Hemoplazmalar (hemotropik mikoplazmalar) küçük, pleomorfik ve hücre duvarından yoksun, gram negatif olarak sınıflandırılan mikroorganizmalardır. Yıllarca Rickettsia grubunda Hemobartonella ve Eperythrozoon olarak isimlendirilen hemoplazmalar 16S rRNA gen bölgesine dayalı yapılan filogenetik analizler sonucunda Mycoplasmataceae ailesine dâhil edilmişlerdir. Doğal yolla bulaşması tam olarak bilinmese de kan emici arthropod ve sivrisineklerin bulaşmada rol oynadıkları öne sürülmüştür. Bunun yanında iatrojenik ve transplasental bulaşmadan da bahsedilen hemotropik mikoplazmalar; konakçıda akut, subakut ve kronik anemiye sebep olmaktadır. Hemoplazma infeksiyonunun teşhisi Romanowsky boyama yöntemiyle boyaması yapılmış kan frotilerinde organizmaların tekli çiftli veya zincir şeklinde eritrositlerin yüzeyinde görülmesiyle yapılabilmekte iken bir diğer boyama yöntemi olarak Diff-Quick veya filtre edilmiş Giemsa boyaları da kullanılabilmektedir. Klasik yöntemlerle üretilip saf kültür elde edilmesi zor olan bu mikroorganizmaların teşhisinde sitolojik tanı da düşük spesifite (özgüllük) ve sensitiviteye (duyarlılık) sahiptir. Bu nedenle türleri birbirinden ayırt edememektedir. Hemoplazmaların üreme zorlukları ve henüz yeterli olmayan serolojik çalışmalar göz önünde bulundurulduğunda teşhis yöntemi olarak moleküler yöntemler tercih edilmekte, uygulanmaktadır. Bu yöntemlerden en sık kullanılan Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PCR) yöntemidir. Farklı moleküler yöntemler (Real-Time PCR, Nested PCR, Konvensiyonel PCR, Direkt PCR, Duplex PCR gibi) kullanılarak yapılan araştırmalarda ağırlıklı olarak yaklaşık %30 ila %40 oranlarında pozitiflik saptanmıştır. Ülkemizde ve dünyada hemoplazmalar hakkında farklı türler (kedi, köpek, koyun, keçi, sığır, manda) üzerine yapılan araştırmalar vardır. Spesifik bir tedavi yöntemi olmayıp tetrasiklin türevi antibiyotikler kullanılarak tedavi edilen infeksiyonlardan başlıca korunma yöntemi olarak kan emicileri ortadan kaldırmak amacıyla akarisit kullanımı içermektedir. Hayvanlar ile ilişkili çalışan meslek grubuna mensup insanlarda da hastalık etkenleri saptanmıştır. Son yıllarda meslek hastalığı ve zoonoz hastalık oluşturma riskine sahip olduğu düşünülen hemoplazmalar hakkında araştırmalar gün geçtikçe önem kazanmaktadır. Bu çalışmada hemoplazmalar, hayvanlarda oluşturduğu infeksiyonlar ve teşhis yöntemleri hakkında bilgi verilmesi amaçlanmıştır.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Veteriner Mikrobiyolojisi |
Bölüm | Derlemeler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2023 |
Gönderilme Tarihi | 22 Kasım 2023 |
Kabul Tarihi | 22 Aralık 2023 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 2 Sayı: 2 |