İstatistik Bilimi, Etik, Dünya Dinamikleri, Bilgi Tahrifatı ve Karar Sistemlerine Etkileri

Yıl 2011, Cilt: 8 Sayı: 2, 1 - 12, 17.10.2011

Orhan Güvenen

Öz

Matematik bilimin dilidir. İstatistik, bilimin her alanında, tüm yaşam, yer küre ve evrenler boyutunda uygulanan temel bilimdir. İstatistik ve bilgi sistemlerinin asgari hata düzeyinde sağlanması; bilimin, araştırmanın, karar sistemlerinin bilgi akışını sağlayan temel olgudur (Hand, 2007). Temel bilim istatistiğin asgari hatada bilgi oluşturması ve bu kapsamda karar süreçlerine etkisi, mevcut metodolojiler ile birlikte, teori ve uygulamalarda, bilgi tahrifatı ve hata paylarının minimum düzeyde gerçekleştirilmesi gerekli bir koşuldur. Aynı şekilde sistem optimalinin gerçekleşmesinde istatistik bilimi teori ve uygulamalarında “Etik” gerekli bir koşuldur. Bu çalışma, bilimlerarası bir metodoloji ile küme düzeyinde ve dünya dinamikleri kapsamında, istatistiğin getirebileceği maksimum katma değeri yorumlamak amacını kapsamaktadır.

Anahtar Kelimeler

İstatistik Bilimi, Bilim Metodolojisi, Etik, Bilgi Güvenilirliği, Bilgi Tahrifatı, Dünya Dinamikleri, Karar Sistemleri

Statistical Science, Ethics, World Dynamics, Information Distortion and Their Effects on Decision Systems

Öz

Mathematics is the language of science. Statistics as a fundamental science is applied to all disciplines of science, to life and to all dimensions and Dynamics of earth and the universes. Statistics, as a fundamental science, requires the elaboration of information and information systems at a minimum error margin level. In that context it becomes a necessary condition in the elaboration of decision making and decision-making systems. These requirements in science methodology, statistical theories, application with minimum information distortion and minimum error margins are necessary conditions for, equally, in the realization of “System Optimal” in theory and applications, “Ethics” is a necessary condition which needs to be endogenized to statistics. This study aims, through transdisciplinary science methodology, set structures and world dynamics, to elaborate the maximum value added which statistics including ethics can contribute to science.

Anahtar Kelimeler

Science of Statistics, Science Methodology, Ethics, Information Systems Security, Information Distortion, World Dynamics, Decision Systems

Kaynakça

• Güvenen, O., 1971. Avrupa Üniversitesi’nde Yapılan Yayınlanmamış Sunum, Aix-en-Provence.
• Gadamer, H.-G., 1976. Philosophical Hermeneutics. Berkeley: University of California Pres.
• Güvenen, O., 1996. The Club of Rome. Quito Üniversitesi-Ekvator Toplantısında Sunulmuştur.
• Güvenen, O., 1999. Globalization and Counrty Interaction and Conflict Preventation. How to Ride the Global Wave: Avoding Crisi and Wars, Building Common Projects, The Club of Rome and Black Sea University Foundation, Bucharest, pp 105-122, ISSN 1454-7759.
• Güvenen, O., 2000. The Interaction between Econometrics, Information Systems and Statistical Infrastructure: Anticipation and Comparative Analysis in a Decisional Structure. Journal of the Turkish Statistical Association, Vol. 3, Nr. 1-2, Ankara, pp. 22-43.
• Güvenen, O., 2003. Bilkent Üniversitesi Bilgisayar Bilimleri Derneği, Ankara.
• Güvenen, O., 2008. Economic Prosperity, Interaction with Science, Knowledge and Value Systems. in A.M. Herzberg, Editor, Statistics, Science and Public Policy, Vol. XII, Queen’s University, Ontario, p.49.
• Güvenen, O., 2009. Eğitim, Bilim, Teknoloji Vizyonu. Türkiye’nin 2023 Eğitim Vizyonu, Özel Okullar Birliği, s. 53-65, ISBN: 978-975-00250-1-3, İstanbul.
• Güvenen, O., 2010. Information Distortion and Its Impact on Decisions Systems. Invited Speaker, Institute for Operations Research and Management Sciences (INFORMS), Annual Meeting, Austin, USA.
• Güvenen, O., 2010. Lecture Notes. Bilkent Üniversitesi, Ankara.
• Hand, D. J., 2007. Information Generation, How Data Rule our World, Oneworld Publications, Oxford, ISBN - 13 : 978-85168-445-8, p.ix.
• Meadows, D., 2004. Limits to Growth - The 30-Year Update, Chealsea Green Publishing Company, p. XV.
• Mesarovic, M. D., D. L. Mc Ginnes, D. A. West. 1996. Cybernetics of Global Change, UNESCO, Paris.
• Volle, M., 2008. Prédation et Prédateurs, Economica, ISBN 978-2-7178-9, Paris, p.209, World Bank, 2009.