Yaşlılık ve Sosyal Hizmet İlişkisi Bağlamında Yaşlılık ve Yoksulluk

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 159 - 167, 30.06.2021

Hatice Kübra Sarı

Öz

Yoksulluk, bireylerin gündelik yaşamlarında temel ihtiyaçlarını karşılama konusunda yeterli ekonomik şartları yerine getirememek anlamına gelmektedir. İnsanlık tarihi boyunca her devirde bireylerin ihtiyaçları olmuştur ve bu ihtiyaçların her zaman beklenen şekilde karşılanamadığı zamanlar da görülmektedir. Geleneksel toplumdan modern topluma geçiş serüveninde bu hususun da bir değişim yaşadığı söylenebilir. Artık dünya ülkeleri gelişmiş, gelişmekte olan ve gelişmemiş ülkeler olarak tasnif edilirken, tüm ülkelerde ortak sorunlardan birisi olarak yoksulluk olgusu ortaya çıkmaktadır. Bu bağlamda da yoksulluk sorunu bölgesel olmaktan çıkıp küresel bir soruna dönüşmektedir. Tüm dünya genelinde bakılınca, yoksulluktan en çok dezavantajlı grupların etkilendiği göze çarpmaktadır. Dezavantajlı gruplar içerisinde yaşlılar ise yoksulluğu en çok yaşayan grup olarak kabul edilmektedir. Yaşlılık tüm insanların doğası gereği doğal bir süreçtir ve beraberinde birtakım sorunlar da meydana getirmektedir. Yaşlı bireylerde fiziksel ve zihinsel bir yıkım başlar ve bununla birlikte gençlik yıllarına nazaran verimleri düşer. Sosyal güvenceleri olmayan, çalışamayan veya geliri düşen yaşlı bireyler, yaşlılığın getirmiş olduğu sağlık sorunları gibi sorunlar yaşarken bir de yoksullukla mücadele etmeye başlarlar. Yaşanan doğal süreçten dolayı aktif çalışamayan ve geliri olmayan veya azalan yaşlılar mikro ve mezzo boyutta yapılacak çalışmalarla desteklenmeli ancak yaşlı yoksulluğu olarak nitelendirilen olgunun çözümü için ise makro boyutta doğru teşhislerle saptanan ve uygulanan sosyal politikalar ile sorun kalıcı çözüme ulaştırılmalıdır. Bu çalışmanın amacı, yaşlı yoksulluğu konusunda var olan durumu gözler önüne sermek ve konu hakkında yapılabilecek çalışmalara dikkat çekmektir. Nitel bir çalışma olan çalışmada literatür taraması sonucu doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Yoksulluk ve yoksulluk sınıflandırmalarının kavramsal çerçeve olarak belirlendiği çalışmada, başlıca yoksulluk türlerine yer verilmiş ve yoksulluk türleri içerisinde yaşlı yoksulluğu ele alınmıştır. Çalışmanın değerlendirme kısmında ise Türkiye’de yaşlı yoksulluğu konusunda çözüm önerileri üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

yaşlı, yoksulluk, yaşlı yoksulluğu, yoksulluk ve sosyal hizmet, sosyal yardım

Elderliness and Poverty in The Context of The Relatıonshıp with Elderliness and Social Work

Öz

Poverty means that individuals cannot meet the economic conditions sufficient to meet their basic needs in their daily lives. Throughout the history of humanity, individuals have had needs in every era, and there are times when these needs are not always met as expected. It can be said that this issue has undergone a change in the transition process from traditional society to modern one. While the countries of the world are now classified as developed, developing and undeveloped countries, the phenomenon of poverty emerges as one of the common problems in all countries. In this context, the problem of poverty turns from being a regional problem into a global one. When viewed all over the world, it is striking that the disadvantaged groups are affected by poverty at most. Among the disadvantaged groups, the elderly people are considered to be the group experiencing poverty at most. Elderliness is a natural process by the nature of all people and brings some problems with it. Physical and mental destruction begins in elderly individuals and their efficiency decreases compared to early years of their lives. Elderly individuals who do not have social security, cannot work or whose income has decreased, start to struggle with poverty while experiencing health problems brought by elderliness. The elderly people, who cannot work actively and have no income or whose income decreases due to the natural process experienced, should be supported with micro and mezzo-scale studies. However, for the solution of the phenomenon described as elderly poverty, the problem should be resolved permanently with the social policies determined and implemented with correct diagnoses at the macro level. The aim of this study is to reveal the current situation on elderly poverty and to draw attention to the studies that can be carried out on the subject. In the study, which is a qualitative study, the document review method was used as a result of the literature review. In the study, in which the poverty and poverty classifications were determined as the conceptual framework, the main types of poverty were included and the elderly poverty was discussed among the poverty types. In the evaluation part of the study, solution proposals for elderly poverty in Turkey were emphasized.

Anahtar Kelimeler

elderly, poverty, elderly poverty, poverty and social work, social help

Kaynakça

• Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (AÇSHB) 07.05.2021 tarihinde https://www.ailevecalisma.gov.tr/sygm/programlarimiz/sosyal-yardim-programlarimiz/ adresinden erişildi.
• Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (AÇSHB) 07.05.2021 tarihinde https://www.ailevecalisma.gov.tr/uploads/chgm/uploads/pages/yonetmelikler/sosyal-ve-ekonomik-destek-hizmetleri-hakkinda-yonetmelik.pdf adresinden erişildi.
• Ak, M. (2016). Toplumsal Bir Olgu Olarak Yoksulluk, Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E- Dergisi, sayı: 54.
• Ak, M. ve Közleme, O. (2017). Yaşlı Yoksulluğu, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (AEÜSBED), Cilt: 3, Sayı: 2, 197-208.
• Akçay, C. (2013). Yaşlılık Kavramlar, Kuramlar ve Yaşlılığa Hazırlık (2. bsm).
• Ardahan, M. (2010). Yaşlılık ve Huzurevi, Aile Ve Toplum Dergisi, 11(5), 25-32.
• Danış, M. Z. (2009). Yaşlılık, Yoksulluk ve Yalnızlık, Hacettepe Üniversitesi Geriatrik Araştırma ve Uygulama Merkezi, 1-16.
• Hablemitoğlu, Ş. ve Özmete, E.(2010). Yaşlı Refahı: Yaşlılar İçin Sosyal Hizmet. Ankara: Kilit Yayınları.
• Kahrıman, A. (2014). Türkiye’de Sosyal Koruma Kapsamında Yaşlılık ve Yaşlılıkla İlgili Uygulanan Politikalar (Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi, Çanakkale). Ulusal Tez Merkezi veri tabanından erişildi.
• Karakaş, M. (2010). Küresel Yoksulluğun Öteki Yüzü: Yeni Yoksulluk ve Sosyal Dışlanma, Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: XII, Sayı: 2, 1-16.
• Kartal, N. ve Demirhan, Y. (2014). Türkiye’de Kentsel Yoksulluğun Kırsal Nedenleri ve Çözüm Önerileri Üzerine, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15 (2) 135-154.
• Komşu, U. C. (2014). Yaşlılık, Yaşlı Nüfusun Sorunları ve Yetişkin Eğitimi, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 370-389.
• Nazlıer-Keser, E.N. (2019). Türkiye’de Yaşlı Yoksulluğu Sorununa Yönelik Bir Değerlendirme, Toplum ve Sosyal Hizmet, 30(2), 739-764.
• Şenses, F. (2017). Küreselleşmenin Öteki Yüzü Yoksulluk (8. Baskı) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Yücel, B.N. (2017). 2000 Yılı Sonrası Türkiye’de Yoksulluk ve Sosyal Politika (Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale). Ulusal Tez Merkezi veri tabanından erişildi.