CERRAHİ OPERASYONLARDA FROZEN SECTION

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 1, 62 - 71, 30.06.2024

Yeşim Ateş

Öz

Patolojide kullanılan frozen yöntemi “Frozen Section (FS)”, “Frozen Kesit” veya “İntraoperatif Konsültasyon” olarak isimlendirilir. Genel anlamıyla FS; cerrahi sınırlarda bir tümörün varlığını araştırmak veya tümör tanısı koyabilmek için kullanılmaktadır. Frozen yönteminde kullanılan tekniğin sınırlarını bilerek verilecek olan tanıyı zorlaştırmadan yanlış ve yetersiz tanının önüne geçmek adına dikkatli bir şekilde işlemlerin gerçekleştirilmesi gereklidir.
Rutindeki doku takibi işlemi frozenda yapılmadığı için teknik olarak dokuda bazı artefaktlar oluşabilir ve bu da yapılan işlemin ne kadar önemli olduğunu vurgular. FS işleminin acil ve güvenilir bir şekilde yürütülmesi ve gerektiğinde patologlar arasında tanı konsültasyonunun da hızlıca yapılabilmesi açısından yapay zeka teknolojisinden yararlanılabilmektedir. Dijital patoloji sistemi ve telepatoloji yöntemi bahsi geçen yapa zeka teknolojisinin örnekleridir. Bunlardan dijital patolojinin avantajı, patoloji uzmanının bulunmadığı noktalarda, FS gibi özel tekniklerde hızlı tanı verebilmek maksadıyla kullanılması, inceleme yapacak hekimin, lam üzerinde dokunun istediği alanını görüntülemesi gibi sebepler tanıdaki doğruluk oranını arttırmaktadır. Patolojide yapay zekâ uygulamalarının temelinde, görsel modellerin CNN (Görsel görüntü analizi) yöntemi aracılığı ile tanınması ve dijital görüntülerden, anlaşılır düzeyde bilgilerden görüntü elde edilmesi ve işleme teknikleri yer alır. Yapay zekanın kullanılacağı diğer bir alan ise hastalık şiddetinin değerlendirilmesi ve prognozun tayin edilmesini örnek verebilmekteyiz. Bu sayede patoloji uzmanları zor, zaman alan ve uğraştırıcı olan işler yerine hastaya daha özellikli ayrıca daha verimli bir şekilde yaklaşabilme fırsatı elde edebilecektir. Haliyle patologlar, dijital ortama yansıtılmış bu slaytları her ortamda diledikleri gibi inceleyebilir, işaretleyebilir ve birbirleri arasında konsülte edebilirler.
Teknolojinin birleşimi ile birlikte frozen yöntemi tanıda oldukça etkili olmaktadır. Sonuç olarak; FS yöntemi için gerekli ve yeterli koşullar sağlandığında, patoloji uzmanı ile cerrah arasındaki iletişimin eksiksiz sağlandığı zamanlarda, %90’ın üzerinde güvenilir sonuçlar ortaya çıkardığı görülmektedir.
Anahtar sözcükler: Frozen section, tanı, patoloji, telepatoloji, kanser

Anahtar Kelimeler

Frozen section, tanı, patoloji, telepatoloji, kanser

Kaynakça

• Aslan M.M. (2019). Endometrium kanserinde myometrial invazyon derinliğinin magnetik rezonans görüntüleme ile değerlendirilmesi. J Biotechnol and Strategic Health Res, 3(2): 106-110.
• Ateş Y., Aba G. (2019). Patoloji laboratuvar rutininde akılcı laboratuvar kullanımı: tetkik istemlerinin retrospektif değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 10(25): 612-630.
• Cipolla C., Graceffa G., Cabibi D., Gangi G., Latteri M., Valerio M.R., Vieni S. (2020). Current role of intraoperative frozen section examination of sentinel lymph node in early breast cancer. Anticancer Research, 40(3): 1711-1717.
• Daloğlu T., Köse F.E.Ç., Dağ A. (2017). İntraoperatif konsültasyonun meme cerrahisi ve sentinel lenf nodu biyopsisindeki önemi. Balıkesir Medical Journal, 1(3): 99-106.
• Delipınar S.D. (2021). Dondurma (frozen) yöntemi, ın: histoteknoloji ve sitoteknoloji, 1.Baskı, Ankara Nobel Tıp Yayınevi, s:104-105.
• Emincik A. (2021). Mikrotomlar ve kesit alma, ın: histoteknoloji ve sitoteknoloji, 1.Baskı, Ankara Nobel Tıp Yayınevi, s:62-6.
• Erkuş M., Cumurcu S., Şahin A., Cirik M., Bayol Ü. (1995). İntraoperatif tanıda baskı (imprint) sitolojisi ve dondurulmuş kesit (frozen section) yöntemlerinin karşılaştırılması: 381 olgu. SSK Tepecik Eğitim Hastanesi Dergisi, 5(2-3): 157-63.
• Göksedef P.Ç., Görgen H., Şencan D., Demirbağ N., Batur Ş., Çetin A. (2005). Over tümörlerinde intraoperatif frozen konsültasyonun doğruluğu. Türk Jinekolojik Onkoloji Dergisi, 8(1): 19-23.
• Griffin J., Kitsanta P., Perunovic B., Suvarna S.K., Bury J. (2020). Digital pathology for intraoperative frozen section diagnosis of thoracic specimens: an evaluation of a system using remote sampling and whole slide imaging diagnosis. Journal Of Clinical Pathology, 73(8): 503-506.
• Günay T., Yardımcı D.O., Şentürk M.B., Polat M., Güzin K. (2018). Endometriyal hiperplazi olgularında frozen ve nihai patoloji sonuçlarının karşılaştırılması: Tersiyer Bir Merkezin Yedi Yıllık Deneyimi. İKSST Dergisi, 10(2): 65-69.
• Gündüz R., Ağaçayak E., Yaman Tunç S., Sizer M., Yalınkaya A., Gül T. (2021). Obstetrik ve jinekolojik cerrahilerden sonra relaparotomi yapılan hastaların değerlendirilmesi: tersiyer bir merkezin 5 yıllık deneyimi. Dicle Tıp Dergisi, 48(4): 788-795.
• Hakkı A., Özdemir İ., Öztürkcan S., Katılmış H., Akyıldız S. (2002). Boyun diseksiyonlarında frozen kesit biyopsinin güvenilirliği. Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Dergisi, (10): 85-88.
• Helvacıoğlu Ç., Kaya Ç., Özdemir İ.A., Aktaş A.G., Ekin M. (2018). Endomtriyum kanserinde frozen değerlendirmenin rolü. The Role of Frozen Section in Endometrium Cancer. Bozok Tıp Dergisi, 8(1): 100-102.
• Jaafar H. (2006). Intra-operative frozen section consultation: concepts, applications and limitations. The Malaysian journal of medical sciences: MJMS, 13(1): 4.
• Jara-Lazaro A.R., Thamboo T.P., Teh M., Tan P.H. (2010). Digital pathology: exploring its applications in diagnostic surgical pathology practice. Pathology, 42(6): 512-518.
• Khoo J.J. (2004). An audit of intraoperative frozen section in Johor. The Medical journal of Malaysia, 59(1): 50-55.
• Kösem M., Oral H., İbiloğlu İ. (2003). Cerrahi patolojide frozen kesitin yeri. Van Tıp Dergisi, 10(4): 113-117.
• Saydam L., Kalcıoğlu M.T., Kızılay A., Bozkurt M.K. (2003). Tiroit nodüllerinin değerlendirilmesi: İnce iğne aspirasyon biyopsisinden sonra frozen section incelemesi gerekli mi?. The Turkish Journal of Ear Nose and Throat, 11(3): 80-84.
• Sırmalı M., Gürsu S., Demirağ F., Topçu S., Karasu S., Aydın E., Kaya S. (2002). Göğüs cerrahisinde intraoperatif “frozen” incelemesinin önemi. Solunum Hastalıkları Dergisi (13): 292-296.
• Şensu S., Erdoğan N., Gürbüz Y.S. (2020). Patolojide Dijital Çağ ve Yapay Zekâ: Temel bilgiler digital era and artificial ıntelligence in pathology: basic ınformation. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi, 40(1): 104-112.
• Yerci Ö., Gücin Z., Erol O., Tolunay Ş., Özuysal S. (1991). Frozen kesitlerde güvenilirlik derecesi. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 18(1): 29-35.