Teachers' Opinions on the Problems Encountered in Internship Practices in Special Education Vocational Schools

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 1 - 24, 29.05.2024

Erkan Çelik , İbrahim Gül

https://doi.org/10.53047/josse.1454964

Öz

Special education vocational bchools are educational institutions for children with special needs. Internship studies carried out in these schools include practices aimed at preparing students for the real work environment. The aim of this study is to reveal the difficulties encountered by students doing internship in special education vocational schools according to teachers' opinions and to make some suggestions on this issue. The research was handled with a descriptive design from case study methods. The study group of the research consists of teachers working in special education vocational schools. While collecting the research data, the opinions of teachers selected from different fields were utilized. The data were collected using a semi-structured interview form developed by the researchers. Content analysis is used to analyze the research data. The findings obtained from the research can be categorized under four headings. These are internal problems, problems related to the school, problems related to the practicum teachers and problems related to the practicum institution. The most important problems related to students are stated as adaptation and absenteeism. The most important problem arising from the school is the lack of workplaces where students will practice. Problems arising from the practicum teacher were stated as the application process and the follow-up of the students. The problems arising from the institution are concentrated in the options of excessive workload and the staff's approach to students. In order to eliminate these problems, it was suggested that students should be informed about internship, each student should be assigned to a workplace related to his/her field, students should not be made to do unnecessary work, and competent master trainers should be assigned. Some suggestions have been made to solve these problems.

Anahtar Kelimeler

Special education vocational school, internship, intern student, master teacher

Etik Beyan

Etik Beyan belgesi eklenmiştir

Kaynakça

• Akay, E., & Gürgür, H. (2018). Kaynaştırma uygulamalarında destek özel eğitim hizmeti sunan öğretmenin mesleki gelişimi: Mentörlük. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 6(1), 9-36. https://doi.org/10.14689/issn.2148-2624.1.6c1s1m
• Arslan, İ. M. (2013). İş okuluna devam eden ve etmeyen eğitilebilir öğrencilerin sosyal beceri düzeylerinin karşılaştırılması [Yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi].
• Artan, İ., & Uyanık Balat, G. (2003). Okul öncesi eğitimcilerinin entegrasyona ilişkin bilgi ve düşüncelerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 11(1), 65-80. https://www.acarindex.com/pdfs/665109
• Aslan, Z., Çoban, G., & Çokal, Z. (2014). Turizm öğrencilerinin staj deneyiminde algıladıkları motivasyonun herzberg kuramına göre değerlendirilmesi: Nevşehir Hacı Bektaş Veli üniversitesi turizm fakültesi örneği. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33, 164-188. https://dergipark.org.tr/tr/pub/musbed/issue/23267/248339
• Aydın, S. (2017). Özel eğitim kurumlarında yaşanan eğitsel-yönetsel yetersizlikler ve çözüm önerileri (Tez No. 461392) [Yüksek lisans tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Aydoğdu, F., & Kılıç, D. (2016). Sınıf, okul öncesi ve özel eğitim öğretmenlerinin aile katılımına ilişkin tutumlarının incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 265-274. https://dergipark.org.tr/tr/pub/erzisosbil/issue/24417/258808
• Aymankuy, Y. & Aymankuy, Ş. (2013). Turizm işletmeciliği eğitimi alan öğrencilerin turizm sektöründeki istihdamla ilgili görüşleri ve sektördeki kariyer beklentileri (Balıkesir üniversitesi turizm işletmeciliği ve otelcilik yüksekokulu örneği). Akademik Bakış Dergisi, 35, 1-21. https://www.ajindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423867849.pdf
• Balta, M. (2017). Zihinsel engelli bireylere orta öğretim düzeyinde verilen mesleki eğitimde yaşanan sorunlar (Tez No. 502200) [Yüksek lisans tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Baran, N & Cavkaytar, A. (2007). İşverenlerin zihin engelli bireylerin istihdamlarına ilişkin görüş ve önerileri, Elementary Education Online, 6(2), 213-225. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ilkonline/issue/8604/107169
• Bassey, M. (1999). Case study research in educational settings. Philadelphia: Open University Press.
• Baxter Magolda, M. B. (2004). Evolution of a constructivistconceptualization of epistemological reflection. Educational Psychologist, 39(1), 31-42. https://doi.org/10.1207/s15326985ep3901_4
• Beard, D. F. (1998). The status of internships / cooperative education experiences in accounting education. Journal of Accounting Education, 16(3-4), 507-516. https://doi.org/10.1016/S0748-5751(98)00021-9
• Betz C. L., & Redcay G. (2002). Lessons learned from providing transition services to adolescents with special health care needs. Issues in Comprehensive Pediatric Nursing. 25,129–149. https://doi.org/10.1080/01460860290042549
• Carter, E. W., & Hughes, C. (2006). Including high school students with severe disabilities in general education classes: Perspectives of general and special educators, paraprofessionals and administrators. Research and Practice for Persons with Severe Disabilities, 31(2), 174-185. https://doi.org/10.1177/154079690603100209
• Creswell, J. W. (2017). Araştırma deseni. Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. S. Beşir Demir. (Çev.). Eğiten Kitap.
• Çabuk, A. (2015). Özel eğitim alanında çalışan öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Tez No. 41020) [Yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Çay, E., Yıkmış, A., & Özgüç, C. (2020). Özel eğitimde teknoloji kullanımına ilişkin özel eğitim öğretmenlerinin deneyim ve görüşleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi. 8(2), 629-648. https://doi.org/10.14689/issn.2148-624.1.8c.2s.9m
• Çetin, Ç. (2004). Özel eğitim alanında çalışmakta olan farklı meslek grubundaki eğitimcilerin yaşadığı güçlüklerin belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(01), 35-46. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000073
• Çubukçu, Z., & Gültekin, M. (2006). İlköğretimde öğrencilere kazandırılması gereken sosyal beceriler. Bilig/Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi. 37,155-17. https://dergipark.org.tr/tr/pub/bilig/issue/25369/267789
• D'abate, C. P., Youndt, M. A., & Wenzel, K. E. (2009). Makingthemost of an internship: an empiricalstudy of internshipsatisfaction. Academy of Management Learning & Education, 8(4), 527-539. https://doi.org/10.5465/AMLE.2009.47785471
• Demir, B. (2015). Meslek yüksekokullarında verilen muhasebe eğitiminde stajın önemi, sorunlar ve çözüm önerileri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(3), 76-80.
• Demirtaş, H., Arslan, M., & Güven, D. (2016). Özel eğitim okullarının yönetimsel sorunları. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(1). 21-49. https://doi.org/10.19160/e-ijer.43400
• Deveci, M. (2019). Özel eğitim meslek okulu akademik programının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Tez No. 550643) [Yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Doğan, H. , Alkan, C., & Sezgin, İ. (1980). Mesleki ve teknik eğitim prensipleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları Edwards, I. R., & Shipp, A. I. (ed.). (2007). The relationship between person−environment fit and outcomes: An integrative theoretical framework. Perspectives on Organizational Fit.https://www.researchgate.net/publication/228613710_The_relationship_between_person-environment_fit_and_outcomes_An_integrative_theoretical_framework
• Erim, G., & Caferoğlu, M. (2012). Görsel sanatlar eğitimi dersinin zihinsel engelli çocuklara katkısının özel eğitim öğretmenlerinin görüşleriyle belirlenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 321-342.
• Gault, J., Redington, J., &Schlager, T. (2000). Undergraduate business internships and career success: Are they related. Journal of Marketing Education, 22(1), 45-53. https://doi.org/10.1177/0273475300221
• Gerring, J. (2007). Case study research: Principles and practices. New York: Cambridge University Press.
• Gürsel, O., Ergenekon, Y., & Batu, E. S. (2016). Gelişimsel geriliği olan bireylere okuldan işe geçiş becerilerinin kazandırılmasına ilişkin öğretmenlerin ve yöneticilerin görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 61-84. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/16635
• Güzel, F. Ö. (2010). Turizm öğrencilerinin staj döneminde edindikleri motivasyonun herzberg teorisine göre değerlendirmesine yönelik bir araştırma. Journal of Yaşar University, 5(20), 3415-342. https://dergipark.org.tr/tr/pub/jyasar/issue/19132/203026
• Hollenbeck ,K. (1996). School-to-work programs to facilitate youth employment and learning. Employment Research. Spring; [Google Scholar] İDF (2022, 22 Haziran). Özel eğitim kurumlarında staj belgeleri. İşyeri değerlendirme formu. https://cocukgelisimi.yalova.edu.tr/tr/Page/Icerik/ozel-egitim-kurumlarinda-staj-belgeleri
• Karabulut, H., A.; Memişoğlu, B., P., & Karabulut, A. (2017). Özel eğitim okullarında görev yapan yöneticilerin okuldaki görevlerine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi. 3(3), 43-54. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gebd/issue/35209/390675
• Karkaç, N. N. (2013). Özel eğitim alanında çalışan öğretmenlerin empatik eğilim düzeylerinin çalıştıkları engel türüne ve bazı değişkenlere göre incelenmesi (Tez No. 349985) [Doktora tezi, Marmara Universitesi]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Kayakuş, M., Terzioğlu, M., & İçmen, M. (2019). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin isteğe bağlı stajlarında karşılaştıkları sorunlar-problems. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(21),131-136. https://doi.org/10.20875/ makusobed.306875
• Kaysi, F., & Aydemir, E. (2018). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin stajlarda karşılaştıkları sorunların değerlendirilmesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2), 119-133. https://doi.org/10.26468/trakyasobed.427663
• Kiraz, E. (2002). Öğretmen adaylarının hizmet öncesi mesleki gelişiminde uygulama öğretmenlerinin işlevi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 1(2),183-196.
• Knemeyer, A. M., & Murphy, P. R. (2002). Logistics internships: Employer and student perspectives. International Journal of Physical Distribution & Logistics Management. 32(2), 135-152. https://doi.org/10.1108/09600030210421732
• Koster, M., Pijl, S. J, Nakken, H., & Van Houten, E. (2010). Social participation of students with special needs in regular primary education in the Netherlands. International Journal of Disability, Development and Education, 57(1), 59–75. https://doi.org/10.1080/10349120903537905
• Maag, J. W. (2005). Social skills training for youth with emotional and behavioral disorders and learning disabilities: Problems, conclusions, and suggestions. Exceptionality, 13(3), 155-172.
• Makal Güner, Ö. (2013). Özel eğitim okullarını denetleyen eğitim denetmelerinin mesleki rehberlik görevleri ve iş başında yetiştirme rollerine ilişkin öğretmen görüşleri (Tez No. 34898) [Yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• MEB (2015). Mesleki gelişim etkili iletişim. Milli Eğitim Yayınları.
• MEB (2015). Zihin engelliler. Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
• Narayanan, V. K., Olk, P. M., & Fukami, C. V. (2010). Determinants of internship effectiveness: An exploratory model.Academy of Management Learning &Education, 9(1), 61-80. https://doi.org/10.5465/AMLE.2010.48661191
• Neeson, R., & Billington, L. (2022). Entrepreneurship learning through a collaborative approach to student practical placement / İnternship. Journal of the International Council for Small Business, 3(1), 68-78. https://doi.org/10.1080/26437015.2021.1965504
• Olcay, A., Yıldırım, İ. ve Sürme, M. (2015). Turizm eğitimi alan öğrencilerin staj eğitimi hakkında görüşleri: Gaziantep ili örneği. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi. 5(3), 324-334. https://doi.org/10.5961/jhes.2015.134
• Othman, M. K., Awang, M. M., Ahmad, A. R., & Ahmad, A. (2019). Career planning: Issues and challenges for special education students with learning disabilities (s. 230-233). The 2nd International Conference on Sustainable Development & Multi-Ethnic Society. https://doi.org/10.32698/GCS.01102
• Özbey, F. (2018). Türkiye’de Engellilerin Eğitimi (Genel-Mesleki). Engelli Bireylerin Destekli İstihdamı (39-55 sayfalar), Akademik Kitaplar.
• Özdemir, M. (2019). Muhasebe meslek adaylarının (stajyerlerinin) sorunları ve beklentileri: Giresun özelinde bir araştırma. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 377-390. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ksbd/issue/50850/600773
• Öztürk, C. Ç., & Eratay, E. (2010). Eğitim uygulama okuluna devam eden zihin engelli öğrencilerin öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programı hakkında görüşlerinin belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 145-159. https://dergipark.org.tr/tr/pub/aibuefd/issue/1499/18144
• Pekdemir, I. (2000). Profesyonel muhasebecilikte meslek öncesi staj uygulaması: Bir araştırma, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 1, 43-63.
• Polat, Z., Uzmanoğlu, S., İşgören, N. Ç., Çınar, A., Tektaş, N., Oral, B., & Öznaz, D. (2010). Internship education analysis of vocational school students. Procedia-Sociala and Behavioral Sciences, 2(2), 3452-3456. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2010.03.533
• Polatcı, S., & Sobacı, F. (2014). Öğrencilerin öğrenilmiş güçlülük düzeyleri üzerinde kişilik özellikleri ve duygusal zekâ düzeylerinin etkisini belirlemeye yönelik bir araştırma. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(4), 50-71. https://doi.org/10.18026/cbusos.52623
• Pusula 360 (2023). Stajyer olarak dikkat çekmenin 9 kolay yolu. https://www.pusula360.com/blog/detay/275/stajyer-olarak-dikkat-cekmenin-9-kolay-yolu
• Reese, M., & Levy, R. (2009). Assessing the future: E-portfolio trends, uses and options in higher education, Research Bulletin. https://jscholarship.library.jhu.edu/bitstream/ handle/1774.2/33329/ECARRB_Eportfolios.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Sarı, H., & Gürbüz, A. (2021). Özel eğitim meslek okulları öğretim programlarının uygulanması sırasında karşılaşılan güçlüklerin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi. Turkish Special EducationJournal: International, 3(2), 77-98. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tseji/issue/67609/922753
• Severance, T. A., &Starr, P. J. (2011). Beyond theclassroom: Internships and students with special needs. Teaching Sociology, 39(2), 200-207. https://eric.ed.gov/?id=EJ924994
• Şahan, E., C. (2018). Çalışma hayatına katılımda engellilerin yaşadıkları sorunlar: Tekirdağ süleymanpaşa örneği (Tez No. 509763) [Yüksek lisans tezi, Namık Kemal Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Şener, B., & Tanrısever, C. (2021). Konaklama öğretmenlerinin özel eğitim alanında zorlandığı konular, meb’ e ve eğitim fakültelerine öneriler. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(1), 181-219. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gefad/issue/62024/766581
• Tektaş, N., Yayla, A., Sarıkaş, A., Polat, Z., Tektaş, M., & Ceviz, N. Ö. (2016). Önlisans öğrencilerinin staj uygulamalarının değerlendirilmesi: Marmara Üniversitesi örneği. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 310-318. https://www.researchgate.net/publication/312094065_ON_LISANS_OGRENCILERININ_STAJ_UYGULAMALARININ_DEGERLENDIRILMESI_MARMARA_UNIVERSITESI_ORNEGI
• Tett, R. P., Jackson, D. N., & Rothstein, M. (1991). Personality measures as predictors of job performance: A meta‐analyticreview. PersonnelPsychology, 44(4), 703-742. https://doi.org/10.1111/j.1744-6570.1991.tb00696.x
• Türkseven, E. (2012). Turizm eğitiminde yaşanan staj sorunları: Lisans öğrencilerinin görüşlerine yönelik bir araştırma. (Tez No. 306727) [Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Ulus, L., Tuncer, N., & Sözen, Ş. (2015). Mesleki eğitim, gelişim ve yeterlilik açısından meslek yüksekokullarının önemi, Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(5), 168-185. https://dergipark.org.tr/tr/pub/goputeb/issue/34517/384544
• Uzay, Ş. (2005). Muhasebe meslek stajyerlerinin sorunları ve beklentileri: Bir araştırma. Muhasebe ve Finansal Dergisi, 25, 70-78. https://dergipark.org.tr/tr/pub/mufad/issue/35594/395236
• Ünal, F. (2001). İstihdam edilebilirlik becerileri ve bu becerilerin kazandırılmasına yönelik eğitsel bir model önerisi (Tez No. 101529) [Yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Üstün, E., & Çıkılı, Y. (2019). Özel eğitim mesleki eğitim merkezlerindeki öğrencilerin staj ve meslek hayatında sahip olması gereken sosyal becerilerinin öğretmen ve idareci görüşlerine göre belirlenmesi. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 72-85.
• Wehmeyer, M., & Palmer, S. (2003). Adult outcomes for students with cognitive disabilities three-years after high school: The impact of self-determination. Education and Training in Developmental Disabilities, 38(2), 131-144.
• Wong J. L. N., & Tsui A. B. M. (2007). How do teachers view the effects of school-based in-service learning activities? A case study in China. Journal of Education for Teaching, 33 (4), 457–470. https://doi.org/10.1080/02607470701603290
• Wu, R. T. Y. (2004, January). Teaching support measures for secondary vocational teachers teaching mentally retarded students in Taiwan, Republic of China. A Paper Presented at the. International Congress for School Effectiveness and Improvement Conference Rotterdam, The Netherlands.
• Yıldırım, A., & Simsek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, H., & Esen, D. G. (2014). An investigation on in-service trainings of the ministry of national education (MONE), 5th World Conference on Learning, Teaching and Educational Leadership, (vol. 186, pp.79-86). WCLTA, Prague, Czech Republic. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.04.019
• Zhao, H., & Liden, R. C. (2011). Internship: A Recruitment and selection perspective. Journal of Applied Psychology, 96(1), 221-229. https://doi.org/10.1037/a0021295