Social Studies Teachers’ Perceptions about the Nature of Social Studies

Yıl 2012, Cilt: 3 Sayı: 1, 35 - 64, 30.05.2012

Selahattin Kaymakcı Bahri Ata

Öz

Özet: Sosyal bilgiler, yüzy?l? a?k?n süredir dünya eğitim sistemini etkileyen, bir felsefî temele sahip ve belli ö?retim gelenekleri olan bir derstir. Bu ara?t?rman?n amac? sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal bilgilerin do?as?yla ilgili görü?lerini ortaya koymakt?r. Bu ba?lamda ara?t?rmada resmi ilkö?retim kurumlar?nda görev yapan toplam 337 sosyal bilgiler öğretmeninin görü?lerine ba?vurulmu?tur. Ara?t?rmada betimsel yöntem kullan?lm??t?r ve veri toplama arac? olarak Barr, Barth ve Shermis (1978) tarafından geli?tirilen “Sosyal Bilgiler Tercih Ölçe?i”nden yararlan?lm??t?r. Ara?t?rmada elde edilen veriler SPSS 16.00 program?nda betimsel analiz, ba??ms?z gruplar için t testi ve tek yönlü varyans analizi yard?m?yla çözümlenmi?tir. Ara?t?rma sonucunda sosyal bilgiler öğretmenlerinin en çok sosyal bilim olarak sosyal bilgiler anlay???n? benimsedi?i, öğretmenlerin sosyal bilgiler yakla??m? tercihlerinde ise cinsiyet ve mesleki deneyimin belirgin bir faktör oldu?u, buna kar??n mesleki deneyimin etkileyici bir unsur olmad??? ortaya ç?km??t?r.

Anahtar Kelimeler

sosyal bilgiler, sosyal bilgilerin do?as?, sosyal bilgiler öğretmeni, ö?retim yakla??m?

Kaynakça

• Adeyemi, M. B. (1992). The effect of social studies course on the philosophic orientations of history and geography graduate students in botswana. Educational Studies, 18 (2), pp. 235-244.
• Ata, B. (2006). Sosyal bilgiler öğretim programı. İçinde C. Öztürk (Ed.), Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi: Yapılandırmacı Bir Yaklaşım (s. 71-83). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Barr, R. D., Barth, J. L. & Shermis, S. S. (1977). Defining The Social Studies. Arlington, VA: National Council for the Social Studies.
• Barr, R. D., Barth, J. L. & Shermis, S. S. (1978). The Nature of Social Studies. California: ECT Publications.
• Barth, J. (1991). Elementary and Junior High/Middle School Social Studies Curriculum.Lanham, Md.: University Press of America.
• Barth, J. ve Demirtaş, A. (1997). İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: YÖK/Dünya Bankası Yay.
• Büyüköztürk, Ş. ve diğ. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem A Yay.
• Dewey, J. (2008). Okul ve Toplum. H. A. Başman (Çev.). S. Kaymakcı (Yay. Haz.). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Doğanay, A. (2005). Sosyal bilgiler öğretimi. İçinde C. Öztürk ve D. Dilek (Ed.), Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi (s. 17-52). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Doğanay, A. ve Sarı, M. (2004). Sosyal bilgiler ve sınıf öğretmenleriyle sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sosyal bilgilerin doğasına ilişkin yaklaşımlarının değerlendirilmesi. İçinde, I. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi Tebliğler Kitabı (s. 153-165). Ankara: MEB. Yay.
• Erden, M. (1996). Sosyal Bilgiler Öğretimi. İstanbul: Alkım Yay.
• Fenton, E. (1966). Teaching The New Social Studies in Secondary Schools: An Inductive Approach. New York: Holt, Rinehart and Winston Inc.
• Janzen, R. (1995). The social studies conceptual dilemma: Six contemporary approaches. Social Studies, 86 (3), pp. 134-140 . Kaptan, S. (1998). Bilimsel Araştırma ve İstatistik Teknikleri. Ankara: Tekışık Yay.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yay.
• Kozan, E. (2002). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Eğitimi Geleneklerine Yaklaşımları ve Bu Yaklaşımların Tarih Öğretimiyle İlişkisi: Ankara-Aksaray Örnekleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• MEB. (1998). İlköğretim Okulu Sosyal Bilgiler Programı. İstanbul: MEB. Yay.
• MEB. (2005a). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 4–5. Sınıflar Öğretim Programı (Taslak Basım). Ankara: MEB Yay.
• MEB. (2005b). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 6–7. Sınıflar Öğretim Programı ve Kılavuzu (Taslak Basım). Ankara: MEB Yay
• MEB. (2006). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 6. Sınıf Öğretim Programı ve Kılavuzu. Ankara: MEB Yay.
• Moffatt, M. P. (1957). Sosyal Bilgiler Öğretimi. N. Oran (Çev). İstanbul: Maarif Basımevi.
• Morrissett, I. & Haas, J. D. (1982). Rationales, goals, and objective in social studies. In, The Current State of Social Studies: A Report of Project SPAN (pp. 1-80). Boulder, CO: Social Science Education Consortium.
• Naylor, D. & Diem, R. A. (1987). Elementary and Middle School Social Studies. New York: Random House.
• NCSS. (1992). Curriculum standards for social studies: I. introduction. http://www.socialstudies.org/standards/introduction (Erişim Tarihi: 31.08.2011).
• Özmen, C. (2010). Sosyal Bilgiler ve Sınıf Öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Dersine İlişkin Görüşlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Öztürk, C. (2006). Sosyal bilgiler: Toplumsal yaşama disiplinlerarası bir bakış. İçinde C. Öztürk (Ed.), Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi: Yapılandırmacı Bir Yaklaşım (s.21-50). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Paykoç, F. (1991). Tarih Öğretimi. Eskişehir: Anadolu Üniv. Yay.
• Paykoç, F. (1995). Sosyal bilgiler öğretiminde çağdaş eğilimler. İçinde, İlköğretim Kurumlarında Sosyal Bilgiler Öğretimi ve Sorunları (s. 46-69). Türk Eğitim Derneği XIII. Toplantısı, Ankara: Türk Eğitim Derneği Öğretim Dizisi.
• Safran, M. (2008). Sosyal bilgiler öğretimine bakış. İçinde B. Tay ve A. Öcal (Ed.), Özel Öğretim Yöntemleriyle Sosyal Bilgiler Öğretimi (s. 1-19). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Stanley, W. B. & Nelson, J. L. (1994). The foundations of social education in historical context. In R. Martusewicz & W. Reynolds (Eds.), Inside/out: Contemporary Critical Perspectives In Education (pp. 266-284). New York: St. Martin’s Publishers.
• Tanrıöğen, A. (2005). Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretiminin tanımı, önemi ve özellikleri. İçinde A. Tanrıöğen (Ed.), Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi (s. 11-23). İstanbul: Lisans Yayıncılık.