Dede Korkut’taki Demir Gücü Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2022, , 39 - 53, 01.01.2022

Dursun Can Eyüboğlu

https://doi.org/10.35236/jots.1025116

Öz

Epics are related to both history and literature. Turks have a rich epic tradition. Dädä Qorqut epics have an important place in Turkic culture. They have important information about Turkic history, geography, language, literature, culture and art. Many personal name occurred in Dädä Qorqut narratives. One of them is Qaracuq Čoban’s brother named Dämir Gücü. His name is mentioned in a story in the Book of Dädä Qorqut. Qaracuq Čoban has a strong and brave personality. Qıyan Gücü and Dämir Gücü have stood by their brothers and fought heroically against the enemy army. There is an exemplary devotion between Qaracuq Čoban and his brothers. In this article, the name and family of Dämir Gücü is examined.

Anahtar Kelimeler

Dädä Qorqut, Salur Qazan, Qaracuq Čoban, Dämir Gücüu, Qıyan Gücü

An Evaluation on Dämir Gücü in Dädä Qorqut

Öz

Epics are related to both history and literature. Turks have a rich epic tradition. Dädä Qorqut epics have an important place in Turkic culture. They have important information about Turkic history, geography, language, literature, culture and art. Many personal name occurred in Dädä Qorqut narratives. One of them is Qaracuq Čoban’s brother named Dämir Gücü. His name is mentioned in a story in the Book of Dädä Qorqut. Qaracuq Čoban has a strong and brave personality. Qıyan Gücü and Dämir Gücü have stood by their brothers and fought heroically against the enemy army. There is an exemplary devotion between Qaracuq Čoban and his brothers. In this article, the name and family of Dämir Gücü is examined.

Anahtar Kelimeler

Dädä Qorqut, Salur Qazan, Qaracuq Čoban, Dämir Gücüu, Qıyan Gücü

Kaynakça

• Akkoyun Koç, T. (2020). Dede Korkut Hikâyelerinde Söylem Çözümlemesi ve Kültürel Kimliğin Öğretimi. Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum. (Yayımlanmamış Doktora Tezi)
• Anar (2000). Kitabi-Dede Korkud Ensiklopediyası I. Bakı: Yeni Neşrler Evi.
• Bars, M. E. (2010). Salur Kazan’ın Evi Yağmalandığı Boy’da Salur Kazan ve Çoban. The Journal of Academic Social Science Studies, 3(2), 55-63.
• Bayat, F. (2016). Mitten Tarihe, Sözden Yazıya Dede Korkut Oğuznameleri. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Çelepi, M. S. (2016). Anadolu'daki Toplumsal Kimliğin İnşasında Dede Korkut Hikâyelerindeki Bireyin Tekâmülü. In Ekici, M. et al. (Eds.), III. Uluslararası Türk Dünyası Kültür Kongresi “Dede Korkut ve Türk Dünyası” (Çeşme-İzmir, 19-23 Ekim 2015) Bildiriler Kitabı I (pp. 341-362). İzmir: Ege Üniversitesi Yayınları.
• Ekici, M. (2019). Dede Korkut Kitabı Türkistan/Türkmen Sahra Nüshası, Soylamalar ve 13. Boy, Salur Kazan’ın Yedi Başlı Ejderhayı Öldürmesi, Orijinal Metin (Tıpkıbasım), Transkripsiyon, Aktarma. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Eliuz, Ü. (2000). Dede Korkut Hikâyelerinde Tipler. In Kahya-Birgül, A. & Şimşek-Canpolat, A. (Eds.), Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni (Ankara, 19-21 Ekim 1999) Bildirileri (pp. 139-155). Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
• Ercilasun, A. B. (2004). Zikredilen Şahıslara Dayanılarak Dede Korkut Boylarının Kronolojik Sıralanması. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, 1998/I, 61-69.
• Ergin, M. (1989). Dede Korkut Kitabı I. Giriş - Metin - Faksimile. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basım Evi.
• Ergin, M. (2017). Dede Korkut Kitabı. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
• Eyüboğlu, D. C. (2019). Korkut. İstanbul: Cinius Yayınları.
• Gökyay, O. Ş. (1973). Dedem Korkudun Kitabı. İstanbul: Başbakanlık Kültür Müşteşarlığı Kültür Yayınları.
• Gönen, H. Ç. (2017). Dede Korkut Hikâyeleri’nde Devlet Dışı Siyasallık. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. (Yayımlanmamış Master Tezi)
• Kara, A. (2020). Salur Kazan’ın Mitik Macerasından Modern İnsanın Bilincine Arketipsel Sembolik Bir Çözümleme. Dede Korkut Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 9(22), 39-51.
• Kırman, Ü. (2004). Dede Korkut Anlatılarının Karşıtlıklar Kuramına Göre Çözümlemesi ve Bu Kuramın Anlatı Öğretiminde Kullanımı. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. (Yayımlanmamış Master Tezi)
• Kocasavaş, Y. (2014). Korkut Ata’yla İlgili Bazı Kayıtların Düşündürdükleri. İlmi Araştırmalar, 8, 139-144.
• Ögel, B. (1995). Türk Mitolojisi (Kaynakları ve Açıklamaları ile Destanlar) I-II. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Özçelik, S. (2015). Dede Korkut Destanlarında Oğuzların Teşkilatlanması Hakkında Bazı Kültürel Unsurlar. In Gündüz, T. & Cengiz, M. (Eds.), Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Oğuzlar/Dilleri, Tarihleri ve Kültürleri 5. Uluslararası Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu (Ankara, 21-23 Mayıs 2014) Bildirileri (pp. 523-532). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yayınları.
• Parlak, F. F. (1999). Dede Korkut Hikâyeleri’nin Türk Tarihindeki Yeri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. (Yayımlanmamış Master Tezi)
• Pehlivan, G. (2015). Dede Korkut Kitabında Yapı, İdeoloji ve Yaratım -Dresden ve Vatikan Nüshalarının Mukayeseli Bir incelemesi-. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Seydimbek, A. (2000). Korkut Ata Efsaneleri. In Nısanbayev, A. et al. (Eds.), Kazakistan’da Dede Korkut (pp. 49-95). Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
• Sümer, F. (1959). Oğuzlar’a Ait Destani Mahiyetde Eserler. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 17(3/4), 359-455.
• Şen, C. (2018). Dede Korkut Anlatıları’nda Büyülü Gerçekçilik. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ. (Yayımlanmamış Master Tezi)
• Teyek, S. (2013). Kitab-ı Dede Korkut’ta Diplomatik Lisan: Halkbilimi Bakımından Bir Anlam İncelemesi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. (Yayımlanmamış Master Tezi)
• Tezcan, S. & Boeschoten, H. (2001). Dede Korkut Oğuznameleri. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Tural, S. (2006). Milli Destanlarımız Üzerine. In Bozdemir, S. (Ed.), Tarihten Destana Akan Duyarlılık (pp. 45-62). Ankara: Yüce Erek Yayınevi.
• Useev, N. (2015). Yenisey Yazıtlarındaki Erkek Kişi Adlarında Geçen Kelimelere Göre Eski Türk Erkeği. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 4(1), 25-38.
• Uyumaz, G. (2012). Dede Korkut Hikâyeleri’nde Çocuk Eğitimi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. (Yayımlanmamış Master Tezi)
• Üstünova, K. (2008). Dede Korkut Kitabını Oluşturan Destanlardaki Ortak Özellikler. Turkish Studies, 3(1), 138-144.