Budget Transparency and Turkey

Yıl 2022, Sayı: 67, 47 - 66, 28.04.2022

Emrullah Aydın Murat Şeker

https://doi.org/10.26650/mcd2022-1088547

Öz

Transparency is one of the indispensable elements of democracy. The concept of budget transparency, which began to be discussed more commonly during the 2000s, refers to the openness of all public sector activities to provide information about how they generate income and spend these incomes. The most important regulation to ensure budget transparency in Turkey is the Public Financial Management and Control Law No. 5018. Along with the ongoing increase in the importance of budget transparency, there have also been considerable efforts to monitor budget transparency. In our study, we examine the current situation in Turkey’s budget transparency within the framework of the 2019 results of the Open Budget Survey conducted by the International Budget Partnership. According to this survey, Turkey is a country that offers its citizens only limited information on budget transparency. The publication of the Citizens Budget in 2017 contributed to Turkey’s budget transparency score in the relevant year compared to previous years. In contrast, the score, which fell again in 2019, shows that Turkey still has a long way to go to ensure full budget transparency.

Anahtar Kelimeler

Budget transparency, fiscal transparency, budget audit, participatory budgeting, Open Budget Surve

Bütçe Şeffaflığı ve Türkiye

Öz

Şeffaflık, demokrasinin vazgeçilmez unsurlarından biridir. Özellikle 2000’li yıllardan sonra daha fazla tartışılmaya başlanan bütçe şeffaflığı kavramı ise kamu kesiminin gelir elde etmeye ve bu gelirleri harcamaya yönelik tüm faaliyetlerinin açıklığını ifade etmektedir. Türkiye’de bütçe şeffaflığını sağlamaya yönelik en önemli düzenleme 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’dur. Bütçe şeffaflığının önemindeki artışla birlikte bütçe şeffaflığını izlemeye yönelik çalışmalarda da artış meydana gelmiştir. Çalışmamızda, Uluslararası Bütçe Ortaklığı kuruluşu tarafından yayımlanan Açık Bütçe Endeksi’nin 2019 yılı sonuçları çerçevesinde Türkiye’nin bütçe şeffaflığındaki mevcut durum incelenmiştir. Buna göre; Türkiye bütçe şeffaflığı konusunda sınırlı bilgi sunan ülke konumundadır. 2017 yılında Vatandaş Bütçesi’nin yayımlanmaya başlaması, Türkiye’nin bütçe şeffaflığı skorunun ilgili yılda geçmiş yıllara göre artışına katkı sağlamıştır. Buna karşılık 2019 yılında tekrar düşüşe geçen skor, Türkiye’nin bütçe şeffaflığını tam anlamıyla sağlayabilmesi için kat etmesi gereken uzun bir yol olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Bütçe şeffaflığı, mali saydamlık, bütçe denetimi, katılımcı bütçeleme, Açık Bütçe Anketi

Kaynakça

• 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu. 24.12.2003 tarihli, 25326 Sayılı Resmi Gazete. www. resmigazete.gov.tr/eskiler/2003/12/20031224.htm#1 (05.04.2022). google scholar
• Devlet Planlama Teşkilatı (2000). Kamu mali yönetiminin yeniden yapılandırılması ve mali saydamlık özel ihtisas komisyonu raporu. google scholar
• Ellis, C. J. & Fender, J. (2006). Corruption and transparency in a growth model. International Tax and Public Finance. link.springer.com/content/pdf/10.1007/s10797-006-1664-z.pdf. google scholar
• Eroğlu, E. & Demirbaş, T. (2016). Mali saydamlığın önemi ve Türkiye’de kamu mali yönetiminin mali saydamlık açısından değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 20(1), dergipark.org.tr/tr/ pub/ataunisosbil/issue/24591/260360. google scholar
• Fox, J. (2007). The uncertain relationship between transparency and accountability. Development in Practic. 17(4-5), https://doi.org/10.1080/09614520701469955 (04.01.2022). google scholar
• IBP (2017). Turkey open budget survey 2017 country summary. Erişim adresi: internationalbudget.org/wp-content/ uploads/turkey-open-budget-survey-2017-summary.pdf (04.01.2022). google scholar
• IBP (2019a). Open budget survey 2019 methodology. Erişim adresi: internationalbudget.org/sites/default/files/ 2020-04/2019_Methodology_EN.pdf (04.01.2022). google scholar
• IBP (2019b). Open budget survey 2019. Erişim adresi: internationalbudget.org/sites/default/files/2020-04/2019_R eport_EN.pdf (05.04.2022). google scholar
• IBP (2021). Accountability in the management of COVID-19 monies. Erişim adresi: internationalbudget.org/covid / (12.02.2022). google scholar
• IBP (2021). Managing COVID funds - the accountability gap. Erişim adresi: internationalbudget.org/covid/wp-content/upload s/2021/05/Report_English-2.pdf (12.02.2022). google scholar
• IMF (2017). Turkey fiscal transparency evaluation. Erişim adresi: imf.org/en/Publications/CR/Issues/2017/07/18 / Turkey-Fiscal-Transparency-Evaluation-45071 (04.01.2022). google scholar
• IMF (2018). Fiscal Transparency Handbook. Erişim adresi: elibrary.imf.org/doc/IMF069/24788-978148433185 9/24788-9781484331859/Other_formats/Source_PDF/24788-9781484348598.pdf (04.01.2022). google scholar
• International Public Sector Accounting Standards Board (IPSASB). Erişim adresi: https://www.ipsasb.org/about-ipsasb (04.01.2022). google scholar
• Kamu Harcamaları İzleme Platformu (2014). 2014 yılı kamu harcamaları izleme raporu. Erişim adresi: kahip.org/ raporlar/ (04.01.2022). google scholar
• Kopits, G. & Craig, J. (1998). Transparency in government operations. Internatıonal Monetary Fund. Erişim adresi: imf.org/e xternal/pubs/ft/op/158/op158.pdf (04.01.2022). google scholar
• OBS (2019a). Questionnaire Turkey. Erişim adresi: internationalbudget.org/sites/default/files/2020-05/turkey-202 002150030. pdf (04.01.2022). google scholar
• OBS (2019b). Turkey country summary. Erişim adresi: internationalbudget.org/open-budget-survey/country-resul ts/2019/turk ey (04.01.2022). google scholar
• OECD (2002). Best practices for budget transparency. Erişim adresi: oecd.org/governance/budgeting/Bes t%20Pr actices%20Budget%20Transparency%20%20complete%20with%20cover%20page.pdf (04.01.2022). google scholar
• OECD (2015). Budgetary governance. Erişim adresi: oecd.org/gov/budgeting/Recommendation-of-the-Council-on-Budgetary-Governance.pdf (04.01.2022). google scholar
• OECD (2017). Budget transparency toolkit. Erişim adresi: oecd.org/gov/budgeting/Budgeting-Transparency-Tool kit.pdf (04.01.2022). google scholar
• Public Expenditure and Financial Accountability (PEFA). Erişim adresi: pefa.org/about (04.01.2022). google scholar
• The Open Budget Index. Erişim adresi: survey.internationalbudget.org/#map (04.01.2022). google scholar
• Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı. Mali izleme çalışmaları. Erişim adresi: tepav.org.tr/tr/calismalarim iz/s/299 (04.01.2022). google scholar
• Uluslararası Şeffaflık Örgütü, 2021 Yolsuzluk algı endeksi, Erişim adresi: seffaflik.org/2021-yolsuzluk-algi-endeksi-aciklandi/ (05.04.2022). google scholar
• UNODC (2021). G20 anti-corruption working group anti-corruption action plan 2022-2024. Erişim adresi: unod c.org/documents/corruption/G20-Anti-Corruption-Resources/Action-Plans-and-Implementation-Plans/2021_ G20_Anti-Corruption_Action_Plan_2022-2024.pdf (05.04.2022). google scholar
• World Health Organization. WHO Director-General’s opening remarks at the media briefing on COVID-19 - 11 March 2020. Erişim adresi: www.who.int/dg/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-a t-the-media-briefing-on-covid-19---11-march-2020 (29.02.2022). google scholar