Kırgızistan’da Çocuk Edebiyatı Üzerine Yapılmış Çalışmaların Analizi (1950-2022)

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 13 - 30, 30.06.2022

Müzeyyen İnalöz

Öz

Kırgız çocuk edebiyatı, Sovyet döneminde 1920-1930 yıllarında temelleri atılmış, 1940-1960 yıllarında şekillenmiş ve özellikle 1970-1980 yıllarında ise gelişmeye başlamıştır. Kırgız çocuk edebiyatının gelişmesiyle birlikte çocuklara yönelik eserler ve akademik açıdan yazılan araştırmaların sayısı artmıştır. Araştırma, 1950-2022 yılları ile sınırlandırılmıştır. Bu araştırma, Kırgız çocuk edebiyatı üzerine yapılan çalışmaları tespit etme, geçmiş incelemeleri devam ettirme, çocuk edebiyatı hakkında yeni yapılacak olan araştırmalara kaynak oluşturma amacıyla yapılmıştır. Araştırma için yapılan kaynak taramasında büyük oranda kütüphanelerin arşivlerinden yararlanılmıştır. Bunun dışında dergilerden ve internet arama motorlarından da faydalanılmıştır. Etik değerler ile ilgili Kırgızistan’da yapılan bu çalışmaların içeriği doküman analiz yöntemi kullanarak yorumlanmıştır. Ayrıca araştırmanın amacı çerçevesinde elde edilen verilerin grafik üzerinde yıl, dil ve içerik açısından frekans sayıları gösterilmiş ve tasnif tabloları oluşturularak yorumlanmıştır. Araştırmada, Kırgız çocuk edebiyatının oluşması, şekillenmesi, gelişmesi hakkında bilgiler verilmiş ve sonrasında yapılan çalışmalar doğrultusunda makalelerin, tezlerin ve kitapların içerikleri ile ilgili açıklamalar yapılmıştır. Kırgızistan’da çocuk edebiyatı alanında yapılan çalışmalar kapsamında otuz beş akademik çalışmaya ve on bir Kırgız çocuk edebiyatı ile ilgili yazılmış kitaba ulaşılmıştır. Kırgızistan’da çocuk edebiyatı odaklı yazılan akademik çalışmalar içerisinde yer alan lisansüstü tezler incelendiğinde yazılan altı doktora tezi, bir yüksek lisans tezi ve yirmi sekiz makale tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kırgız çocuk edebiyatı, Doküman analizi, Tezler, Makaleler, Kitaplar

Kaynakça

• Abdraeva N. (2016). Pedagogikalık Cogorku Okuu Caylarında “Baldar Adabiyatı” Disiplinasın Okutuunun Metodikası [Pedagojik Yükseköğretim Kurumlarında “Çocuk Edebiyatı” Disiplininin Öğretiminin Metodolojisi] (Doktora Tezi). Calal-Abad Devlet Üniversitesi.
• Abdraeva, N. E. (2016). Kırgız Baldar Adabiyatının Aydını. İzvestiya VUZov Kırgızstana, 7, 181-183.
• Asanalieve, M. M. (2021). Baldar Cazuuçularının Çıgarmalarındagı Ruhaniy Tarbiya (Çocuk Yazarlarının Eserlerindeki Manevi Eğitim) Vestnik Kırgızsko- Rocciyckova Clavyanskovo Universiteta. No:2 s.79-84
• Alpaeva, Ç. J. ve Medemov, A. (2022). İzvestiya Natsionalnıy Akademii Nauk Kırgızskoy Respubliki, No:2 185-191.
• Alapaeva, Ç. J. (2022). Kırgızskaya Detskaya Proza, Vışedşaya Za Poslednie Dvadtsat Let [(Son Yirmi Yılda Yayımlanan Kırgız Çocuk Nesri]. https://www.elibrary.ru/project_user_tools.asp (Erişim: 04.01.2023)
• Bakirova, N. (2021). Baldar adabiyatının kalıptanusuu. İzvestiya VUZov Kırgızstana, cilt 2. sayı 4 . S. 737-743
• Cumabaeva, K. (2016). S. Rısbaevdin baldar adabiyatına cana uluttuk pedagogikaga koşkon salımı [S. Rısbaev’in çocuk edebiyatına ve ulusal pedagojiye katkısı] (Yüksek Lisans Tezi). Calal- Abad Devlet Üniversitesi
• Caanbaeva, K. B. (2021). ‘Kırgız Baldar Adabiyatının Bügünkü Kündögü Ordu’ (Kırgız Çocuk Edebiyatının Günümüzdeki Yeri) Vestnik Oşskovo gasudarstvennovo pedagogiçeskovo universiteta. No:2, s.62-66
• İşenov, S., Smolyanskiy, İ. ve Timina, A. A. (1969). Kırgız Baldar Adabiyatı- 1926-1966. Frunze: Mektep Basması.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Keneşbekova, A. A. (2015). Kırgız-Türk baldar adabiyatının köygöylüü maselelerine carecep [Kırgız-Türk çocuk edebiyatının sorunlarını inceleme]. Vestnik İssık- Kulckovo Universiteta, 40, 80
• Keneşbekova, A. A. (2018). Azırkı Baldar Prozası-Baldar Cazuuçusu S. Rısbaevdin Comok-Povestterinin Misalında. Vestnik Kırgızskogo Natsionalnogo Agrarnogo Universiteta İm. Kİ Skryabina, 1, 57-61.
• Kultaeva, Ü. B. (2012). Azırkı baldar poeziyası. Bişkek.
• Maatazimova, G. (2021). Baştalgıç Klasstarda Baldar Cazuuçularının Çıkarmaların Etnopedagogikalık Negizde Üyrötüünün Metodikası (3-4 Klass) [Çocuk yazarlarının eserlerini ilkokullarda etno-pedagojik temelde öğretme yöntemi] (Doktora Tezi). Calal- Abad Devlet Üniversitesi.
• Maatazimova, G. E (2019). Baştalgıç Klasstarda Baldar Adabiyatın Okutuunun Zarıldıgı. İzvestiya Vuzov Kırgızstana, 4, 68-71
• Maatazimova, G. E. (2019). Kırgız Baldar Adabiyatın Baştalgıç Klasstarda Okup-Üyrönüü Köygöyünün İzildenişinin Tarıhı. İzvestiya Vuzov Kırgızstana, 3, 65-68. Maatazimova, G. E. (2019). Vosstanovlenie Kırgızskoy Detskoy Literaturı. Problemı Pedagogi, 41, 47-50. Madumarova, M. K. (2016). Prosvetitelskaya doljnost S. Rısbaeva İ Ego Vklad V Detsku Literaturu. İzvestiya Kırgızstana, 10, 29-30.
• Minbaeva, K. (2016). Azırkı Kırgız Baldar Akındarının Çıgarmalarındagı Pedagogikalık İdeyalar Cana Alardı Okup-Ürönüü Coldoru [Çağdaş Kırgız çocuk şairlerinin eserlerindeki pedagojik fikirler ve onları öğrenme yolları] (Doktora Tezi). Oş Devlet Üniversitesi.
• Minbaeva, K. B. (2021). Kırgız Baldar Adabiyatın Okutuunun Didaktikalık Negizderi. İzvestiya Vuzov Kırgızstana, 7, 181-183.
• Muratov, M. ve İsakov K. (2012). Kırgız Baldar Adabiyatı. Bişkek.
• Nacimidinova A. (2021). Сocdordun Pedagogikalık Fakultetterinde Baldar Folkloru Arkıluu Studentterdin Etnopedagogikalık Kompenettüülüktörün Kalıptandıruunun İlimiy-Metodikalık Negizderi [Yüksekokul Pedagoji Fakültelerinde Çocuk Folkloru Aracılığıyla Etno-Pedagojik Yeterliliklerin Oluşumunun Bilimsel Metodik Temelleri] (Doktora Tezi). Batken Devlet Üniversitesi.