The Relationship between Parents' Health Literacy and Attitudes towards Rational Drug Use

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 2, 98 - 104, 30.08.2024

Serap Özdemir , Erhan Elmaoğlu

https://doi.org/10.54061/jphn.1444120

Öz

Objective: It was aimed to examine the relationship between parents' health literacy and their attitudes towards rational drug use.
Method: The research has a descriptive and correlation design type. It was conducted with 303 parents of children receiving treatment/care services in the pediatric ward of a public hospital. The data of the study were collected using the socio-demographic data form, health literacy scale and parental attitude scale towards rational drug use.
Results: It was determined that the majority of the parents participating in the research were mothers. It was found that parents' health literacy and attitudes towards rational drug use were at high levels. It was found that there were positive significant relationships between health literacy and its sub-dimensions and rational drug use and its sub-dimensions.
Conclusion: It was concluded that the attitudes of health literate parents towards rational drug use for their children are positive. It is recommended to provide the necessary support in maintaining these attitudes and to provide educational consultancy services to parents with inadequate information.

Anahtar Kelimeler

Rational drug, child, parent, nurse, health literacy

Ebeveynlerin Sağlık Okuryazarlığı ile Akılcı İlaç Kullanımına Yönelik Tutumları Arasındaki İlişki

Öz

Amaç: Ebeveynlerin sağlık okuryazarlıklarının akılcı ilaç kullanımına yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Araştırma tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tasarım tipine sahiptir. Bir devlet hastanesinin çocuk servisinde tedavi/bakım hizmeti alan çocukların 303 ebeveyni ile yürütülmüştür. Araştırmanın verileri sosyo-demografik veri formu ile sağlık okuryazarlığı ölçeği ve akılcı ilaç kullanımına yönelik ebeveyn tutum ölçeği kullanılarak toplandı.
Bulgular: Araştırmaya katılan ebeveynlerin büyük çoğunluğunu annelerin oluşturduğu belirlendi. Ebeveynlerin sağlık okuryazarlıkları ve akılcı ilaç kullanımına yönelik tutumlarının yüksek düzeyde olduğu bulundu. Sağlık okuryazarlığı ve alt boyutları ile akılcı ilaç kullanımı ve alt boyutları arasında pozitif anlamlı ilişkiler olduğu bulundu.
Sonuç: Sağlık okuryazarı olan ebeveynlerin çocuklarına akılcı ilaç kullanımına yönelik tutumlarının olumlu olduğu sonucuna varılmıştır. Bu tutumların sürdürülmesinde gereken desteğin verilmesi ve bilgi yetersizliği olan ebeveynlere yönelik eğitim danışmanlık hizmetlerinin verilmesi önerilir.

Anahtar Kelimeler

Akılcı ilaç, çocuk, ebeveyn, hemşire, sağlık okuryazarlığı

Teşekkür

Çalışmamıza katılım sağlayan ebeveynlere teşekkür ederiz

Kaynakça

• Akici, A., Koyuncuoglu, C., Kırmızı Sönmez, N. İ., & Ceylan, İ. (2017). Diş hekimliği kliniklerine başvuru öncesinde hastaların ilaç kullanımı ile ilgili tutumlarının araştırılması. Marmara Pharmaceutical Journal, 21(19), 165-176. https://doi.org/10.12991/marupj.259894
• Alp, S., & Kara, N. O. (2023). Ebeveyn sağlık okuryazarlığı ile pediatri hizmetleri kullanımını incelenmeye yönelik bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 50, 1-19. https://doi.org/10.52642/susbed.1153216
• Altinişik, A., & Beydağ, K. D. (2023). Çocuk kliniğinde yatan 0-1 yaş grubu çocukların annelerinin sağlık okuryazarlık düzeyi ve etkileyen faktörler. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 12(6), 735-745.
• Aras, Z., & Bayik Temel, A. (2017). Sağlık okuryazarlığı ölçeğinin türkçe formunun geçerlilik ve güvenirliğinin değerlendirilmesi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 25(2), 85-94. https://doi.org/10.17672/fnhd.94626
• Bi̇çer, E. B., & Malatyali, İ. (2018). Sağlık okuryazarlık düzeyinin belirlenmesi: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi örneği. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 17(2), 1-15.
• Bittlingmayer, U.H., Harsch, S., Islertas, Z. (2021). Health Literacy in the Context of Health Inequality – A Framing and a Research Overview. In: Saboga-Nunes, L.A., Bittlingmayer, U.H., Okan, O., Sahrai, D. (eds) New Approaches to Health Literacy. Gesundheit und Gesellschaft. Springer VS, Wiesbaden., (ss. 11-43). https://doi.org/10.1007/978-3-658-30909-1_2
• Bitzer, E.M., Schwendemann, H.E. (2021). The Significance of Health Literacy for Public Health and Health Promotion. In: Saboga-Nunes, L.A., Bittlingmayer, U.H., Okan, O., Sahrai, D. (eds) New Approaches to Health Literacy. Gesundheit und Gesellschaft. Springer VS, Wiesbaden. (ss. 83-97).https://doi.org/10.1007/978-3-658-30909-1_5
• Çelebi, A. (2018). Akılcı ilaç kullanımına yönelik ebeveyn tutum ölçeğinin geliştirilmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Çınar, S., Ay, A., & Boztepe, H. (2018). Çocuk sağlığı ve sağlık okuryazarlığı. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 14(2), 25-39
• Çopurlar, C. K., & Kartal, M. (2016). Sağlık okuryazarlığı nedir? Nasıl değerlendirilir? Neden önemli? Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 10(1), 42-47 https://doi.org/ 10.5455/tjfmpc.193796
• de Buhr, E., & Tannen, A. (2020). Parental health literacy and health knowledge, behaviours and outcomes in children: A cross-sectional survey. BMC Public Health, 20(1), 1096. https://doi.org/10.1186/s12889-020-08881-5
• Demi̇rköse, H., Di̇kmen, A. U., & Özkan, S. (2022). 0-6 yaş grubu çocuğu olan annelerin ev kazalarına yönelik güvenlik önlemlerini tanılama düzeyleri ile sağlık okuryazarlığı ilişkisi. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 7(1), 112-121. https://doi.org/10.35232/estudamhsd.991996
• Eser, N., & Çelik, N. (2022). Association between rational drug use and health literacy among pregnant women: A cross-sectional study. Women & Health, 62(7), 612-620. https://doi.org/10.1080/03630242.2022.2100033
• Fleary, S. A., Joseph, P., & Pappagianopoulos, J. E. (2018). Adolescent health literacy and health behaviors: A systematic review. Journal of Adolescence, 62, 116-127. https://doi.org/10.1016/j.adolescence.2017.11.010
• Kabalci, K., & Yılmaz, M. (2023). Sağlık okuryazarlık düzeylerine göre covıd-19 enfeksiyonuna ilişkin verilen eğitimin işçilerin bilgi düzeyleri ve davranışlarına etkisi. Karaelmas Journal of Occupational Health and Safety, 7(2), 83-94. https://doi.org/10.33720/kisgd.1240660
• Kan, Z., & Sevi̇m, E. (2023). Sağlık okuryazarlığı ile akılcı ilaç kullanımı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 26(3), 641-654.
• Kuloglu, Ç., & Eki̇ci̇, E. (2022). Ebeveynlerin akılcı ilaç kullanım tutumlarının incelenmesi. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 16(2), 107-116. https://doi.org/10.12956/tchd.860536
• Kurt, F. Y., Kahri̇man, İ., Atay, S., & Aldemi̇r, F. (2022). Annelerin akılcı ilaç kullanımına yönelik tutumları ve reçetesiz ilaç kullanım durumlarının incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(2), 487-496. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.957918
• Kütmeç Yilmaz, C., & Kil, A. (2018). Individuals' health literacy level and their knowledge and practices with respect to rational drug use, Kontakt, 20(4), e401-e407. https://doi.org/10.1016/j.kontakt.2018.08.001
• Özi̇şli̇, Ö. (2023). Akılcı ilaç kullanımı ve sağlık algısı arasındaki ilişki üzerine bir saha çalışması. International Journal of Social Humanities Sciences Research, 10(94), 981-986. https://doi.org/10.26450/jshsr.3629
• Pazarözyurt, A., & Özkan, H. (2023). Gebelerin sağlık okuryazarlığı ile öz bakım gücü arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Halk Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 5(1), 91-102. https://doi.org/10.54061/jphn.1154752
• Toçi, E. (2013). Health literacy and socioeconomic characteristics among older people in Transitional Kosovo. British Journal of Medicine and Medical Research, 3(4), 1646-1658. https://doi.org/10.9734/BJMMR/2013/3972
• Utli̇, H., & Turan, M. (2020). 0-12 yaş arası çocuğa sahip ebeveynlerin akılcı ilaç kullanımına yönelik tutumlarının incelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 36(2), 87-95. https://dergipark.org.tr/tr/pub/egehemsire/issue/56454/649308
• Yilmaz, M., & Ti̇raki̇, Z. (2016). Sağlık okuryazarlığı nedir? Nasıl ölçülür? Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(4), 142-147. https://dergipark.org.tr/tr/pub/deuhfed/issue/46793/586772