Kırgız Türklerinde Misafirperverlik ve İlgili İnanışlar

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 2, 63 - 72, 31.12.2022

Kemal Polat

Öz

Misafirperverlik, Türk töresinin önemli bir parçasıdır. Tarih boyunca Türkler, misafirperverliğin çok güzel örneklerini sergilemişlerdir. Atalarımız, misafire verdiği önem gereği yolcuları ağırlamak için yol üzerlerinde kervansaraylar kurmuşlardır. Bu makalenin amacı, Türk kültüründe misafirperverliğin en güzel örneklerini tarihten günümüze kadar sürdüren ve günümüzde de yaşatan Kırgızların; misafirperverlik, sofra adabı ve bunlarla ilgili örf-âdet ve inanışlarını ortaya koymaktır. Böylece Kırgız Türklerini daha iyi tanıma ve değerlendirme imkânı sunulacaktır. Kırgız Türklerinin asırlardan beri sürdürdükleri örf âdet ve geleneklerinden biri de misafirperverliktir. Kırgızların en güzel özelliği misafirperver olmalarıdır. Eskiden konar-göçer hayat yaşarlarken olduğu gibi günümüzde de onların kapıları misafirlere her zaman açıktır. Hemen her gün evde misafir ağırlamaktan mutluluk duyar, misafirlere büyük bir saygı ile muamele ederler. Kırgız kültüründe misafirperverliğin en güzel örneklerini ve bunlarla ilgili halk inanışlarını bulmak mümkündür. Makalede Kırgızların misafirlikle ilgili gelenek ve inanışları ele alınmış, fenomenolojik olarak yorumlanmış, zaman zaman Anadolu’daki uygulamalarla karşılaştırmalar yapılmıştır. Konu ele alınırken Yazılı literatür yanında saha çalışması verilerinden de istifade edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Misafirperverlik, Kırgız, Örf-âdet, Sofra, İnanış

Kaynakça

• Abdesov, N. (1997). “Meyman Kütüü Azemin Bilesiz bi”, Ene Til, No: 3 (5), Fevral. Akmataliyev, A. S. (2000). Kırgızdın Köönörbös Döölöttörü, Şam Basması, Bişkek. Alimbekov, A. (1998). “Kırgız Elinde Tarbiya Saltı Kanday Ele”, El Agartuu 5-6/98. Birmin Kırgız Elinin Makal-lakeptarı, Bişkek 2000.
• Erdem, M. (2000). Kırgız Türkleri, Sosyal Antropoloji Araştırmaları. Ankara. http://turkish.cri.cn/1781/2017/12/03/1s187048.htm (06.04.2023) https://mfa.gov.kg/tr/dm/posolstvo-kyrgyzskoy-respubliki-v-tureckoy-respublike/news/5115 (04.12.2022)
• https://turktoyu.com/kirgiz-turklerinde-misafir-agirlama-ve-milli-yemek-kulturu/ (03.04.20023)
• Manas Uulu, T. (2019). Kırgızların sosyal, kültürel ve dinî hayatında hadis ve sünnetin yeri (Yüksek Lisans Tezi). Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kastamonu.
• Misirov, A. (1994). Irım-Cırımdar, Tuş Coruu, Uyku, Oş.
• Moldokulova, D. (2016). Kırgızdardın Salttık Cürüm-Turum Madaniyatı. Bişkek: İşenalı Arabaev Kırgız Devlet Üniversitesi.
• Polat, K. (2002). “Kırgız Türklerinin Günlük Hayatında Gelenekler ve Halk İnanışları”, Türkler, c.19, Ed. Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek, Salim Koca, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 554-556.
• Seydaliyev, K. (1997). Eldik Pedagogikanın Bulaktarı. Oş.
• Sürücüoğlu, M. S. ve Özçelik, A. Ö. (2008). Türk Mutfak Ve Beslenme Kültürünün Tarihsel Gelişimi. 38. İcanas Kongresi. (10- 15 Eylül 2007/Ankara). Bildiriler Maddi Kültür III. Cilt. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları:4/3. s.1289-1310, Korza Yayıncılık Basım San. ve Tic. Ltd. Şti. Ankara.
• Taşmamatov, T. (1991). Çev. Oy Güldörü (Eldık Çıkarma), Bişkek.
• Topciyev, A. (1985). Kalılov Koçkor, “Eldik Salttar Cana, Dini Irım Cırımdar”, Lenin Colu, 21 Fevral.
• Yüce, M. (2021). Sosyo-Ekonomik Yönüyle Kırgızistan ve Kırgız Türkleri. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları.