Spor Lisesi Öğrencilerinin Sporu Bırakma Nedenlerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi (Ege Bölgesi Örneği)

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 3, 290 - 299, 30.09.2024

Tolga Şahin , Özkan Öz

https://doi.org/10.56639/jsar.1521668

Öz

Bu çalışma, Ege Bölgesi'nde dört spor lisesinde öğrenim gören 1246 öğrencinin sporu bırakma nedenlerini belirlemeyi amaçlamaktadır. Aydın, Manisa ve İzmir illerinde yapılan inceleme sonucunda, 135 öğrencinin sporu bıraktığı belirlenmiştir. Sporu bırakan öğrencilere, Maden, Koruç, Kocaekşi ve Arsan (2010) tarafından uyarlanmış olan “Sporu Bırakma Nedenleri Envanteri” ölçeği uygulanmıştır (Maden, Koruç, Kocaekşi, & Arsan, 2010). Sporu bırakma düzeyi, bağımsız gruplar t-testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ile değerlendirilmiştir. Yaşa göre sporu bırakma nedenleri arasında "Spor Yaşantısı ve Antrenörle İlişkiler" boyutunda anlamlı bir farklılık bulunmamıştır (p>0.05). "Aile" boyutunda ise, 16 yaş ve altındaki öğrencilerin spor bırakma nedenlerinin, 17 yaş ve üzeri öğrencilere göre istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde yüksek olduğu saptanmıştır (p<0.05). "Akademik Başarı ve Okul Yaşantısı" boyutunda ise yaşa göre anlamlı bir farklılık bulunmamıştır (p>0.05). Spor lisesi öğrencilerinin annelerinin öğrenim durumu ile sporu bırakma arasında yapılan karşılaştırmalarda, spor yaşantısı ve antrenörle ilişkiler alt boyutunda, ortaokul ve altı öğrenimli annelere sahip öğrencilerin sporu bırakma skoru, lise ve üstü öğrenimli annelere sahip öğrencilere göre istatistiksel olarak anlamlı şekilde farklılık göstermektedir (p<0.05). Aile ve akademik başarı boyutlarında ise istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamıştır (p>0.05). Bu sonuçlar, öğrencilerin sporu bırakma kararlarının yaş, aile faktörleri ve annelerin öğrenim durumu gibi çeşitli etmenlere bağlı olarak değişebileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Adolesan, Spor Lisesi, Sporu bırakma

Examining the Reasons for Sports Abandonment among Sports High School Students (Ege Region Example)

Öz

This study aimed to identify the reasons for sports dropout among 1,246 students enrolled in four sports high schools in the Aegean region. Following an investigation in the provinces of Aydın, Manisa, and İzmir, it was determined that 135 students had discontinued sports. These students were administered the "Reasons for Sports Dropout Inventory," adapted by Maden, Koruç, Kocaekşi, and Arsan (2010) (Maden, Koruç, Kocaekşi, & Arsan, 2010). The level of sports dropout was assessed using independent samples t-test and One-Way Analysis of Variance (ANOVA). No significant differences were found in the "Sports Experience and Relationships with Coaches" dimension according to age (p>0.05). However, in the "Family" dimension, it was found that students aged 16 and younger had significantly higher dropout reasons compared to those aged 17 and older (p<0.05). No significant differences were found in the "Academic Success and School Life" dimension based on age (p>0.05). Comparisons between the education level of students' mothers and sports dropout revealed that students whose mothers had middle school or lower education levels scored significantly higher in the "Sports Experience and Relationships with Coaches" dimension compared to those whose mothers had a high school or higher education level (p<0.05). No statistically significant differences were found in the Family and Academic Success dimensions (p>0.05). These results suggest that the decision to quit sports may vary based on factors such as age, family dynamics, and the educational background of the students' mothers.

Anahtar Kelimeler

Adolescent, Sports High School, Quittingsports

Kaynakça

• Altındaş, M. E. (2009). Türkiye de Açılan Spor Liselerinin Amaç Hedef ve Beklentilerinin Araştırılması. Dumlupınar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kütahya. Aydın İncirliova Spor Lisesi. (2022). https://incirliovasporlisesi.meb.k12.tr/09/06/971626/okulumuz_hakkinda.html
• Berkant, H. G., & Hekimoğlu, E. (2021). Spor Lisesi Öğrencilerinin Eğitimde Karşılaştıkları Sorunlara ve Çözüm Önerilerine Yönelik Görüşleri. Ulusal Eğitim Akademisi Dergisi, 5(1), 79–96. https://doi.org/10.32960/uead.879692 Buca Atatürk Spor Lisesi. (2022). https://izmirataturksporlisesi.meb.k12.tr/35/07/751952/okulumuz_hakkinda.html
• Büyüköztürk, Ş. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemleri.Pegem Akademi, Ankara.
• Crane, J., & Temple, V. (2015). A systematic review of dropout from organized sport among children and youth. European Physical Education Review, 21(1), 114. https://doi.org/10.1177/1356336X14555294
• Dilekçi, U. (2022). Spor Liselerinde Görev Yapan Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenlerinin Örgütsel Sinizmle Mesleki Tükenmişliklerinin Örgütsel Adanmışlıklarına Etkisinin İncelenmesi, Dumlupınar Üniversitesi Yayınlanmamış Doktora Tezi, Kütahya.
• Ekici, Sümmani, A. Bayrakdar, & B. Hacıcaferoğlu. (2011) "Lise öğrencilerinin beden eğitimi dersi tutumlarının değerlendirilmesi." Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 829-839.
• Foça Recep Kerman Spor Lisesi. (2022). https://focaspor.meb.k12.tr/35/10/763588/okulumuz_hakkinda.html
• Nestor, W. Sherman & Hume, D. (2013). Why Female Athletes Quit: Implications for Coach Education, Journal of Physical Education, Recreation & Dance, 73(2), 8. https://doi.org/10.1080/07303084.2002.10607744
• İlhan, A., & Taşkın, C. (2024). Lise Öğrencilerinin Sosyal Destek İle Fiziksel Aktivite Düzeylerini Arasindaki İlişkinin İncelenmesi. The Journal of Academic Social Science, (98), 307-313.. http://dx.doi.org/10. 29228/ASOS.36790
• İstatistiklerle Gençlik, 2021. (2022). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Genclik-2021-45634
• Karaman, M. (2023). Keşfedici ve Doğrulayıcı Faktör Analizi: Kavramsal Bir Çalışma. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 9(1), 47–63. https://doi.org/10.29131/uiibd.1279602
• Kayabaşı A. (2015). Adölesanlarda Sporu Bırakma Nedenlerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi (Kahramanmaraş İli Örneği). Yayınlanmamış Yüksek lisan tezi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Maden, S., Koruç, Z., Kocaekşi, S., Arsan, N. (2010). Reasons of Sports Dropout for Children. Poster Presentation, 11th International Sport Science Congress, Antalya, Turkey (10-12 November 2010).
• Manisa Spor Lisesi. (2022). https://manisasporlisesi.meb.k12.tr/45/01/969723/okulumuz_hakkinda.html
• Menteş, E., Menteş, B., & Karacabey, K. (2011). Adölesan dönemde obezite ve egzersiz. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(2), 963-977.
• Meslekî ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü İstatistik Bilgiler. (2023). http://mtegm.meb.gov.tr/kurumlar/?s=kurumDetay&kk=751937
• Miili Eğitim Bakanlığı.Strateji Geliştirme Başkanlığı. (2022). https://istatistik.meb.gov.tr/OzetlerKurumTuru/Index
• Pehlivan, Z. (2013). Okullararası Spor Yarışmalarına Katılanların Sporu Bırakma ve Devam Etme Nedenleri The Reasons of Dropout and Continuation to Sports of the Participants of Interschools Sports Competitions. Hacettepe Journal of Sport Sciences, 24(3), 209–225.
• Persson, M., Espedalen, L. E., Stefansen, K., & Stefansen, A. S. (2020). Opting out of youth sports: how can we understand the social processes involved? Sport, Education and Society, 25(7), 842–854. https://doi.org/10.1080/13573322.2019.1663811
• Sarı, İ., & Köleli, N. Y. (2020). Antrenör Kaynaklı Destekleyici ve Kısıtlayıcı Güdüsel İklimin Sporcuların Tükenmişlik ve Ahlaki Karar Alma Tutumları İle İlişkisi. Spor Bilimleri Dergisi, 31(2), 69–82. https://doi.org/10.17644/sbd.537450
• Schüler, J., Wolff, W., & Duda, J. L. (2023). Intrinsic motivation in the context of sports. In Sport and exercise psychology: theory and application (pp. 171-192). Cham: Springer International Publishing.. https://doi.org/10.1007/978-3-031-03921-8_8
• Şirin, Y. E., Gürsoy, O., & Bahçivan, İ. (2021). Medya ve Antrenör-Sporcu Stres Kaynakları İle Sporcuların Zihinsel Dayanıklılıklarının İncelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(2), 307–321. https://doi.org/10.25307/jssr.977444
• Talimciler, A. (2015). Sporun Sosyolojisi Sosyolojinin Sporu. Bağlam Yayıncılık.
• Trumpa, E., & Jokubauskas, V. (2023). Prevalence and reasons for Lithuanian track and field athletes expressed desire to retire from athletics. Rīga Stradiņš University International Student Conference 2023 “Health and Social Sciences”(RSU-ISC): March 27-28, 2023, Riga, Latvia: abstract book: health sciences/Rīga Stradiņš University. Rīga: Rīga Stradiņš University Student Union, 2023.
• Tunçkol, H. M. (2007). Profesyonel futbolcuların futbolu bırakma yaşantılarını algılamaları üzerine bir araştırma. Gazi Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Anabilim dalı Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• Türk Dil Kurumu Sözlükleri. (2013). https://sozluk.gov.tr/
• Türkiye’nin Gençleri Spor Alışkanlıkları. (2023). https://tgsp.org.tr/tr/frontend/storage/documents/7x12eX0Koan3VZvFeOtaGA5cHklIz0vGB0O9Suo9.pdf
• Vojvodic, M., Simovic, S., & Paspalj, D. (2020). Analysis of Causes Which Make Young People Quit Sports and Sport Activities. Journal of Advances in Sports and Physical Education, 3(9), 142–149. https://doi.org/10.36348/jaspe.2020.v03i09.001
• World Health Organization. (2022). https://www.who.int/health-topics/adolescent-health/#tab=tab_1