NİĞDE İLİNDE SATIŞA SUNULAN ÇİĞ İNEK SÜTÜ VE PEYNİRLERİNDE BRUCELLA ABORTUS PREVALANSININ ARAŞTIRILMASI

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 1, 13 - 23, 01.12.2022

Cemalettin Bağcı Fulden Karadal Suzan Yalçın Nurhan Ertaş

Öz

En önemli zoonoz hastalıklardan biri olarak kabul edilen bruselloz, Akdeniz ülkeleri başta
olmak üzere birçok ülkede et ve süt üretimi amacıyla yetiştirilen hayvanlarda yaygın şekilde
görülmektedir. Sığır brusellozunun en çok izole edilen etkeni olan ve başka hayvan türlerinde
de hastalık yapabilen Brucella abortus insan brusellozunun da önemli bir kaynağıdır. B.
abortus’tan kaynaklanan bruselloz enfeksiyonunun insanlara bulaşmasında hasta hayvan ya da
hayvan materyali ile doğrudan temasın yanı sıra kontamine çiğ süt ve çiğ sütten üretilen süt
ürünlerinin tüketimi de etkili olmaktadır. Hastalıkla ilgili epidemiyolojik çalışmalar etkenin
biyotip olarak adlandırılan farklı alt tiplerinin etkinliklerinin bölgesel olarak değiştiğini
göstermektedir. B. abortus ile ilgili bölgesel çalışmalarda elde edilen izolatların tiplendirilmesi
hastalığın epidemiyolojik takibi yönünden önem taşımaktadır. Bu çalışma ile Niğde ilinde
satışa sunulan çiğ inek sütleri ile çiğ sütten yapılmış inek peynirlerindeki B. abortus varlığının
ve izolatların biyotiplerinin belirlemesi amaçlandı. Çalışma kapsamında Niğde’nin çeşitli köy
ve pazarlarından 200 adet çiğ inek sütü, 55 adet çiğ sütten üretilmiş ve açıkta satılan inek peyniri
olmak üzere toplam 255 adet süt ve süt ürünü örneği toplandı. Toplanan örnekler B. abortus
izolasyonu için Farrel yöntemi ve biyokimyasal testler kullanılarak laboratuvarda analiz edildi.
Analiz sonuçları, örneklerden hiçbirinin B. abortus ile kontamine olmadığını gösterdi. Bu
çalışmada incelenen örneklerden B. abortus izole edilememiş olsa da, ülkemizde pastörizasyon
işlemi yapılmadan geleneksel yöntemlerle üretilen süt ürünlerinin tüketilmesi tüketicilerde
sağlık açısından çeşitli riskler oluşturmaya devam etmektedir. Brusella enfeksiyonlarının
bulaşmasında etkili olan pastörize edilmemiş süt ve ürünlerinin tüketilmesiyle ilişkili riskler
hakkındaki bilgi birikiminin geliştirilmesi ve tüketici farkındalığının artırılabilmesi için bu
konudaki bölgesel araştırmaların sürdürülmesi gerektiği sonucuna varıldı.

Anahtar Kelimeler

Brucella Abortus, Çiğ İnek Sütü, Çiğ Sütten Yapılmış İnek Peyniri, Farrel Yöntemi, Niğde

Kaynakça

• Akbarmehr, J. (2011). “The prevalence of Brucella abortus and Brucella melitensis in local cheese produced in Sarab city, Iran and its public health implication”, Afr. J. Microbiol. Res., 5, 1500-1503.
• Akoko, J. R. & Pelle, V. &Kivali, E. & Schelling, G. & Shirima, E.M. & Machuka, C. & Mathew, E.M. & Fevre, V. & Kyallo, L.C. & Falzon, A.H.S. &, Lukambagire, J.E.B. & Halliday, B. & Bonfoh, R. & Kazwala, C. Ouma. ( 2020). “Serological and molecular evidence of Brucella species in the rapidly growing pig sector in Kenyaˮ BMC Vet. Res., 16, p. 133.
• Akkuș, Y. & Karatay, G. & Gülmez, A. (2011). “Hayvancılıkla uğrașan bireylerin bruselloza ilișkin bilgi ve uygulamaları.ˮ Kafkas J Med Sci, 1(1), 16-20.
• Alton, G.G., & Jones, L.M. & Angus, R.D. & Verger, J.M. (1988). “Techniques for the brucellosis laboratory.ˮ INRA, Paris, France, 192 p.
• Ataş, M. & Poyraz, Ö. & Alim, A. & Ataş, A.D. & Çelik, A. (2007). “Sivas il merkezinde satışa sunulan taze ve salamura beyaz peynirlerin Brucella bakterileri yönünden incelenmesi”, Turk. Hij. Den. Biyol. Derg., 64, 9-14,.
• Bricker, B.J. & Halling, S.M. (1994). “Differentiation of Brucella abortus bv. 1, 2, and Brucella melitensis, Brucella ovis and Brucella suis bv. 1 by PCR”, J. Clin. Microbiol., 32, 2660-2666.
• Buzgan, T. & Karahocagil, M.K. & Irmak, H. & Baran, A.I. & Karsen, H. &Evirgen, O. & Akdeniz, H. (2010). “Clinical manifestations and complications in 1028 cases of brucellosis: a retrospective evaluation and review of the literature.ˮ Int. J. Infect. Dis. 14, e469–e478.
• Capparelli, R. & Parlato, M. & Iannaccone, M. & Roperto, S. & Marabelli, R. & Roperto, F. (2009). “Heterogeneous shedding of Brucella abortus in milk and its effect on the control of animal brucellosis.ˮ Journal of Applied Microbiolology, 106(6), 2041–2047.
• Corbel, M. (2006). “Brucellosis in humans and animals.ˮ Geneva: World Health Organization, https://www.who.int/csr/resources/publications/Brucellosis.pdf
• Dadar, M, & Shahali, Y, & Whatmore, A.M. (2019). “Human brucellosis caused by raw dairy products: a review on the occurrence, major risk factors and prevention.ˮ Int J Food Microbiol. 292:39–47.
• Erdenliğ, S. & Şen, A. (2000). “Isolation and biotyping of Brucella species from aborted sheep fetuses”, Pendik Vet. Mikrobiyol. Derg., 31, 31-42.
• Erdoğdu, S, & Abay, S. & Aydın, F. (2018). “Çiğ süt ve peynirlerden Brucella spp. izolasyonu ve elde edilen izolatların fenotipik ve moleküler yöntemler ile biyotiplendirilmesi.ˮ Erciyes Üniv. Vet. Fak. Derg., 15(2): 94-102.
• El-Diasty, M.M. & Ahmed, H.A. & Sayour, A.E. & El Hofy, F.I. & Tahoun, A.B. & Shafik, S.M. (2016). “Seroprevalence of Brucella spp. in cattle, molecular characterization in milk, and the analysis of associated risk factors with seroprevalence in humans, Egypt.ˮ Vector Borne Zoonotic Dis. 16, 758–764.
• Facciolà A, & Palamara MAR, & D'Andrea G, & Marano F, & Magliarditi D, & Puglisi G, & Picerno I, & Di Pietro A& Visalli G, (2018). “Brucellosis is a public health problem in southern Italy: Burden and epidemiological trend of human and animal disease.ˮ Journal of Infection and Public Health, 11, 861–866.
• Farrel, I.D. (1974). “The development of a new selective medium for the isolation of Brucella abortus from contaminated sources”, Res. Vet. Sci., 16, 280-286.
• Garin-Bastuji, B. & Mick, V. & Le Carrou, G. & Allix, S. & Perrett, L. L. & Dawson, C. E. & Whatmore, A. M. (2014). “Examination of taxonomic uncertainties surrounding Brucella abortus bv. 7 by phenotypic and molecular approaches.ˮ Applied and Environmental Microbiology, 80(5), 1570-1579.
• Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından Çiğ Sütün Arzına Dair Tebliğ (2017), (Tebliğ No: 2017/20), Resmî Gazete Sayı: 30050. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/ 2017/04/2017 0427-2.htm.
• Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından, Türk Gıda Kodeksi Peynir Tebliği (2015) (Tebliğ No: 2015/6) Resmî Gazete Sayı: 29261. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015 /02/20150208-16.htm
• Godfroid, J. & Nielsen, K. & Saegerman, C. (2010). “Diagnosis of brucellosis in livestock and wildlife.” Croatian medical journal, 51(4), 296-305.
• Gulbaz, G. & Kamber, U. (2016). “The detection of Brucella bacteria with PCR and bacteriological method in raw milk and some of the dairy products which are consumed in Kars.ˮ Bull. UASVM Vet. Med. 73, 1.
• Gürbilek. SE, & Baklan. EA, & Aksoy. HY. (2014). “Türkiye’de 2007 ve 2008 yılları arasında izole edilen Brucella suşlarının identifikasyonu ve faj duyarlılıklarının saptanması.ˮ Harran Üniv Vet Fak Derg., 3(2): 67-72.
• Gwida M., & El-Gohary A., & Melzer F., & Khan I., & Rosler U., & Neubauer H. (2012). “Brucellosis in camelsˮ Res. Vet. Sci., 92 (2012), pp. 351-355.
• Hadad, JJ. & Hammed, DA. & Alaaboudi AR. (1997). “Isolation of Brucella strains from dairy products in Ninevah province, Iraq.ˮ Iraqi J. Vet. Sci., 10: 39-44.
• Jansen, W. & Linard, C. & Noll, M. & Nockler, K. & Al Dahouk, S. (2019). “Brucella-positive raw milk cheese sold on the inner European market: a public health threat due to illegal import?ˮ Food Control, 100, 130–137.
• Kalender, H. & Özcan, C. & Arslan, N. (2001). “Taze tulum peynirlerinden Brucella izolasyonu,” Türk. Mikrobiyol. Cemiy. Derg. 31, 184-6.
• Kara, R. & Akkaya, L. (2013). “Investigation of Brucella abortus and Brucella melitensis at Cheeses in Afyonkarahisar, Turkey”, British. J. Dairy Sci., 3, 5-8.
• Kasimoğlu, A. (2002). “Determination of Brucella spp. in raw milk and Turkish White cheese in Kirikkale.ˮ Deutsche Tierärztliche Wochenschrift, 109, 324–326.
• Kaynak-Onurdag, F. & Okten, S. & Sen, B. (2016). “Screening Brucella spp. in bovine raw milk by real-time quantitative PCR and conventional methods in a pilot region of vaccination, Edirne,ˮ Turkey. J. Dairy Sci. 99, 3351–3357.
• Kılıç, S. & Ivanov, I. N. & Durmaz, R. & Bayraktar, M. R. & Ayaşlıoğlu, E. & Uyanık, M. H. & Kantardjiev, T. V. (2011). “Multiple-locus variable-number tandem-repeat analysis genotyping of human Brucella isolates from Turkey.ˮ Journal of clinical microbiology, 49(9), 3276-3283.
• Matle, I. & Ledwaba, B. & Madiba, K. & Makhado, L. & Jambwa, K., & Ntushelo, N. (2021). “Characterisation of Brucella species and biovars in South Africa between 2008 and 2018 using laboratory diagnostic data.ˮ Veterinary Medicine and Science, 7(4), 1245-1253.
• Méndez, C.M. & Páez, A.J. & Cortés-Blanco, M. & Salmoral, E.C. & Mohedano, E.M., & Plata, C. & Varo, A.B. & Martíinez, F.N. (2003). “Brucellosis outbreak due to unpasteurized raw goat cheese in Andalucia (Spain), January–March 2002.ˮ Euro Surveill. 8, 164–168.
• Mohamed, R. M. H. & Alçay, A. Ü. (2020). “İstanbul’daki süt ve süt ürünlerinde Brucella türlerinin varlığının araştırılması.ˮ Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi, 15(59), 263-290.
• Moreno, E. (2014). “Retrospective and prospective perspectives on zoonotic brucellosis.ˮ Front Microbiol. 5:213.
• O’Leary S. & Sheahan M. & Sweeney T. (2006). “Brucella abortus detection by PCR assay in blood, milk and lymph tissue of serologically positive cows.ˮ Res. Vet. Sci., 81, pp. 170-176.
• Öner, S. Z. & Türkoğlu, E. (2020) “Düşük Endemisite Beklenen Bir Bölgede Bruselloz Seroprevalansı.ˮ Batı Karadeniz Tıp Dergisi, 4(1), 18-23.
• Özcan, H. & Şahin, M. (2012). “Hayvan Yetiştiricilerinin İşletme Büyüklüğüne Göre, Brusella Hastalığı Hakkındaki Bilgi Düzeylerinin Araştırılması.ˮ Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(4), 211-224.
• Pappas, G. & Papadimitriou, P. & Akritidis, N. & Christpu, L. & Tsianos, E. (2006) “The new global map of human brucellosis.ˮ Lancet Infect Dis 6, 91–99.
• Patır, B. & Dinçoğlu, A.H. (2001). “Elazığ’da tüketime sunulan taze beyaz peynirler ile tulum peynirlerinde Brucella spp. varlığı üzerinde araştırmalar.ˮ Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 15: 15-22.
• Plommet, MF. & Fensterbank, R. & Vassal, L. & Auclair, J. & Mocquot, G. & Vachot, J. & Courault, M. & Musset, D. (1988). “Survival of Brucella abortus in ripened soft cheese made from naturally infected cow's milk.ˮ Lait 68, 115–120.
• Ramos, J. & Bernal, E. & Esguevillas, T. & Lopez-Garcia, P. & Gaztambide, M. & Gutierrez, F. (2008). “Non-imported brucellosis outbreak from unpasteurized raw milk in Moroccan immigrants in Spain.ˮ Epidemiol. Infect. 136, 1552–1555.
• Santiago-Rodríguez, M.D.R. & Díaz-Aparicio, E. & Arellano-Reynoso, B. & García-Lobo, J.M. & Gimeno, M. & Palomares-Reséndiz, E.G. & Hernández-Castro, R. (2015). “Survival of Brucella abortus aqp X mutant in fresh and ripened cheeses.ˮ Foodborne Pathog. Dis. 12, 170– 175.
• Sreevatsan, S. & Bookout, J. & Ringpis, F. & Perumaalla, V. & Kumar, G. & Rajasekhar, M. & Isloor, S. & Barathur, R. (2000) “A multiplex approach to molecular detection of Brucella abortus and ⁄ or Mycobacterium bovis infection in cattle.ˮ J Clin Microbiol 38, 2602–2610.
• Tavsan, Ö. & Tekin-Koruk, S. & Koruk, I. (2015). “Şanlıurfa İl Merkezinde Bruselloz Prevalansı ve İlişkili Risk Faktörleri/The Prevalence of Brucellosis and Associated Risk Factors in Sanliurfa City Center.ˮ Klinik Dergisi, 28(1), 11.
• Tunçbilek, M. (1992). “Ankara piyasasında satılan taze beyaz peynirlerin Brucellosis riski yönünden incelenmesi.ˮ Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Besin Hijyeni ve Teknolojisi Anabilim Dalı. Ankara.
• Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Zoonotik ve Vektörel Hastalıklar Daire Başkanlığı. Bruselloz (Türkiye, 2017) Haritası [Internet]. Erişim: https:// hsgm.saglik.gov.tr zoonotikvevektorelbruselloz. 2017 (erişim: 08.02.2022).
• Wareth, G. & Melzer, F. & Tomaso, H. & Roesler, U. & Neubauer, H. (2015). “Detection of Brucella abortus DNA in aborted goats and sheep in Egypt by real-time PCR.ˮ BMC Res Notes. 8: 212. pmid:26036697.
• Wareth, G. & Melzer, F. & El-Diasty, M. & Schmoock, G. & Elbauomy, E. & Abdel-Hamid, N. & Sayour, A. & Neubauer, H. (2017). “Isolation of Brucella abortus from a dog and a cat confirms their biological role in re-emergence and dissemination of bovine brucellosis on dairy farms.ˮ Transbound Emerg Dis. 64(5):e27–e30.
• WHO. 2012. Brucellosis. Geneva (Switzerland): World Health Organization. www.who.int/zoonoses/diseases/brucellosis/en/