Assessments on Compliance/Non-Compliance of the Digital Service Tax in Regard to Constitutional Principles of Taxation

Yıl 2023, Sayı: 70, 70 - 83, 20.12.2023

Rabia Kılıçkaya , Öner Gümüş

https://doi.org/10.26650/mcd2023-1320762

Öz

The Digital Service Tax was introduced to the Turkish tax legislation with Act 7194 published in the Official Gazette dated 07.12.2019. However, the Digital Service Tax, like any tax, must comply with the constitutional principles of taxation. There are seven principles of taxation in the financial sense in the constitution. These principles are contained in article 73 of the constitution. There are principles related to taxation in other articles of the constitution. As a result, the Digital Service Tax is incompatible with the principle of tax justice, the principle of equality of tax, the principle of being able to pay taxation, the principle of the generality of tax, the principle of fair and balanced distribution of tax burden and the principle of legality of the tax, while it is compatible only with the principle that the tax should be the equivalent to public expenditures. These compatibilities and incompatibilities are also valid for the actions of the OECD and the EU on the digital economy. In other words, the Digital Service Tax does not comply with the conditions of the day either. The conclusion reached in general terms is that the digital service tax shows a severe incompatibility with the constitutional principles of taxation.

Anahtar Kelimeler

igitalization, digital service tax, constitutional taxation principles, public expenditures, BEPS

Kaynakça

• Akçaoğlu, S.E. (2011). Elektronik ticaretin vergilendirilmesi. Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. google scholar
• Akdoğan, A. (2009). Kamu maliyesi (13. bs). Ankara: Gazi Kitabevi. google scholar
• Akkaya, H. & Gerçek, A. (2019). OECD ve seçilmiş bazı ülkelerde dijital ekonominin vergilendirilmesi: Türkiye için çıkarımlar. International Journal of Public Finance, 4(2), 166-188. https://doi.org/10.30927/ijpf.634050 google scholar
• Akses, S. (2014). Avrupa 2020 stratejisi. (1. bs). İstanbul: İktisadi Kalkınma Vakfı Yayınları. google scholar
• Aksoy, Ş. (1994). Kamu maliyesi (2. bs). İstanbul: Filiz Kitabevi. google scholar
• Arslan, K. O. (2016). Vergilendirme yetkisinin meşruluk kaynakları: optimal vergilendirme ilkeleri ve kamu yararı. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (127), 223-244. google scholar
• Artar, Y. (2019). Dijital ekonomide vergilendirme, finansal raporlama ve denetime ilişkin sorunlar: Türkiye açısından çözüm önerileri. Yayımlanmamış doktora tezi. İstanbul: İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. google scholar
• Asen E. (2021, 6 June). What european oecd countries are doing about digital services taxes. Erişim Adresi: https://taxfoundation.org/digitaltax- europe-2020/ google scholar
• Budak, T. (2010). Türk vergi hukukunda anayasal ölçüt: Mali güç (1. bs). İstanbul: On İki Levha Yayıncılık. google scholar
• Budak, T.&Yakar, S. (2007).Vergilendirme yetkisinin sınırlandırılması. ÇukurovaÜniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 133-144. google scholar
• Cui,W. (2018). The digital services tax: A conceptual defense. Proceedings. Annual Conference on Taxation and Minutes of the Annual Meeting of the National Tax Association, 111, 1–28. https://doi.org/10.2139/ssrn.3273641 google scholar
• Çağan, N. (1980). Demokratik sosyal hukuk devletinde vergilendirme. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 37(1), 130-151. https://doi.org/10.1501/Hukfak_0000000814 google scholar
• Çelener, B. (2019a). Diğer dijital hizmet vergisi uygulamaları karşısında Türk dijital hizmet vergisi kanun teklifine ilişkin bir değerlendirme. Mali Hukuk Dergisi, 15(178), 2223-2248. google scholar
• Çelener, B. (2019b). Dijital ekonomiyi vergilendirme yolunda somut bir adım: dijital hizmet vergisinde Fransa örneği. Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 16(2), 31-54. google scholar
• Çelikkaya, A. (2021). Avrupa komisyonunun dijital hizmet vergisi önerisinin ekonomik analizi. International Journal of Public Finance, 6(2), 176-192. https://doi.org/10.30927/ijpf.940748 google scholar
• Çomaklı, Ş. E. & Gödekli, M. (2011). Vergilemede anayasal prensipler (1. bs). Ankara: Savaş Yayınevi. google scholar
• Demirhan, H. (2020). Dijital hizmet vergisinin dünyadaki uygulamaları ve Türkiye ile karşılaştırmalı analizi. The Journal of Social Science, 4(7), 73-86. https://doi.org/10.30520/tjsosci.665390 google scholar
• Diclehan, B. (2017, 10 Mayıs). Matrah aşındırma yoluyla kar aktarımı ve Türkiye uygulamaları. https://home.kpmg.com/content/dam/kpmg/pdf/2016 /06/ tr-sorumlu-vergicilikbasak-diclehan.pdf google scholar
• Duran, D. Ş. (2019, Kasım). Türkiye’nin yeni vergi mimarisinde yeni bir vergi: Dijital hizmet vergisi. Ekonomi ve Politika Kongresinde sunulan bildiri Pazıl Reklam, Danışmanlık, Matbaa ve Organizasyon, İstanbul. google scholar
• Durdu, M. (2020). Avrupa Birliği’nde dijital hizmet vergisi ve Türkiye uygulaması. İstanbul Hukuk Mecmuası, 78(4), 1959-1988. google scholar
• Ekeryılmaz, Ş. (2021). 7194 sayılı kanun ile vergilemede yapılan değişikliklerin incelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi İİBF Dergisi , (8), 84-94. google scholar
• Ergün, Y. (2022). dijital hizmetlerin vergilendirilmesi ve seçilmiş ülke uygulamaları. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(3), 1267-1290. https://doi.org/10.26745/ahbvuibfd.1110398 google scholar
• Erkin, G. (2012). Vergilendirme yetkisinin tabi olduğu anayasal ilkeler. Ankara Barosu Dergisi, (3), 237-249 google scholar
• Eroğlu, O. & Aksu, H. (2019). Dijital ekonominin katma değer vergisi açısından değerlendirilmesi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 26(2), 557-574. https://doi.org/10.18657/yonveek.452301 google scholar
• Evren, Ç. (2011). Kabahatlerde kanunilik ilkesi. Journal of Istanbul University Law Faculty, 69(1-2), 967-1001. google scholar
• Fırat, M. (2020). Dijital hizmet vergisi üzerine bir değerlendirme. Ünye İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(1), 28-33. google scholar
• General Communique on Digital Service Tax Application 2020 (2020, 20 March). Official Gazette (No: 31074). google scholar
• Gerçek, A., Bakar, F., Mercimek, F., Çakır, E. U. & Asa, S. (2014). Vergilemenin anayasal temellerinin çeşitli ülkeler açısından karşılaştırılması ve Türkiye için çıkarımlar. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, (63), 81-130. https://doi.org/10.1501/Hukfak_0000001741 google scholar
• Gök, M., Biyan, Ö. & Akar, S. (2013). Vergilemede adalet ilkesinin anayasal temelleri ve uygulamaya yansımaları: Seçilmiş OECD ülkeleri açısından karşılaştırmalı bir analiz. Marmara Üniversitesi İ.İ.B. Dergisi, XXXIV (I), 269-292. https://dergipark.org.tr/tr/pub/muiibd/issue/497/4462 google scholar
• Gümüş, Ö. (2020, Aralık). Dijital hizmet vergisinin dijitalleşme ile tutarlılıkları ve tutarsızlıkları. International Euroasia Congress on Scientific Researches and Recent Trends-VII’de sunulan bildiri, Farabi Publishing House, Bakü. google scholar
• Kahraman, A. (2019, 6 Haziran). Dijital hizmet vergisi ticareti engeller mi?. Erişim Adresi: https://www.ekonomist.com.tr/abdulkadirkahraman/ dijital-hizmetvergisi- ticareti-engeller-mi.html google scholar Kaneti, S. Ekmekçi, E. Güneş, G.& Kaşıkçı, M. (2019). Vergi hukuku (1. bs). İstanbul: Filiz Kitabevi. google scholar
• Karabulut, Ş. (2020). Dijital çağın mali yansımaları: Dijital hizmet vergisi. Maliye Dergisi, (178), 263-288. google scholar
• Kaya Mutlu, Ö. (2020). Dijital hizmet vergisi ve Türkiye uygulaması. Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, (2), 137-168. google scholar
• Keskin, E. (2020). Türk vergi hukukunda vergi affının anayasal vergilendirme ilkeleri işığında değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa. google scholar
• Kılıç, Ö. (2018). Türkiye’de vergi adaleti. Akademik Bakış Dergisi, (66), 396-411. https://dergipark.org.tr/tr/pub/abuhsbd/issue/36996/423889 google scholar
• Kim, Y. R. (Christine). (2019). Digital Services Tax: A Cross-border variation of consumption tax debate. Proceedings. Annual Conference on Taxation and Minutes of the Annual Meeting of the National Tax Association, 112, 1–63. https://www.jstor.org/stable/27067489 google scholar
• Mert, H. & Bayar, E. (2020). Dijital ekonominin vergilendirilmesi ve karşılaşılan sorunlar. PressAcademia Procedia, 11(1), 28-33. http://doi.org/10.17261/Pressacademia.2020.1234 google scholar
• Muter, B. N., Çelebi, A. K. & Sakınç, S. (2008). Kamu maliyesi (1. bs). Manisa: Emek Matbaası. google scholar
• Neumark, F. (1950). Maliyeye dair tetkikler (1. bs). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları. google scholar
• OECD. (2013). Action Plan on Base Erosion and Profit Shifting. OECD Publishing. http://dx.doi.org/10.1787/9789264202719-en google scholar
• Official Gazette (21𝑠𝑡 of June, 2006). Corporate Tax Act. Number: 26205. google scholar
• Rençber, A. (2020a). Dijital hizmet vergisinde güvenlik önlemi: İfade özgürlüğünün sınırlandırılması meselesi. Legal Mali Hukuk Dergisi, 16 (183), 573-598. google scholar
• Rençber, A. (2020b). Dijital hizmet vergisi ilk izlenimler, sorun ve sorunsallar. Vergi Sorunları Dergisi, (376), 27-35. google scholar
• Republic of Turkey Ministry of Treasury and Finance. (2023). General Government Financial Statistics. https://en.hmb.gov.tr/general-government google scholar
• Sağlı, A. (2020, 3 Haziran) Türkiye’de dijital ekonominin vergilendirilmesi. Erişim Adresi:https://www.ey.com/tr_tr/tax/turkiyede-dijitalekonominin- vergilendirilmesi. google scholar
• Şahin, İ.E. (2007). Küresel rekabet ortamında Türkiye’de elektronik ticaret ve vergilendirilmesi. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 7 (13), 180-193. https://dergipark.org.tr/tr/pub/susead/issue/28428/302801 google scholar
• Tekbaş, A. (2010). Vergi kanunlarının tabi olduğu anayasal ilkeler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, (12), 123-191. google scholar
• Tekin, A. & Gümüş, Ö. (2014). 1982 Anayasası’nda yer alan vergileme ilkelerinin felsefi temelleri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (39), 243-258. google scholar
• Teziç, E. (2005). Anayasa hukuku (1. bs). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım. google scholar
• Ubay, B. & Ünsal, H. (2021). Taxation of digital economy in Turkey in three steps. Journal of Business, Innovation and Governance, 4(1), 1-11. google scholar
• Uçar, O. & Tosun, C. (2020). Dijital hizmet vergisinin anayasanın vergilendirmeye has ilkeleri bağlamında değerlendirilmesi. Vergi Raporu, 1(254), 22- 41. google scholar
• Üstün, Ü. S. (2003). Vergi hukuku ile ilgili anayasal ilkeler. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 11(1-2), 251-271. google scholar
• Yılmaz, G.H. (2015, 20 Nisan). Uluslararası vergi adaleti için OECD BEPS Eylem Planı. https://www.dunya.com/ekonomi/uluslararasi-vergiadaleti- icin-oecd-beps-eylem-plani-haberi-298894 google scholar
• Yüce, M. (1999). Vergileme ilkeleri ve ekonomik konjonktür açısından deprem vergilerinin genel bir değerlendirilmesi. Mevzuat Dergisi, 2(21), 1-14. google scholar
• Zıvalı, B.S. & Demirli, Y. (2022). Dijital ekonominin vergilendirilmesinde yaşanan sorunlar: OECD-AB tedbirleri ve ulusal çözüm arayışları. Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 22(3), 1124-1141. https://doi.org/10.11616/asbi.1146198 google scholar