Comparison of the rights and obligations of the agency, the exclusive and the franchisee

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 110 - 127, 20.12.2021

Ferhat Kalkmaz

Öz

Market actors, who try to regulate their debt relations in a way that are more suitable for their purposes and conditions, try to achieve this within the framework of contract freedom, if they cannot achieve this with the contracts whose framework is determined by the legal regulation. This situation gradually leads to the emergence of new contracts that incorporate the features of many contracts. Agency are agreements which impose similar obligations exclusivity and franchise agreements. In this study, the scope of the rights and obligations of the parties to the exclusive and franchise agreements, which emerged as a unique type, and whether it is a requirement of legal regulation, has been tried to be evaluated by considering the agency agreement. At the end of the study, the legal regulation of the agency ensures that the main framework of the rights and obligations of the parties is determined. However, exclusivity and franchise agreements are still not regulated legally. It has been concluded that this situation creates a gap in our legal order.

Anahtar Kelimeler

Agency, exclusive, franchise agreement, contract freedom

Acente, tek satıcı ve franchise alanın hakları ve borçlarının hukuki düzenleme bakımından karşılaştırılması

Öz

Borç ilişkilerini kendi amaç ve koşullarına daha uygun olacak tarzda düzenlemeye çalışan piyasa aktörleri, çerçevesi yasal düzenleme ile belirlenen sözleşmeler ile bunu sağlayamadıkları takdirde sözleşme serbestisi çerçevesinde sağlamaya çalışmaktadırlar. Bu durum giderek birçok sözleşmenin özelliklerini bünyesinde barındıran yeni sözleşmelerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Acente, tek satıcılık ve franchise sözleşmeleri benzer yükümlülükler getiren sözleşmelerdir. Bu çalışmada kendine has bir tip olarak ortaya çıkan tek satıcılık ve franchise sözleşmesi taraflarının hak ve borçlarının kapsamı ile yasal düzenleme gereği olup olmadığı acentelik sözleşmesi göz önünde bulundurularak değerlendirilmeye çalışılmıştır. Yapılan çalışma sonunda acentenin yasal olarak düzenlenmesinin tarafların hak ve borçlarının ana çerçevesinin belirlenmesini sağlamaktadır. Fakat tek satıcılık ve franchise sözleşmeleri halen yasal olarak düzenlenmemiştir. Bu durumun hukuk düzenimizde bir boşluk oluşturduğu kanaati oluşmuştur.

Anahtar Kelimeler

Acente, tek satıcılık, franchise sözleşmesi, sözleşme serbestisi

Kaynakça

• Altınok, P. (2009). Tek Satıcılık Sözleşmesinde Müşteri Tazminatı, İsviçre Federal Mahkemesinin 22 Mayıs 2008 Tarihli Kararı (Atf 134 III 497 Vd.) Üzerine Düşünceler. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 58 (Sayı 3), 451 - 480.
• Arvasi, Z. (2000). Franchise Sözleşmesi. Ankara Barosu Dergisi (4).
• Aybar, Z. B. (2013). İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (24), 167-201.
• Can, O. (2014). Acente Rekabet Yasağı Anlaşmasının Rekabet Sınırlandırmaları Hukukuna Etkisi. Ankara barosu dergisi (2), 67-90.
• Cengiz, A. (Aralık 2011). Acente Kavramı ve Acentelik Sözleşmesinden Doğan Hak Ve Borçları. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi 1(2), 140-165.
• Eren, F. (2015). Borçlar Hukuku Özel Hükümler. Ankara: Yetkin Yayınları.
• Hüseyin Ülgen, Ö. T. (2008 ). Ticari İşletme Hukuku. İstanbul : Vedat Kitapçılık.
• İmregün, O. (2005). Kara Ticaret Hukuku Dersleri (Genel Hükümler- Ortaklıklar- Kıymetli Evrak). İstanbul: Filiz Kitapevi.
• Kaya, M. İ. (2014). Acentelik Hukuku. Ankara: Adalet Yayınevi.
• Kayar, İ. (2015). Ticaret Hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Nilüfer, K. (2015). 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’na Göre Acentelik Sözleşmesinin Sona Ermesi ve Sona Ermenin Sonuçları. İstanbul: İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yeşiltepe, S. Ö. (2007). Tek Satıcılık Sözleşmesinin Öğretide Benzer Olarak Belirtilen Sözleşmelerden Ayırt Edilmesi. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi (MÜHF-HAD), 13(1), 169-191
• https://www.corpus.com.tr/ adresinden alındı