BİR MÜKÂLEME: SEKÜLERLEŞME TARTIŞMALARINA DAİR

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 1, 8 - 24, 30.06.2018

Adem Sağır

Öz

Muhafazakarlaşma tartışmaları
yükseldikçe onunla ilişkili olarak sekülerleşme tartışmalarının da yükseldiği
görülmekte. Kuşkusuz bu tartışmalar siyasi gündemle de paralel gitmektedir.
İster Türkiye’nin muhafazakarlaşması endişesini yaşayanların tutumlarında
olsun, ister politik bir söylem içerisinde toplumun muhafazakarlaştırıldığı
iddiasının yansıdığı kaygılarda olsun, her iki durumda da sekülerleşme
kavramının merkezi bir kavram oluğu iddia edilebilir. Bu çalışma daha önce
farklı bir tartışma yazısıyla gündeme getirilen Volkan Ertit’in “Endişeli Muhafazakarlar Çağı/Dinden
Uzaklaşan Türkiye” başlıklı
tartışmasının devamını yansıtmaktadır. 
Bu yazı, Volkan Ertit’in “Din(İslam)
Merkezli Sekülerleşme Kavramı Yerine Metafizik Merkezli Sekülerleşme Kavramı”
başlığıyla derginizde yayınlanan çalışmasında Sağır’ın daha önce yaptığı
eleştirilere karşı sıraladığı savları tersine çevirme kaygısını taşımaktadır.
Çünkü yazarın savunusunda kullandığı doneler, Sağır’ın “Endişeli Muhafazakarlar Çağı’na Bir Prolegomena” başlıklı makalenin eleştirisi üzerine kullanılmıştır. Dolayısıyla
bu çalışmadaki temel kaygı adı geçen makale üzerinden, yeni bir kavramsal
tartışmanın gündeme taşınması amacını gütmüştür. Aslında Ertit’in bahsettiği
sekülerleşme tartışmaları, Türk modernleşmesinin 200 yıllık, Avrupa
modernleşmesinin ise 300 yıldan uzun tarihsel ve kültürel birikimini
yansıtmaktadır. Zira metafizik sekülerleşmede doğrudan tarihi ve kültürel
belleği sürecin içerisine dahil etmesi bu iddiayı güçlendirmektedir.
Dolayısıyla Ertit’in sekülerleşme kavramı üzerinden adı geçen birikimi yeniden
gündeme getirmesi anlamlı durmakta ve Türk modernleşmesinin geldiği son bağlamı
yeniden gündeme taşıması bakımından da tartışılmaya değerdir. Ancak uzun bir
tarihi geçmişe sahip modernleşme tartışmalarının “dini sekülerleşme” ve
“metafizik sekülerleşme” şeklinde yeni bir kavramsal ayrıştırmayla okunma
çabası bahsi geçen birikime gölge düşürmektedir. Bu anlamda Ertit’in
çalışmasında sorunsala dönüşen noktaları ve metodolojik problemlerin
sıralanması gerekliliği ortaya çıkmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Sekülerleşme, Muhafazakarlık, Volkan Ertit, Din

A DISCOURSE: ABOUT SECULARIZATION DISCUSSION

Öz

As the discussion on
conservatism intensifies, it appears that the discussions of secularization
have also increased in relation to it. Undoubtedly, they also go parallel with
the political agenda. Whether in the attitudes of those who experience concerns
over the conservatism of Turkey or in the worries reflected in the claim that
the society is being conservatized within a political discourse, it can be
argued in both cases that the secularization is a central concept. This study
reflects as the continuation of Volkan Ertit’s discussion entitled as “The Age of Concerned Conservatives / Turkey
that Diverges from  Religion” who was previously brought forward
with his criticism. This article carries the concern of refuting the arguments
laid down by Sağır in his earlier criticism against Volkan Ertit’s article
published in your journal as “Metaphysical-Centered
Secularization Concept Instead of Religion (Islam) Centered Secularization
Concept” Because the data which the writer exerted in his defense was used
upon the criticism of Sağır’s article entitled “A Prolegomena to the Age of Concerned Conservatives” Therefore, the
main concern in this study pursued an aim of bringing a new conceptual
discussion over the afore-mentioned article. In fact, the secularism
discussions that Ertit mentioned reflected the historical and cultural
accumulation of Turkish modernization over 200 years as well as European
modernization over 300 years. Because his direct inclusion of metaphysical
secularization into the process of historical and cultural memory reinforces
this claim. Therefore, it is meaningful that Ertit’s re-introduces the accumulation
in question over the concept of secularization and it is also worth discussing
in terms of his re-introduction of the final context of Turkish modernization.
However, the attempts to study the discussions on modernization that has a long
historical past with a new conceptual separation through “religious
secularization” and “metaphysical secularization” cast a shadow over the
accumulation in question. In this sense, there is a necessity to order the
points and methodological problems that were proven to be problematic in
Ertit’s study. 

Anahtar Kelimeler

Secularization, conservatism, Volkan Ertit, religion

Kaynakça

• » Akarçay, Erhan. “Türkiye’de İslam Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu(olabilir mi?)”, 6. Ulusal Sosyoloji Kongresi Bildiri Kitabı, 179-199, http://www.sosyolojidernegi.org.tr/kutuphane/icerik/akarcay_erhan.pdf, Erişim Tarihi:28.03.2018. » Akdoğan, Yalçın. Ak Parti ve Muhafazakar Demokrasi, (Alfa Yayınları, İstanbul, 2004). » Bora, Tanıl. İnşaat Ya Resulullah, (İletişim Yayınları, İstanbul, 2016) » Erkan, Hüsnü. “Entegre Sistemler Bağlamında Türkiye’nin Ekonomik Dönüşüm Süreçleri ve Geleceğe Yönelik Gelişimi”, II. Ulusal İktisat Kongresi, Türkiye İktisadi Dönüşüm Süreci, 1-22, İzmir. http://www.deu.edu.tr/userweb/iibf_kongre/dosyalar/herkan.pdf., Erişim Tarihi: 28.03.2018. » Ertit, Volkan. “Birbirinin Yerine Kullanılan İki Farklı Kavram: Sekülerleşme ve Laiklik”, Akademik İncelemeler Dergisi, 9/1, (2014), 103-124. » Ertit, Volkan. “Din Merkezli Sekülerleşme Kavramı Yerine Metafizik Merkezli Sekülerleşme Kavramı”, Mütefekkir-Aksaray Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi, 4, (Aralık 2017), 297-312. » Ertit, Volkan. Endişeli Muhafazakarlar Çağı- Dinden Uzaklaşan Bir Türkiye, (Orient Yayınları, Ankara, 2015) » Göle, Nilüfer. Modern Mahrem, (Metis Yayınları, İstanbul, 2016) » Janmohamed, Shelina. M Nesli Yeni Müslüman Gençlik, (Kaknüs Yayınları, İstanbul, 2018.) » Sağır, Adem. “Dindar Burjuvazinin Muhafazakar Moda Akımı: Âlâ dergisi Örneği”, (iç) Öteki Muhafazakarlık, (Phoenix Yayınları, Ankara, 2016) » Sağır, Adem. “Endişeli Muhafazakarlar Çağı’na Bir Prolegomena”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4/3 (2015), 791-809. » Uzgel, İlhan. “AKP: Neoliberal Dönüşümün Yeni Aktörü”, (iç) AKP Kitabı: Bir Dönüşümün Bilançosu (ed.Bülent Özçelik), 11-39, (Phoenix Yayınevi, Ankara, 2009). » Yankaya, Dilek. Yeni İslami Burjuvazi Türk Modeli, (İletişim Yayınları, İstanbul, 2014).