MEDYANIN KRİTİK VE SÜREĞEN DÖNEMECİ: ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN GÖZÜNDEN MEDYA HABERLERİNİN GÜVENİLİRLİĞİ

Yıl 2014, Cilt: 8 Sayı: 2, 192 - 217, 21.03.2014

Şükrü Balcı Onur Bekiroğlu

Öz

Güvenilirlik araştırmaları, uzun yıllardır iletişim biliminin başlıca araştırma konularından birini oluşturmaktadır. Önceleri güvenilirlik araştırmalarında ikna edici iletişim sürecinde kaynak güvenilirliğinin boyutları üzerine yoğunlaşılırken; daha güncel literatür, farklı medya kanallarına atfedilen güvenilirlik algısındaki değişimleri mercek altına almıştır. Bir başka anlatımla, medya ve haberin güvenilirliği konusu süreğen bir biçimde bilim insanlarının ilgisini çekmiş ve bu anlayış güvenilirliğin farklı boyutlarının araştırılmasını sağlamıştır. İşte söz konusu düşüncelerden yola çıkılarak yürütülen bu çalışmada, üniversite öğrencilerinin medya haberlerinin güvenilirliği konusundaki düşünceleri, saha araştırmasıyla sorgulanmıştır. Araştırmaya konu olan veriler 666 üniversite öğrencisinden yüz yüze görüşmeye dayalı anket tekniğiyle toplanmıştır. Çalışma sonucunda katılımcıların her zaman haber ve bilgi alma ihtiyacı hissettikleri bulgulanmıştır. Üniversite öğrencilerinin haber alma ihtiyacını karşılamak adına haftalık en sık kullandıkları medya olarak internet, sosyal medya ve televizyon ilk üç sırada yer almaktadır. Araştırmaya katılanlar medya haberleri içerisinde gazete, televizyon ve radyo haberlerine daha çok güven duymaktadırlar.

Anahtar Kelimeler

Medya; haber; haber güvenilirliği; üniversite öğrencisi

Kaynakça

• Abdulla R A, Garrison B, Salwen M, Driscoll P and Casey D (2002) The Credibil- ity of Newspapers, Television News and Online News, A paper presented to the Mass Communication and Society Division, Association for Education in Journal- ism and Mass Communication, annual convention, Miami Beach, Fla., August 9.
• Aktaş C (2007) Yeni Medyanın Geleneksel Medya ile Karşılaştırılması, Gülbuğ
• Erol (Ed.), Medya Üzerine Çalışmalar, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım, 107- Armstrong C L and Collins S J (2009) Reaching Out: Newspaper Credibility among Young Adult Readers, Mass Communication and Society, 12(1), 97-114.
• Ayhan B ve Balcı Ş (2009) Kırgızistan'da Üniversite Gençliği ve İnternet: Bir Kul- lanımlar ve Doyumlar Araştırması, bilig Journal of Social Sciences of the Turkish World, 48, 13-40.
• Balcı Ş, Bekiroğlu O ve Gölcü A (2013) Gazeteciliğin Bitmeyen Tartışması: Gaze- tecinin Etik ve Sorumluluğu, Metin Işık (Ed.), İletişim ve Etik, Konya: Eğitim Ya- yınevi, 185-218.
• Balcı Ş ve Gülnar B (2008) Instant Messaging Use among University Students,
• Selçuk İletişim, 5 (3), 81-96. Balcı Ş ve Ayhan B (2007) Üniversite Öğrencilerinin İnternet Kullanım ve Do- yumları Üzerine Bir Saha Araştırması, Selçuk İletişim, 5 (1), 174-197.
• Balcı Ş, Akar H ve Ayhan B (2010) Kullanımlar ve Doyumlar Yaklaşımı Çerçeve- sinde Seçim Dönemlerinde Gazete Okuma Alışkanlıkları ve Motivasyonlar: Kon- ya Örneği, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 30, 51-79.
• Balcı Ş, Akar H ve Ayhan B (2011) Televizyon ve Seçmen İlişkisini Yeniden Dü- şünmek: 2009 Yerel Seçimleri’nde İzleyici Motivasyonları, Selçuk İletişim, 6 (4), 48
• Balcı Ş ve Çavuş S (2011) Yerel Okuyucu Zihninde Yerel Gazetenin Güvenilirlik
• Düzeyi: "Konya Araştırması", Caner Arabacı ve Ayhan Selçuk (Eds.),Konya Kita- bı XIII: Konya Medyası, Konya: KTO Yayınları, 521-540. Beaudoin C E and Thorson E (2005) Credibility Perceptions of News Coverage of
• Ethnic Groups: The Predictive Roles of Race and News Use, The Howard Journal of Communications, 16, 33-48. Bucy E P (2003) Media Credibility Reconsidered: Synergy Effects between On-Air and Online News, Journalism & Mass Communication Quarterly, 80(2), 247-264.
• Cassidy W P (2007) Online News Credibility: An Examination of the Perceptions of Newspaper Journalists, Journal of Computer-Mediated Communication, 12, 478-4
• Çebi M S (1998) Medya ve Gerçeklik, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1 (3), 161-1
• Çetin H ve Akar H (2012)Üniversite Öğrencilerinin Geleneksel ve İnternet Gaze- teciliğine İlişkin Görüşleri: Akdeniz Üniversitesi Örneği, Dumlupınar Üniversite- si Sosyal Bilimler Dergisi, 33, 263-276.
• Chan J M, Lee F L F and Pan Z (2006) Online news meets established journalism:
• How China’s journalists evaluate the credibility of news websites, New Media & Society, 8 (6), 925-947. Cooper T W (1998) New technology effects inventory: Forty leading ethical is- sues, Journal of Mass Media Ethics: Exploring Questions of Media Morality, 13(2), 71-92.
• Damlapınar Z (2008) Medya ve Siyasete Güvenilirlik: ‘Medya Siyaseti’nin Top- lumsal Algılanmasına Bağlı Faktörler, Zülfikar Damlapınar (Ed.), Medya ve Siya- set ( Baskı), Konya: Eğitim Kitabevi Yayınları, 187-207.
• Dumanlı E (2006) Güven sıralamasında medya neden sınıfta kalıyor? http://www.zaman.com.tr/ekrem-dumanli/guven-siralamasinda-medya-neden- sinifta-kaliyor_304921.html, erişim tarihi: 25.01.2013.
• Edelman Trustbarometer (2013) 2013 Annual Global Study, http://trust.edelman com, erişim tarihi: 25.05.2013.
• Fiske, J (1996) İletişim Çalışmalarına Giriş, Süleyman İrvan (Çev.), Ankara: Ark
• Bilim ve Sanat Yayınları. Flanagin A Jand Metzger M J (2000) Perceptions of Internet Information Credibil- ity, Journalism and Mass Communication Quarterly, 77(3), 515-540.
• Fogg B J et al. (2001) What Makes Web Sites Credible? A Report on a Large
• Quantitative Study, CHI, 3 (1), 61-68. Gaziano C and McGrath K (1986) Measuring the Concept of Credibility, Journal- ism Quarterly, 63, 451-462.
• Geray H ve Aydoğan A (2010) Yeni İletişim Teknolojileri ve Etik, Bülent Çaplı ve Hakan Tuncel (Eds.), Televizyon Haberciliğinde Etik, Ankara, 305-321.
• Golan G J (2010) New Perspectives on Media Credibility Research, American
• Behavioral Scientist, 54 (1), 3-7. Gülnar B ve Balcı Ş (2010)Yeni Medya ve Kültürleşen Toplum, Konya: LiteraTürk Yayınları.
• Gülnar B, Balcı Ş ve Çakır V (2010) Motivations of Facebook, You Tube and Similar Web Services Users Based on Spactacle Performance Paradigm and Diffused Audience, bilig Journal of Social Sciences of the Turkish World, 54, 161- 1
• Hackett R A (1998)Bir Paradigmanın Önemini Yitirişi: Haber Medyası Çalışmala- rında Yanlılık ve Nesnellik, Ayşe İnal (Çev.), A.Ü. İletişim Fakültesi Yıllık (1997- 1998),Ankara, 31-68.
• Hovland C and Weiss W (1951). The influence of source credibility on Communi- cation Effectiveness, Public Opinion Quarterly, 15 (4), 635-650. http://www.tgc.org.tr/rapor.asp?rid=86. (2010) Şubat 2010 Raporu, erişim tarihi: 02013.
• Karaduman M (2002) Haber Almada İnterneti Kullanma Alışkanlıkları, VIII.
• Türkiye’de İnternet Konferansı, 19-21 Aralık 2002, Askeri Müze/Harbiye Kültür Sitesi, İstanbul.
• Karahasan F (2013) Türkiye en çok kimlere güveniyor, http://ekonomi.milliyet. com.tr/turkiye-en-cok-kimlere-guveniyor, erişim tarihi: 25.12.2013.
• Kim D and Johnson T J (2009) A Shift in Media Credibility. Comparing Internet and Traditional News Sources in South Korea, International Communication Gazette, 71(4), 283-302.
• Kiousis S (2001) Public Trust or Mistrust? Perceptions of Media Credibility in the Information Age, Mass Communication and Society, 4 (4), 381-403.
• KONDA ve İstanbul Kültür Üniversitesi (2011) Türkiye Gençliği Araştırması 2011, İstanbul.
• Lim S (2013) College students’ credibility judgments and heuristics concerning
• Wikipedia, Information Processing and Management, 49, 405-419. Lippmann W (1945) Public Opinion, New York: The Macmillan Company.
• Mackay J and Lowrey W (2011) The Credibility Divide: Reader Trust of Online
• Newspapers and Blogs, Journal of Media Sociology, 3 (1-4), 39-57. Mehrabi D, Hassan M A and Ali M S S (2009)News Media Credibility of the Internet and Television, European Journal of Social Sciences, 1(11), 136-148.
• Melican D B and Dixon T L (2008) News on the Net: Credibility, Selective Expo- sure and Racial Prejudice, Communication Research, 35 (2), 151-168.
• Meyer H K, Marchionni D and Thorson E (2010) The Journalist Behind the News:
• Credibility of Straight, Collaborative, Opinionated and Blogged “News”, Ameri- can Behavioral Scientist, 54 (2), 100-119. Morris M and Ogan C (2004) The Internet As Mass Medium, Dennis McQuail
• (Ed.), McQuail’s Reader in Mass Communication Theory, London: Sage Publica- tions, 134-145. Newhagen J E and Rafaeli S (1996) Why Communication Researchers Should
• Study the Internet: A Dialogue, Journal of Communication, 46 (1), 4-13. Rubin A (2009) News Credibility Scale, Rebecca B. Rubin et al.(Eds.), Communi- cation Research Measures, New York: Routledge, 234-237.
• Özel A P (2011) Sosyal Medya ve Güven: Hükümet, Sivil Toplum Örgütleri ve Ticari Kuruluşlara Yönelik Ampirik Bir Araştırma, Academic Journal of
• Information Technology –Yaz 2011, 1-31.
• Schweiger W (2000) Media Credibility – Experience or Image? A Survey on the Credibility of the World Wide Web in Germany in Comparison to Other
• Media, European Journal of Communication, 15(1), 37-59. Self C C (1996) Credibility,Michael Brian Salwen, Don W. Stacks (Eds.), An Inte- grated Approach to Communication Theory and Research, Mahwah: Lawrence Erlbaum Associates, 421-442.
• Tseng S and Fogg B J (1999) Credibility and Computing Technology, Communi- cations of the ACM, 42 (5), 39-44.
• Tsfati Y and Cappela J N (2003) Do People Watch What They Do Not Trust? Ex- ploring the Association between News Media Skepticism and Exposure, Com- munication Research, 30 (5), 504-529.
• Yang K (2007) Factors influencing Internet users’ perceived credibility of news- related blogs in Taiwan, Telematics and Informatics, 24, 69–85.