Digitalization as a Humor Element: A Content Analysis through Caricatures

Yıl 2021, Cilt: 20 Sayı: 2, 519 - 536, 27.04.2021

Hakan Ayaz

https://doi.org/10.21547/jss.883501

Cited By: 3

Öz

Digitalization has spread every area in our daily life, especially after the 2000s. Academicians and the media are discussing this phenomenon with its various dimensions and possible effects. This study aims to reveal how cartoons that are too strong communication tools present the digitalization issue. For this purpose, 100 caricatures accessed through the Google search engine were analyzed using the quantitative content analysis method. As a result of the analysis, 51% of the cartoons had a negative attitude towards digitalization. The basic theme of "digital game addiction/addiction" is the focus of negative criticism. There are only ten cartoons that show a positive attitude towards digitization. These cartoons predominantly (f=6) have the basic theme of "expressions related to the digital life." They aim to make you laugh by using digital expressions rather than criticizing. As a result, the main problems that are echoing in the caricatures are "dependency," "lack of communication," "virtuality," "cyberbullying," "deciphering personal information." Besides, in the digital citizenship-themed cartoons (f=14) the positive effects of creating awareness about the digital world are frequently emphasized.

Anahtar Kelimeler

Humour, cartoon, digitalization, digital citizenship

Bir Mizah Unsuru Olarak Dijitalleşme: Karikatürler Üzerinden Bir İçerik Analizi

Öz

Dijitalleşme, özellikle 2000’li yıllardan sonra gündelik hayatımızda daha çok kendini hissettirmektedir. Söz konusu olgu hem akademik ortamlarda hem de medyada çeşitli boyutlarıyla ve olası etkileriyle tartışılmaktadır. Bu çalışma dijitalleşmenin etkili bir iletişim aracı olan karikatürler aracılığıyla nasıl sunulduğunu ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu amaç Google arama motoru aracılığıyla erişilen 100 karikatür nicel içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Yapılan analiz sonucunda karikatürlerin %51’inin dijitalleşmeye karşı olumsuz yönde bir tutum sergiledikleri ortaya çıkmıştır. Olumsuz eleştirilerin odak noktasında “dijital oyun bağımlılığı/bağımlılık” ana teması bulunmaktadır. Dijitalleşmeye karşı olumlu tutum sergileyen sadece 10 karikatür vardır. Bu karikatürlerin de ağırlıklı olarak (f=6) “dijital dünyaya ilişkin tabirler” ana temasına sahip olduğu, eleştirmekten çok dijital tabirleri kullanarak güldürme amacında olduğu söylenebilir. Sonuç olarak dijitalleşmeye ilişkin karikatürlerde yansıtılan temel sorunlar arasında “bağımlılık”, “iletişimsizlik”, “sanallık”, “siber zorbalık”, “kişisel bilgilerin deşifre edilmesi” dikkat çeken örüntülerdir. Ek olarak dijital yurttaşlık temalı karikatürlerde dijital dünyaya ilişkin farkındalığın oluşmasının olumlu etkilerinin de sıklıkla vurgulandığı söylenebilir (f=14).

Anahtar Kelimeler

mizah, karikatür, dijitalleşme, dijital yurttaşlık

Kaynakça

• Abanoz, E. (2017). Yöndeşmenin haber endüstrisindeki etkisi: Haber ajansı çalışanları üzerine bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (2), 287-303.
• Aytekin, Ç ve Sütçü, C.S. (2012). Yeni medya ve ağ nesli: Türkiye örneği. Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3, 1-13.
• Balcıoğlu, S. (1987). Cumhuriyet dönemi Türk karikatürü. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Binark, M. (2007). Yeni medya çalışmalarında yeni sorular ve yöntem sorunu. M. Binark (Editör), Yeni medya çalışmaları içinde (s. 21-44). Ankara: Dipnot Yayınları.
• Büyüktopçu, B. ve Gündoğdu, S. (2019). Alman karikatürleri örneğinde İslamofobi. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sonbahar 2019, Ek sayı 2, 91-102. doi:10.9775/kausbed.2019.020
• Chen, L.C. (2013). Convergence of new and old media: new media representation in traditional news. Chinese Journal of Communication, 2 (6), 183-201
• Çiftçi, M. ve Birinci, M. (2018). Karikatürler üzerinden toplumsal değişimi anlamak. Çekmece İZÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 6(13), 121-160. Erişim tarihi: 18.02.2021, https://www.researchgate.net/publication/330737841_Karikaturler_Uzerinden_Toplumsal_Degisimi_Anlamak_Understanding_Social_Change_Through_Cartoons/link/5c51a43ba6fdccd6b5d4d55b/download.
• Değirmencioğlu, G. (2016). Dijitalleşme çağında gazeteciliğin geleceği ve inovasyon haberciliği. TRT Akademi. 1 (2), 592-606.
• Deniz, D. (2017). Politik karikatürlerde kadının temsili: 1950 seçimleri ve nesneleştirilen kadın. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 490-511. Erişim tarihi: 19.02.2021, http://johut.karabuk.edu.tr/Makaleler/535140392_6.%20Didem%20Deniz%20D%c3%bczeltme%20(Yrd).pdf
• Friedman, L. C. (2000). See you in the funny papers: Cartoons and social networks. Connections, 23(1), 32-42.
• Geray, H. (2003). İletişim ve teknoloji: Birikim düzeninde yeni medya politikaları. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Gönden, M ve Güzel, M. (2017). Türkiye’de sosyal medyanın m/izahı: Sosyal paylaşım ağlarındaki deneyimlerin karikatürlere yansıması. Milli Folklor Dergisi. 29 (116), 169-188.
• Hussein, A.T ve Aljamili, L.N. (2021). Covid- 19 humor in Jordanian social media: A socio-semiotic approach. Heliyon. 6, 1-12.
• Irmak, A. Y. ve Erdoğan, S. (2016). Ergen ve genç erişkinlerde dijital oyun bağımlılığı: Güncel bir bakış. Türk Psikiyatri Dergisi, 27(2), 128-137. doi: 10.5080/u13407
• Jenkins, H. (2006). Convergence culture. New York: New York University Press.
• Junhasavasdikul, D., Srisangkaew, S., Kanokporn, S. ve Dellow, A. (2017). Cartoons on Facebook: a novel medical education tool. Medical Education, 51(5), 539-540. doi: 10.1111/medu.13312
• Kaya, M. ve Acarlı, M (2018). Cumhuriyet’in ilk yıllarına kadar Türkiye’de karikatürün tarihsel gelişimi. Milli Kültür Araştırmaları Dergisi, 2(2), 127-133. Erişim tarihi: 18.02.2021, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/609054.
• Kılıç, N. (2019). Geleneksel medya ile yeni medyanın karşılaştırılması. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (36), 227-239.
• Konuk, S. (2020). Sosyal medya mesajlarındaki mizahi söylemin analizi: Sosyal medya metinlerinde mizah yaratmak için dil nasıl kullanılıyor? Uluslararası Sosyal Bilimler ve Eğitim Bilimleri Sempozyumu. Online: 517-529.
• Manovich, L. (2001). The language of new media. MIT Press: The USA. Erişim tarihi: 14.02.2021, http://benschmidt.org/dighist17/Readings/manovich_language_2001.pdf
• Nze, C. (1998). Cartoons: Beyond amusement and laughter. Nsukka: University Publishing Company.
• Onakpa, M. (2014). Cartoons, cartoonists and effective communication in the Nigeria print media. African Research Review, 8(1), 32-41. doi: 10.4314/afrrev.v8i1.3
• Özer, A. (2007). Karikatür yazıları. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Pope, M. (2012), Karikatür hakkında öğrenmek istediğiniz her şey. İstanbul: Profil Yayıncılık.
• Sani, I., Abdullah, M. H., Abdullah, F. S. ve Ali, A. M. (2012). Political cartoons as a vehicle of setting social agenda: The newspaper example. Asian Social Science, 8(6), 156-164.
• Şahin, Z. B. (2019). Karikatürler ve ifade özgürlüğü. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17), 2208-2244. doi: 10.26466/opus.515034
• Topuz, H. (1986). İletişimde karikatür ve toplum. Eskişehir: Eskişehir Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Tuncer, F. F. (2020). Öngörülemeyen bir küresel düzen ve Covid-19: Covid-19 karikatürleri ile yeni düzen okuması. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Special Issue, 42-58. Erişim tarihi: 18.02.2021, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1171906
• Uçan, B. (2013). Türkiye’de karikatürün dijital dönüşümü: Uykusuz Dergisi. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication. 3 (3), 41-50.
• Yanık, A. (2016). Yeni medya nedir ne değildir? Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9 (45), 898-910.
• Yengin, D. (2019). Teknoloji bağımlılığı olarak dijital bağımlılık. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 9(2), 130-144. doi: 10.7456/10902100/007
• Yeniciler, İ ve Karadağ, G.H. (2019). Dijitalleşmeyle birlikte mizah yayıncılığın dönüşümü. e-Journal of New Media. 3 (2), 102-118.
• Yıldırım, B. (2010). Gazeteciliğin dönüşümü: Yöndeşen ortam ve yöndeşen gazetecilik. Selçuk İletişim Dergisi, 6 (2), 230-253.
• Yolcu, Ö. (2016). Türk filmlerinin sosyal medya kullanımı: Sosyal medya ve sinema. İstanbul: E-kitap.