The Impact of Tax Burden on the Informal Economy: A Panel Threshold Analysis On BRICS-T Countries

Yıl 2024, , 35 - 49, 14.11.2024

Miraç Fatih İlgün , Bilal Çakan , Miyase Aydın

https://doi.org/10.26650/mcd2024-1561238

Öz

One of the most significant challenges facing economies is the prevalence of informal activities, which can negatively impact both efficiency and equity objectives. This study aims to examine the impact of tax policies on the informal economy in a sample group consisting of nine BRICS countries and Turkey for the period 1998-2020. For this purpose, the panel threshold value model, a non-linear method, was employed, with the tax burden level and real GDP per capita identified as the threshold variables. According to the analysis results, it is found that the tax burden and the per capita income level have a threshold value effect in the relationship in question. Specifically, the tax burden does not affect the informal economy at levels below the threshold value, and it increases informality above the threshold value. Otherwise, the sensitivity of the informal economy to the tax burden is higher when the per capita income level is below the threshold value. The results of the analysis also indicate that per capita income is negatively correlated, but inflation and regulations are positively correlated with the informal economy.

Anahtar Kelimeler

Tax Burden, Informal Economy, Panel Threshold Model, BRICS

Vergi Yükünün Kayıt Dışı Ekonomi Üzerindeki Etkisi: BRICS-T Ülkeleri Üzerine Panel Eşik Değer Analizi

Öz

Kayıt dışı faaliyetler ekonomilerde etkinlik ve adalet hedeflerinin her ikisi üzerinde de olumsuz etkisi olan temel problem alanlarından birisidir. Bu çalışmanın amacı vergi yükünün kayıt dışı ekonomi üzerindeki etkisinin dokuz BRICS ülkesi ve Türkiye’den oluşan örneklem grubunda 1998-2020 dönemi için incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda doğrusal olmayan yöntemlerden panel eşik değer modeli kullanılmış, vergi yükü düzeyi ve kişi başına reel GSYH eşik değişkenler olarak belirlenmiştir. Analiz sonuçlarına göre vergi yükünün ve kişi başına gelir düzeyinin söz konusu ilişkide eşik değer etkisine sahip olduğu, vergi yükünün yüzde 15’in altındaki düzeylerindekayıtdışıekonomiyietkilemediği,eşikdeğerininüzerindeise kayıt dışılığı artırdığı tespit edilmiştir. Diğer yandan kişi başına gelir düzeyinin eşik değerinin altında olduğu durumlarda kayıt dışılığın vergi yüküne karşı duyarlılığı daha yüksektir. Analiz sonuçlarında ayrıca kişi başına gelir düzeyinin kayıt dışı ekonomi ile negatif, enflasyon ve regülasyonların ise pozitif ilişkisi olduğu bulgularına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Vergi Yükü, Kayıt dışı Ekonomi, Panel Eşik Değer Modeli, BRICS

Kaynakça

• Abdih, M.Y., & Medina, L. (2013). Measuring the informal economy in the Caucasus and Central Asia. International Monetary Fund, WP 13/137. google scholar
• Akdoğan, A. (1999). Vergilendirme politikası, gelir ve ikame etkileri açısından izlenebilecek gelir vergisi politikasının değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(2), 97-104. google scholar
• Ashraf, M. R., Anwer, S., Saeed, M. F., & Iqbal, S. (2022). Relationship of the informal economy with unemployment and GDP per capita: A case of OECD and non-OECD economies. Journal of Economics, Management & Business Administration, 1(1), 82-90. http://dx.doi.org/10.59075/jemba.v1i1.67 google scholar
• Ay, A., Sugözü, İ. H., & Köse, N. (2005). Vergi yükü değişmelerinin kayıt dışı ekonomiye etkisinin simetrikliği üzerine bir inceleme: Türkiye örneği (1968-2001). İktisat İsletme ve Finans, 20(233), 52-61. google scholar
• Balseven, H. (2003). Vergilerin emek arzı üzerindeki gelir, ikame ve mali etkileri. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2), 217-238. google scholar
• Baklouti, N., & Boujelbene, Y. (2019). The economic growth inflation shadow economy trilogy: Developed versus developing countries. International Economic Journal, 33(4), 679-695: https://doi.org/10.1080/10168737.2019.1641540 google scholar
• Battal, T. ve Akan, E. (2019). BRICS ülkeleri ile Türkiye’nin performans ve potansiyel kriterleri çerçevesinde değerlendirilmesi. Beykoz Akademi Dergisi, 7(1), 1-35. https://doi.org/10.14514/BYK.m.26515393.2019.7/1.1-35 google scholar
• Cassee, A. (2019). International tax competition and justice: the case for global minimum tax rates. Politics, Philosophy & Economics, 18(3), 242-263. https://doi.org/10.1177/1470594X19848074 google scholar
• Choi, I. (2001). Unit root tests for panel data. Journal of International Money and Finance, 20(2), 249-272. google scholar
• Çiloğlu, İ. (1998). Kayıt dışı ekonominin işleyişi ve kamu bütçesine etkisi. Hazine Dergisi, 11, 67-91. google scholar
• Dell’Anno, R., & Adu, O. (2020). The size of the informal economy in Nigeria: a structural equation approach. International Journal of Social Economics, 47(8), 1063-1078. https://doi.org/10.1108/IJSE-12-2019-0747 google scholar
• DPT, (2001), Kayıtdışı ekonomi özel ihtisas komisyonu raporu, Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, Ankara. google scholar
• Edizdoğan, N., & Gümüş, E. (2013). Vergi afları ve Türkiye’de vergi aflarının değerlendirilmesi. Maliye Dergisi, 164, 99-119. google scholar
• Ejder, H. L. ve Çaşkurlu, E. (2022). Vergilemede fonksiyon (amaç) analizi: Türkiye için 1975-2017 dönem değerlendirmesi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(1), 123-140. google scholar
• Elgin, C., & Öztunalı, O. (2012). Shadow economies around the world: model based estimates. Bogazici University Department of Economics Working Papers, 5(2012), 1-48. google scholar
• Elgin, C. (2015). Informal economy in a dynamic political framework. Macroeconomic Dynamics, 19(3), 578-617. https://doi.org/10.1017/S1365100513000497 google scholar
• Elgin, C., Kose, M. A., Ohnsorge F., & Yu. S. (2021). Understanding informality. CERP Discussion Paper no.16497, Centre for Economic Policy Research, London. google scholar
• Elshamy, H. M. (2014). Measuring the informal economy in Egypt. in Conference Proceedings IRC-2014, 167-168. google scholar
• Enste, D. H. (2010). Regulation and shadow economy: empirical evidence for 25 OECD-countries. Constitutional Political Economy, 21, 231-248. https://doi.org/10.1007/s10602-009-9081-9 google scholar
• Giles, D. E., & Johnson, B. J. (2002). Taxes, risk aversion, and the size of the underground economy. Pacific Economic Review, 7(1), 97-113. https://doi.org/10.1111/1468-0106.00152 google scholar
• GiriUniene, G. (2012). Analysis of assessment methods of tax burden: theoretical aspect. Economics and Management, 17(3), 823-828. https://doi.org/10.5755/j01.em.17.3.2089 google scholar
• Gümüş, T. (2000). Dışsallık ve kayıtdışı ekonomi kavramına ilişkin bir değerlendirme. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(3), 63-70. google scholar
• Hamidizadeh R. M., Mirabi R. V, & Lajevardi M. (2016). Application of advanced panel threshold regression model to estimate optimal capital structure, Research. Journal of Finance and Accounting, 7(17), 30-42. google scholar
• Hansen, B. E. (1999). Threshold effects in non-dynamic panels: Estimation, testing, and inference. Journal of Econometrics, 93(2), 345-368. google scholar
• IMF (2024). Government finance statistics, https://data.imf.org, (15.06.2024). google scholar
• Johnson, S., Kaufmann, D., Shleifer, A., Goldman, M. I., & Weitzman, M. L. (1997). The unofficial economy in transition. Brookings Papers on Economic Activity, 1997(2), 159-239. google scholar
• Karagöz, B. (2021). Neoklasik paradigma çerçevesinden gelir vergisinin teorik analizi. Medeniyet Araştırmaları Dergisi, 6(1), 205-214. https://doi.org/10.52539/mad.871964 google scholar
• Kargi, V., ve Yayğır, T. (2016). Küreselleşme, vergi rekabeti ve Türkiye’de vergi yükü.International Journal of Public Finance, 1(1), 1-22. https://doi.org/10.30927/ijpf.319847 google scholar
• Keskin, N. (2018). Vergiye yönelik mükellef tutum ve tepkileri. Meriç Uluslararası Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, 2(3), 60-75. google scholar
• Kuehn, Z. (2014). Tax rates, governance, and the informal economy in high-income countries. Economic Inquiry, 52(1), 405-430. https://doi.org/10.1111/ecin.12021 google scholar
• Kutbay, H. (2020). Vergi yükünün kayıtdışı ekonomiye etkisi: yükselen piyasa ekonomileri için panel veri analizi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 23(1), 226-239. https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.672068 google scholar
• Macias, J. B., & Cazzavillan, G. (2010). Modeling the informal economy in Mexico. a structural equation approach. The Journal of Developing Areas, 44(1), 345-365. google scholar
• Manolas, G., Rontos, K., Sfakianakis, G., & Vavouras, I. (2013). The determinants of the shadow economy: The case of Greece, International Journal of Criminology and Sociological Theory, 6(1), 1036-1047. google scholar
• Nagac, K. (2015). Tax system and informal economy: A cross-country analysis. Applied Economics, 47(17), 1775-1787. https://doi.org/10.1080/00036846.2014.1002893 google scholar
• Öğünç, F., & Yılmaz, G. (2000). Estimating the underground economy in Turkey. CBRT Research Department Discussion Paper, 15, 1-29. google scholar
• Öztürk, Ö. F., ve Karamıklı, A. (2019). Kayıt dışı ekonominin kurumsal ve ekonomik belirleyicileri: Avrupa Birliği geçiş ekonomileri örneği. google scholar
• Phillips, P. C., & Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time series regression. Biometrika, 75(2), 335-346. google scholar
• Sarılı, M. A. (2002). Türkiye’de kayıt dışı ekonominin boyutları, nedenleri, etkileri ve alınması gereken tedbirler. Bankacılar Dergisi, 41, 32-50. google scholar
• Savaşan, F., ve Çetintaş, H. (2008), Vergi yükü ve vergi kaçırma: Türkiye’de uzun dönem karakteristikleri üzerine ampirik bir değerlendirme, Yönetim ve Ekonomi Bilimleri Konferansı, 11-12 Eylül, Kamu Ekonomisi ve Kamu Maliyesi, 3, 213-228. google scholar
• Seo, M. H., & Shin, Y. (2016). Dynamic panels with threshold effect and endogeneity. Journal of Econometrics, 195(2), 169-186. https://doi.org/10.1016/j.jeconom.2016.03.005 google scholar
• Stankevicius, E., & Vasiliauskaite, A. (2014). Tax burden level leverage on size of the shadow economy, cases of EU countries 2003-2013. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 156, 548-552. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.11.238 google scholar
• Sugözü, H.İ. (2010). Kayıt dışı ekonomi ve Türkiye, Ankara: Nobel Yayınevi. google scholar
• Şener, O. (2014). Yolsuzluğun vergısel araçlarla önlenmesi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 18(2), 395-408. google scholar
• Tran, T. K. P. (2021). Unemployment and shadow economy in ASEAN countries. The Journal of Asian Finance, Economics and Business, 8(11), 41-46. https://doi.org/10.13106/jafeb.2021.vol8.no11.0041 google scholar
• Us, V. (2004). Kayıtdışı ekonomi tahmini yöntem önerisi: Türkiye örneği, Türkiye Ekonomi Kurumu T. M. No. 2004/17. google scholar
• Ünal, S. (2021). K-means kümeleme algoritması ile OECD ülkelerinin vergi yükü ve kayıtdışı ekonomi analizi. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 2(2), 1-15. https://doi.org/10.51969/klusbmyo.1033170 google scholar
• Wang, Q. (2015). Fixed-effect panel threshold model using Stata. The Stata Journal, 15(1), 121-134. https://doi.org/10.1177/1536867X1501500108 google scholar
• Widuri, R., & Irawan, W. (2019). Tax justice perception and trust in government on tax compliance. In International Conference on Tourism, Economics, Accounting, Management, and Social Science, Atlantis Press, 105-110. https://doi.org/10.2991/teams-19.2019.20 google scholar
• Yereli, A. B. (2005). Macroeconomic effects of tax competition in Turkey. SEER-South-East Europe Review for Labour and Social Affairs, 01, 19-38. google scholar
• Yurdakul, F. (2008). Türkiye’de kayıtdışı ekonomi: bir model denemesi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 63(04), 205-221. https://doi.org/10.1501/SBFder_0000002084 google scholar
• World Bank, 2024, World development indicators, https://data.worldbank.org/ (21.06. 2024). google scholar