. İş-Güç Endüstri İlişkileri Ve İnsan Kaynakları Dergisi, 12(1), 7-28.
• Çolak, M. (2010). Eğitim ve beşeri sermayenin kalkınma üzerine etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İİBF Kamu-İş Dergisi, 11(3), 109-125.
• Denison, E.F. (1962). The Sources of economic growth in the United States and the alternatives before US. Committee for Economic Development, 72(288), 935-938. https://www.jstor.org/stable/2228363?seq=1#page_scan_tab_contents Erişim tarihi: 18.07.2017
• Doğan, E.M., & Tatlı, H. (2014). İnsani gelişme ve insani yoksulluk bağlamında Türkiye’nin dünyadaki yeri. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28(1), 99-124.
• Doğan, H.G., & Gürler, Z. (2013). Türkiye’nin insani gelişme endeksinin analitik olarak değerlendirilmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(2), 69-76.
• Gürses D. (2009). “İnsani gelişme” ve Türkiye. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(21), 339-350.
• Güvenen, O. (1992). Bir istatistikçi gözüyle: insanca gelişme raporu. İnsanca Gelişme Birinci Türkiye Konferansı [Rapor], UNDP, Ankara, 7-8 Eylül.
• Hicks, A.D. (1997). “The inequality-adjusted human development index: A constructive proposal. World Development, 25(8), 1283-1298.
• Karabulut, T., Kaya, N. & Gürsoy, Z. (2009). Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’ne üye ülkelerin 2006 yılı insani gelişmişlik düzeylerinin analizi. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 2(2), 1-18.
• Mincer, J. (1991). Educationand unemployment. NBER Economic Paper Series No: 3838. https://www.nber.org/papers/w3838 Erişim tarihi: 20.08.2017
• Uçan, O., & Koçak, E. (2014). Türkiye’de dış ticaret ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2), 51-60.
• Sezgin Nartgün, Ş., Akın Kösterelioğlu, M., & Sipahioğlu, M. (2013). İnsani gelişim endeksi göstergeleri açısından AB Üyesi ve AB üyeliğine aday ülkelerin karşılaştırılması. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 80-89.
• Tüylüoğlu, Ş., & Karalı, B. (2005). İnsani kalkınma endeksi ve Türkiye için değerlendirilmesi. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (12), 53-88.
• UNDP [United Nations Development Programme] (1990). Human Development Report. New York: Oxford University Press.
• UNDP (1995). Human Development Report. New York: Oxford University Press.
• UNDP (2005). Human Development Report, International Cooperation at a Crossrads. http://hdr.undp.org/sites/default/files/reports/266/hdr05_complete.pdf Erişim tarihi: 29.04.2013
• Ünal, Ç. (2008). İnsani gelişmişlik endeksine göre Türkiye’nin bölgesel farklılıkları, Coğrafi Bilimler Dergisi, 6(2), 89-113.