Hemşirelik Öğrencilerinin Özel Gereksinimi Olan Bireylere İlişkin Tutumlarını Etkileyen Faktörler

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 96 - 106, 07.07.2021

Tugba Ozdemir , Gülendam Karadağ

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, hemşirelik bölümü öğrencilerinin özel gereksinimi olan bireye yönelik tutumunu ve etkileyen faktörleri incelemektir.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipte olan bu araştırmanın evrenini bir üniversitede hemşirelik bölümünde öğrenim gören 415 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmaya 255 öğrenci dahil edilmiştir. Veriler sosyo-demografik bilgi formu ve Yetersizlikten Etkilenmiş Kişilere Yönelik Tutum Ölçeği ile çevrimiçi ortamda toplanmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılan öğrencilerden %69.4’ü kadın, %29’u 1. sınıf ve %29’u 3. sınıfta öğrenim görmektedir. Öğrencilerin %15.7’sinin ailesinde ya da yakın çevresinde özel gereksinimi olan birey vardır. Özel gereksinimi olan birey ile arkadaşlığı bulunan öğrencilerin oranı %7.8’dir. Çalışmada hemşirelik öğrencilerinin özel gereksinimi olan bireylere yönelik tutumlarının toplam puan ortalamasının 58.79±13.14 olduğu tespit edilmiştir. Erkek öğrencilerin tutumunun anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu (p<0.001) saptanmıştır.
Sonuç ve Öneriler: Hemşirelik öğrencilerinin özel gereksinimi olan bireylere yönelik tutumu orta düzeydedir. Erkek öğrencilerin, ailesinde/yakın çevresinde özel gereksinimi olanların ve özel gereksinime sahip bir yakın arkadaşı olan öğrencilerinin yetersizlikten etkilenmiş bireylere yönelik tutum puanlarının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Toplumda dezavantajlı konumda olan özel gereksinimi olan bireylere yönelik özellikle hemşirelik öğrencilerinin daha olumlu tutuma sahip olmaları beklenmektedir. Bu doğrultuda, eğitim müfredatlarında gerekli düzenlemeler yapılması, sivil toplum kuruluşlarının ve üniversitelerin sosyal kulüplerinde hemşirelik öğrencilerin de içinde bulunduğu çeşitli etkinliklerin düzenlenmesi özel gereksinimi olan bireye yönelik tutum üzerinde olumlu katkıları olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

özel gereksinimli birey, tutum, hemşirelik öğrencileri

Factors Affecting Nursing Students' Attitudes Towards People with Special Needs

Öz

Objective: The aim of this study is to examine the attitudes of nursing students towards people with special needs and the influencing factors.
Materials and Methods: The population of the descriptive study consists of 415 students studying at a nursing department at a university. 255 students were included in the study. Data were collected online using the socio-demographic form and an Attitudes towards Disabled Persons Scale.
Results: It was determined that 69.4% of the students participating in the study were women, 29% were in the 1st and 3rd grade were in 29%. 15.7% of the students have people with special needs in their family/close environment. The rate of students who have friendships with those people is 7.8%. It was determined that the average score of nursing students’ attitudes towards those people was 58.79 ± 13.14. It was determined that the attitude of male students was significantly higher (p<0.001).
Conclusion and recommendations: Nursing students’ attitude towards people with special needs is medium. It was found that the attitudes of male students, those with special needs in their family/close environment, and students who have a close friend with special needs were higher. Nursing students are expected to have a more positive attitude towards those who are at a disadvantage in society. For this, it is thought that making necessary arrangements in educational curricula, organizing various activities in social clubs of non-governmental organizations and universities, including nursing students, will have positive contributions to attitude towards people with special needs.

Anahtar Kelimeler

People with special needs, attitudes, nursing students

Kaynakça

• Allen, G. (2003). The impact of elementary school nurses on student attendance. The Journal of School Nursing, 19(4), 225-231.
• Altuntaş, S., & Baykal, Ü. (2012). Okul hemşirelerinin iş, iş ortamı, rol ve sorumluluklarına yönelik görüşleri. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 9(1), 43-50.
• Aslan, Ş., & Özata, M. (2008). Duygusal zekâ ve tükenmişlik arasındaki ilişkilerin araştırılması: sağlık çalışanları örneği. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (30), 77-97.
• Bahar, Z. (2010). Okul sağlığı hemşireliği. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 3 (4), 195-200. Birinci Ulusal Okul Sağlığı Sempozyumu Sonuç Bildirgesi (2012, Ekim) http://www.hasuder.org.tr/anasayfa/index.php/anasayfa/225-birinci-ulusal-okul-sal-se...
• Blackman, I., Henderson, J., Willis, E., Hamilton, P., Toffoli, L., Verrall, C. et al., (2015). Factors influencing why nursing care is missed. Journal of Clinical Nursing, 24(1-2), 47-56.
• Bulduk, S., & Pek, H. (2005). İstanbul’da özel ilköğretim okullarında çalışan hemşirelerin rol ve işlevlerinin incelenmesi. C.Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 9 (2), 40-48.
• Buswell, S., Lechtenerg, J., Hinkson, E., Cowan, T., Combe, L., Fekaris, N., & Chau, E. (2018). The role of the 21st century school nurse.
• Çakır, S. (2005). Kocaeli ilinde okul sağlığı ve hemşireliği hizmetlerinin durumu. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kocaeli.
• Emiroǧlu, O.N., Baybuǧa, M.S., Örsal, Ö.,& Kesgin, M.T.(2007). Okul sağlığı hemşirelerinin mesleki rolleri ve hemşirelik tanılarına ilişkin algılamaları. Turkish Journal of Research & Development in Nursing, 9(2), 37-45.
• Engelke, M., Guttu, M., Warren, M., & Swanson, M. (2008). School nurse case management for children with chronic ġllness: health, academic, and quality of life outcomes. The Journal of School Nursing, 24 (4), 205-214.
• Fleming, R., & Willgerodt, M. A. (2017). Interprofessional collaborative practice and school nursing: A model for improved health outcomes. OJIN: The Online Journal of Issues in Nursing, 22(3), 2.
• Gündüz, S., & Albayrak, H.M. (2014). Okul Sağlığında Neredeyiz?. Ankara Medical Journal, 14(1), 29-33.
• Gönenli, H., & Çağlayaner, H. (2009). Etkin bir okul sağlık biriminin fiziksel koşulları, yerleşimi ve donanımı. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 13(3), 153-158.
• Green, R., & Reffel, J. (2009). Comparison of administrators’ and school nurses’ perception of the school nurse role. The Journal of School Nursing, 25(1), 62-71.
• Gross, S., Avner Cohen, H., & Kahan, E. (2006). Survey of parents, nurses, and school principals on their perceptions of the controversial role of schools in health promotion. Pediatrics International, 48(1), 44-47.
• HEALTH, C.O.S. (2016). Role of the school nurse in providing school health services. Pediatrics, 137(6), e20160852.
• Helvaci, I., & Turhan, M. (2013). Tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi: Silifke’de görev yapan sağlık çalışanları üzerinde bir araştırma. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 1(4), 58-68.
• Hoekstra, B. A., Young, V.L., Eley, C.V., Hawking, M.K., & McNulty, C.A. (2016). School Nurses’ perspectives on the role of the school nurse in health education and health promotion in England: a qualitative study. BMC nursing, 15(1), 73.
• Holmes, B.W., Allison, M., Ancona, R., Attisha, E., Beers, N., De Pinto, C, et al., (2016). Role of the school nurse in providing school health services. Pediatrics, 137(6), e20160852.
• Holt, C. R., Barta, K., Neighbors, M., & Smith, R. (2003). The role of the school nurse: perceptions of school nurses and superintendents. Journal of Educational Research and Policy Studies, 3(89), 101.
• Kerfoot, K.M., & Douglas, K.S. (2013). The impact of research on staffing: An interview with Linda Aiken-Part 1. Nursing Economic$, 31(5), 216-220, 253.
• Magalnick, H., & Mazyck, D. (2008). Role of the school nurse in providing school health services. Pediatrics, 121(5), 1052-1056.
• Maughan, E., & Adams, R. (2011). Educators' and parents' perception of what school nurses do: The influence of school nurse/student ratios. The Journal of School Nursing, 27(5), 355-363.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü. Özel Öğretim Kurumları Standartlar Yönergesi. https://ookgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_03/13113722_OZEL_OYRETYM_kURUMLARI_STANDARTLAR_YONERGESY_11.03.2020_tarihli_ve_5331494_sayYlY_Makam_Oluru.pdf
• National Association of School Nurses (NASN) (2020a, 26 Mart). Definition of school nursing, https://www.nasn.org/nasn/about-nasn/about.
• National Association of School Nurses (NASN) (2020b, 26 Mart). School Nurse Workload: Staffing for Safe Care. https://www.nasn.org/advocacy/professional-practice-documents/position-statements/ps-workload.
• National Board for Certification of School Nurses, Inc. (NBCSN) (2020, 26 Mart). Certification examination for school nurses handbook for candidates. https://www.nbcsn.org/wp-content/uploads/2020/03/nbcsn-handbook-2020-v1-2-2020.pdf.
• Resmi Gazete, (2011). 19 Nisan 2011 tarihli, 27910 sayılı, Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik.
• Rivaz, M., Momennasab, M., Yektatalab, S., & Ebadi, A. (2017). Adequate resources as essential component in the nursing practice environment: a qualitative study. Journal of Clinical and Diagnostic Research, 11(6), IC01.
• Soleimanpour, S., Geierstanger, S. P., Kaller, S., McCarter, V., & Brindis, C. D. (2010). The role of school health centers in health care access and client outcomes. American Journal of Public Health, 100(9), 1597-1603.
• Squires, A., & Juárez, A. (2012). A qualitative study of the work environments of Mexican nurses. International Journal of Nursing Studies, 49(7), 793-802.
• Temel, A. B., Yildirim, J. G., Kalkim, A., Muslu, L., & Yildirim, N. (2017). Parents' and teachers' expectations of school nurse roles: A scale development study. International journal of nursing sciences, 4(3), 303-310.
• Uzun, L.N., & Mayda, A.S. (2020). Hemşirelerde Tükenmişlik Düzeyinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi: Bir Üniversite Hastanesi Örneği. Konuralp Tıp Dergisi, 12(1), 137-143.
• Webster, J., Flint, A., & Courtney, M. (2009). A new practice environment measure based on the reality and experiences of nurses working lives. Journal of Nursing Management, 17(1), 38-48.
• Weismuller, P., Grasska, M., Alexander, M., White, C., and Kramer, P. (2007). Elementary School Nurse Interventions: Attendance And Health Outcomes. The Journal of School Nursing, 23 (2), 111-118.
• World Health Organisation (WHO) (2020, 26 Mart). School health services. https://www.who.int/maternal_child_adolescent/adolescence/school-health-services/en/