FOLİK ASİT VE HAYATIMIZDAKİ YERİ

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 1, 66 - 77, 01.12.2022

Miray Aksu Mehmet Gültekin Bilgin

Öz

Çalışmamızda folik asitin fazlalığında ve eksikliğinde ortaya çıkan etkilerin ve
hastalıkların detaylandırılarak anlatılması amaçlanmıştır. Pubmed, Google Akademik, Elsevier
veri tabanları kullanılmıştır. Folik asit, megaloblastik anemi, nöral tüp defekti gibi anahtar
kelimeler aranarak taramalar gerçekleştirilmiştir. Folik asit suda eriyen bir vitaminidir ve
ıspanakta bulunmuştur. Folik asitin metabolizmada aktif hale gelebilmek için C vitaminine
ihtiyacı vardır ve emilebilmek için de indirgenmesi gerekmektedir. Eksikliğinde megaloblastik
anemi görülür. Bu anemiyi diğerlerinden ayıran fark DNA da hasar oluşumudur. Hamilelerde
eksikliğinde ise nöral tüp defekti (NTD) ve Spina Bifida görülür. NTD bebeklerde beyin ve
omurilikte çıkan bir sorundur. Spina Bifida ise tek bir omurun kaynaşmamasından dolayı
görülen bir hastalıktır. Bu yüzden hamileler diğer insanlara göre 2 kat daha fazla folik asit
takviyesi almalıdır. NTD ve Spina Bifida hastalıklarının da erken teşhisi için tarama testleri
yapılmalıdır. Yurt dışında unlu mamullere folik asit takviye edilerek halkın folik asit eksikliği
giderilmeye çalışılmıştır. Bu da nöral tüp defetlerini büyük ölçüde önlese de yaşlılarda fazla
alımının hastalığa yol açabileceğini düşündürmüştür. Sonuç olarak, henüz insan üzerinde kesin
kanıtlanamasa da hayvanlar üzerinde yapılan deneyde folik asitin fazla alımı toksik etki
yapabileceği gözlenmiştir. Kesin olmamakla birlikte folik asitin bazı kanser türlerinin
(mesane,pankreas) riskini azalttığı görülse de bazılarını da arttırdığı gözlenmiştir. Nöral bilişsel
bozuklarda ise folik asitin vitamin B12’den daha çok depresyona etkisi olduğunu ve
antidepresan ilaçlarını engellediği gözlemlenmiştir, fakat Alzheimer hastalığına olan etkisi hala
kesin bir sonuca ulaşmamıştır. İnme geçiren kişilerde yapılan çalışmalarda folik asitin olumlu
ve olumsuz etkilere sahip olduğu bildirilmiştir. Covid-19 üzerindeki etkisi ise araştırılmış ve
hastalığın erken evrelerinde alımının hastalığın önlenmesinde faydalı olabileceği
düşündürmüştür.

Anahtar Kelimeler

Folik Asit, NTD, Megaloblastik Anemi

Kaynakça

• Mitchell, H. K., Snell, E. E., & Williams, R. J. (1944). Folic Acid. I. Concentration from Spinach1a. Journal of the American Chemical Society, 66(2), 267-268.
• Baysal A. (2019). “Folik Asit”, Beslenme, 19. bs. Ankara.
• Bourassa, P., & Tajmir-Riahi, H. A. (2015). “Folic acid binds DNA and RNA at different locations”, International journal of biological macromolecules, 74, 337–342.
• Haşı̇moğlu, S., Aksoy, A., Özen, N., & Çakır, A. (2010). “Folik Asit Biyokimyası ve Beslemesi”, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(4).
• Aksoy M. (2020). “Folat, Folik Asit veya Folisin”, Beslenme Biyokimyası, Ankara.
• Lucock M. (2000). “Folic acid: nutritional biochemistry, molecular biology, and role in disease processes”, Molecular genetics and metabolism, 71(1-2), 121–138.
• Castellanos-Sinco, H. B., Ramos-Peñafiel, C. O., Santoyo-Sánchez, A., Collazo-Jaloma, J., Martínez-Murillo, C., Montaño-Figueroa, E., & Sinco-Ángeles, A. (2015). “Megaloblastic anaemia: Folic acid and vitamin B12 metabolism”, Revista Médica Del Hospital General De México. Sep; 78(3): 135-143.
• Ferrazzi, E., Tiso, G., & Di Martino, D. (2020). “Folic acid versus 5- methyl tetrahydrofolate supplementation in pregnancy”, European journal of obstetrics, gynecology, and reproductive biology, 253, 312–319.
• Dayı, T., & Pekcan, G. (2019). “Gebelerde Folik Asit Desteği ve Güncel Yaklaşımlar”, Food and Health., 5(2), 128-138.
• Lassi, Z. S., Salam, R. A., Haider, B. A., & Bhutta, Z. A. (2013). “Folic acid supplementation during pregnancy for maternal health and pregnancy outcomes”, The Cochrane database of systematic reviews, (3), CD006896.
• Scholl, T. O., & Johnson, W. G. (2000). “Folic acid: influence on the outcome of pregnancy”, The American journal of clinical nutrition, 71(5 Suppl), 1295S–303S.
• Barua, S., Kuizon, S., & Junaid, M. A. (2014). “Folic acid supplementation in pregnancy and implications in health and disease”, Journal of biomedical science, 21(1), 77.
• Turan, J. M., Say, L., & Bulut, A. (2000). “Nöral Tüp Defektlerinin Folik Asit Kullanımı”, Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, C: 9.
• Coşar, E., Köken, G., Köken, R., Şahin, F. K., Yeşildağer, E., Arıöz, T. D., Melek, H., & Yılmazer, M. (2009). “Gebelik ve Nöral Tüp Defektleri”, Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği Dergisi, (TJOD Derg), 6(3):193- 6.
• Argyridis S. (2019). “Folic acid in pregnancy”, Obstetrics, Gynaecology & Reproductive Medicine, 118-120.
• Mitchell, L. E., Adzick, N. S., Melchionne, J., Pasquariello, P. S., Sutton, L. N., & Whitehead, A. S. (2004). “Spina bifida. Lancet”, (London, England), 364(9448), 1885–1895.
• Northrup, H., & Volcik, K. A. (2000). “Spina bifida and other neural tube defects”,” Current problems in pediatrics, 30(10), 313–332.
• Karacor, T., Bulbul, M., Nacar, MN., Kirici1, P., Onderci, M., Peker, N., & Sak, S. (2020). “Comparison of Serum and Salivary Alpha-Fetoprotein Levels in Pregnancies Complicated with Neural Tube Defects”, Med J Bakirkoy, 16(3):212-7
• Hu, J., Zhang, J., Chan, Y., & Zhu, B. (2019). “A rat model of placental inflammation explains the unexplained elevated maternal serum alpha-fetoprotein associated with adverse pregnancy outcomes”, The journal of obstetrics and gynaecology research, 45(10), 1980–1988.
• Birnbacher, R., Messerschmidt, A. M., & Pollak, A. P. (2002). “Diagnosis and prevention of neural tube defects”, Current opinion in urology, 12(6), 461–464.
• Türkdoğan, B. Z. (2010). “Nöral tüp defektlerinin, ultrason ve maternal serumda alfa feto protein ile pretanal olarak tanınması ve bu bebeklerin uzun dönem sonuçları 5 yıllık deneyimimiz”, Marmara Universitesi (Turkey); (103)
• Pekcan AG, Şanlıer N, Baş M, editors. (2016). Türkiye Beslenme Rehberi TÜBER 2015. T.C. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 1031. Ankara.
• Chitayat, D., Matsui, D., Amitai, Y., Kennedy, D., Vohra, S., Rieder, M., & Koren, G. (2016). “Folic acid supplementation for pregnant women and those planning pregnancy: 2015 update”, Journal of clinical pharmacology, 56(2), 170–175.
• Moulik, N. R., Kumar, A., & Agrawal, S. (2017). “Folic acid, one-carbon metabolism & childhood cancer”, The Indian journal of medical research, 146(2), 163–174.
• Crider, K. S., Bailey, L. B., & Berry, R. J. (2011). “Folic acid food fortification-its history, effect, concerns, and future directions”, Nutrients, 3(3), 370–384.
• Pieroth, R., Paver, S., Day, S., & Lammersfeld, C. (2018). “Folate and Its Impact on Cancer Risk”, Current nutrition reports, 7(3), 70–84.
• Mattson, M. P., Kruman, I. I., & Duan, W. (2002). “Folic acid and homocysteine in age-related disease”, Ageing research reviews, 1(1), 95–111.
• Azık FM, Topal Y, Azık TE. (2015). “B12 vitamini ve/veya folik asit eksikliğinde hematolojik belirtiler olmadan nörolojik bozukluklar ortaya çıkar mı?”, Pam Med J, 8(2):166-170. Miller JW. (2012). “Neurological and Cognitive Dysfunction”, Encyclopedia of Human Nutrition (Third Edition). Academic Press. 2012. p. 262-269.
• Ulucan K, Karahan M, Sağlam E. (2013). “Folik asit metabolizmasının biyokimyasal ve moleküler açıdan Parkinson, Alzheimer, bipolar ve Şizofrenik bozukluklara etkisi”, Anatolian Journal of Psychiatry, 14:378-382.
• Robinson, N., Grabowski, P., & Rehman, I. (2018). “Alzheimer's disease pathogenesis: Is there a role for folate?”, Mechanisms of ageing and development, 174, 86–94.
• Merrell, B. J., & McMurry, J. P. (2021). “Folic Acid”, In StatPearls. StatPearls Publishing.
• Field, M. S., & Stover, P. J. (2018). “Safety of folic acid”,” Annals of the New York Academy of Sciences, 1414(1), 59–71.
• Wang, Y., Jin, Y., Wang, Y., Li, L., Liao, Y., Zhang, Y., & Yu, D. (2019). “The effect of folic acid in patients with cardiovascular disease: A systematic review and meta-analysis”, Medicine, 98(37), e17095.
• Preprint Sheybani, Z., Dokoohaki, M., Negahdaripour, M., Dehdashti, M., Zolghadr, H., Moghadami, M., . . . Zolghadr, A. (2020). “The Role of Folic Acid in the Management of Respiratory Disease Caused by COVID-19”, ChemRxiv.