Radyo Televizyon Yayıncılığında Küreselleşme ve Ulusal Yayıncılık Üzerindeki Etkileri

Yıl 2005, Cilt: 4 Sayı: 1, 11 - 20, 19.11.2013

Ayhan Ünlüler

Öz

Uluslararası kitle iletişiminin gelişmekte olan ülkeler aleyhine olduğu savunulan işleyişi ilk olarak 1970'li yıllarda çatışma konusu olmuştu. Gelişmekte olan ülkelerin dengesiz haber akışını düzeltmeye yönelik girişimleri Unesco çatısı altında sürdürülen görüşmelerde çözüm yolunda umut verici gelişmeler de kaydetmişti. Ancak ABD ve İngiltere'nin Unesco'dan çekilmeleriyle bu öneriler bir sonuca ulaşamamış, böylece yeniden başa dönülmüştü. 1980'li yılların ikinci yarısında dijital teknoloji ve uydu yayıncılığının kullanılabilir hale gelmesi, bilgisayar teknolojisinin de sistemle bütünleştirilmesiyle uluslar arası yayıncılık yepyeni bir çehre kazanmıştır. Bu teknolojilerin yatırımcısı durumundaki uluslararası şirketler kitle iletişimini hem ticari etkinliklerinin tanıtım aracı yapmışlar hem de kitle iletişim araçlarının kendilerini ürünleriyle birlikte ticari metalara dönüştürmüşlerdir. Uzunca süre kamusal alanın temsil aracı olarak algılanan kitle iletişim araçlarının ticaret alanına kayarak bir yandan siyasi otoritenin kontrolünden çıkmasından, bir yandan da kamu yararına hizmetten uzaklaşmasından endişe duyan kitle iletişiminin daha çok tüketicisi konumundaki ülkelerin siyasi güçleri ve sivil toplum örgütleri, günümüzde en azından ticarileşmenin olası zararlarını önleyecek önlemler peşinde koşmaktadırlar. Bu çalışmada, sözü edilen ticari dönüşümün uluslararası boyutta gelişim süreci, uluslararası kitle iletişim örgütlenmelerinin ulusal pazarlarda yarattığı etkiler ve sistemin tüketicisi durumundaki ülkelerde alınmaya çalışılan önlemler ele alınıp analiz edilmeye çalışılmaktadır. 

 

Anahtar Kelimeler

kitle iletişimi; elektronik yayıncılık; düzenleme; küreselleşme.

Kaynakça

• Abercrombie N (1996) Television And Society, Polity Press, UK.
• Akdemir S (1998) Akademik Bir Çalışma Alanı Olarak Uluslararası İletişimi Tanımlamak, Kurgu Derg, 15.
• Bourdieu P (1997) Televizyon Üzerine, Turhan Ilgaz (çev), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Cavallin J (1998) European Policies And Regulations On Media Concentration, http://www.ijclp.org/11998/ijclp.web.doc.3119 98.html
• De Fleur M L ve Dennis E E (1985) Understanding Mass Communication, Hough-ton Mifflin Company, Boston
• Ebert J (2004) http://www.waikato.ac.nz/film/ 2004papers/208B/208B. html içinde www. waikato.ac.nz/film/2004papers/ 208B/ docs/ art. ent-quotes.ppt
• Giddens A (2000) Sosyoloji, Hüseyin Özel (çev), Ayraç Yayınevi, Ankara.
• Havens T (2002) It’s Still a White World Out There: The Interplay Of Culture And EconomicsIn International Television Trade, Critical Studues in Media Communication, 19 (4).
• Jeanneney J N (1998) Medya Tarihi, Esra Atuk (çev), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Kuttner R (2005) The End Of The Citizenship, The American Prospect, 11 (3), December 20, 1999,http://www.prospect.org/ print/V11/3/ kuttner -r. html
• MacBride S ve ark (1993) Bir Çok Ses Tek Bir Dünya, Ertuğrul Özkök (çev), Unesco Türkiye Milli Komisyonu Yayını, Ankara.
• McChesney R W (1997) The Global Media Giants, The Nine Firms That Dominate The World, http://www.fair.org/extra/ 9711/gmg. Html, 06.12.2000
• McChesney R W (2000) Rich Media Poor Democracy, Communication Politics In Dubious Times, The New Press, New York.
• McChesney R W (2001) Global Media, Neoliberalism And Imperialism, Monthly Review, March, 52 (10), http://www.monthly review.org/301rwm.htm
• Mattelart A (1995) Beyin İğfal Şebekesi, Işın Gürbüz (çev), Ayrıntı Yayınları, İstanbul. Mattelart A (1997) Ezeli Bir Vaat: İletişim Cennetleri, Erdal Peker (çev), Defter, Edebiyat Tarih Politika Felsefe derg, 29, Metis Yayınları, 69-73.
• Pekman C (1997) Televizyonda Özelleşme: Avrupa’da Yayıncılığın Değişim Süreci, Beta Basım Yayım, İstanbul.
• Pool, I D S (1998) Direct-Broadcast Satellites and Cultural Integrity, Society, 35 (2).
• Postman, N (1994) Televizyon: Öldüren Eğlence, Osman Akınhay (çev), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Ramonet I (2000) Medyanın Zorbalığı, Om Yayınları, İstanbul.
• Raugust K (1996) Merchandise Licencing in The Television Industry, Focal Press, Boston.
• Uluç G (2002) Medya Yapılarının Küreselleşmesi, Doğu Batı, Düşünce Derg, Yıl 5 (18).
• Uluç G (2003) Küreselleşen Medya: İktidar ve Mücadele Alanı, Anahtar Kitaplar, İstanbul.
• Topuz H (1984) Uluslararası İletişim, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
• Walker J ve Ferguson D (1998) The Broadcast Television Industry, Allyn & Bacon, Boston.
• Wasko J (1997) Hollywood Meets Madison Avenue: The Commercialization Of US. Films, Mohammadi, A S (ed), Media In Global Context, A Reader, Arnold, Bristol.
• Weisskopf W A (1996) Yabancılaşma ve İktisat, Çağatay Koç (çev), Anahtar Kitaplar, İstanbul.
• Williams R (1989) İki bine Doğru, Esen Tarım (çev), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.