Türk ve Kırgız Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Öğrencilerinin Çok Kültürlü Psikolojik Danışmaya Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 1, 26 - 57, 01.07.2025

Ainazym Mairambek Kyzy , Muhammet Ü. Öztabak

Öz

Bu araştırmanın amacı, Türk ve Kırgız rehberlik ve psikolojik danışmanlık öğrencilerinin çok kültürlü psikolojik danışmaya yönelik görüşlerini incelemektir. Çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden biri olan durum çalışması deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2024-2025 eğitim-öğretim yılında Türkiye’de ve Kırgızistan’da rehberlik ve psikolojik danışmanlık bölümünde lisansüstü eğitim gören 16 öğrenci oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Form içeriğinde Türk ve Kırgız Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık lisansüstü öğrencilerinin çok kültürlü psikolojik danışma ile ilgili görüşlerini belirlemeye yönelik toplam beş açık uçlu soru yer almıştır. Araştırmanın verileri, araştırmacılar tarafından geliştirilen görüşme formu aracılığı ile her biri ortalama 20’şer dakika süren yüz yüze ve online görüşmelerle toplanmıştır. Yapılan görüşmelerin ses kayıtları alınmış ve yazılı metne dökümü yapılmıştır. Araştırmanın verileri içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgulara göre öğrencilerin büyük bir kısmı çok kültürlü danışma deyince aklına kültürel özelliklerin dikkate alınarak danışma sürecinin yürütülmesinin geldiğini belirtmiştir. Bir diğer bulgulara göre öğrencilerin kültür ve psikolojik danışma arasındaki ilişkiyi; kültür ve psikolojik danışma iç içedir, kültür dikkate alınarak psikolojik danışmanlık yapılır, bireylerin düşünce ve davranışları büyük ölçüde içinde yaşadıkları kültürden etkilenir, danışman danışanın sorunlarını kültürel bağlamda anlamaya çalışır gibi ifadelerle açıkladığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Çok kültürlü psikolojik danışmanlık , Kırgız öğrenciler , Kültür

Etik Beyan

Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu 06.02.2025 tarihinde saat 14:00’de toplanmış ve aşağıdaki karar alınmıştır. KARAR KARAR NO 2025-44/06 Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Doktora programı öğrencisi Ainazym Mairambek KYZY ile Doç. Dr. Muhammed Ü. ÖZTABAK’ın “Çok Kültürlü Psikolojik Danışmaya Yönelik Türk ve Kırgız PDR Lisansüstü Öğrenci Görüşlerinin İncelenmesi” isimli araştırmasında kullanacağı anket ve ölçeklerinin etik yönden uygunluğuna, Toplantıya katılan Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu üyelerinin oy birliği ile karar verildi.

Destekleyen Kurum

Yok

Kaynakça

• Arasaratnam, L. A. (2011). Perception of intercultural communication competence: A study of American and Australian college students. Journal of Intercultural Communication Research, 40(3), 149–165.
• Bakioğlu, F. (2017). Psikolojik danışman adaylarının özyeterlikleri ile kültüre duyarlılıkları, cinsiyet rolleri ve bilinçli farkındalıkları arasındaki ilişkilerin incelenmesi (Doktora tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Barden, S. M. ve Greene, J. H. (2015). An investigation of multicultural counseling competence and multicultural counseling self-efficacy for counselors-in-training. International Journal for the Advancement of Counselling, 37(1), 41-53.
• Bektaş, Y. (2006). Kültüre duyarlı psikolojik danışma yeterlikleri ve psikolojik danışman eğitimindeki yeri. Ege Eğitim Dergisi, 1(7), 43-59.
• Corey, G. (2001). Theory and practice of counselling and psychotherapy (6th ed). Pacific Grove, CA: Brooks/Cole-Thompson Learning.
• Demir, İ. H. (2016). Okul psikolojik danışmanlarının kültüre duyarlı psikolojik danışma yeterlikleri ve çok kültürlü kişilik özelliklerinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
• Demirel, Y. (2013). Psikolojik danışman öz yetkinlik ölçeğinin hazırlanması (Yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Doğan, R. ve Rahmatillaeva, D. (2022). Kırgız aile değerleri. Journal of Analytic Divinity, 6(1), 164-187. Işık, E. (2013). Kültürlerarası danışma yeterliliklerinin yordayıcıları. Eğitim ve Bilim, 38(167), 23–36.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2000). Kültürel psikoloji: Kültür bağlamında insan ve aile. İstanbul: Evrim Yayınevi.
• Kağnıcı, D. Y. (2013). Çok kültürlü psikolojik danışma eğitiminin rehberlik ve psikolojik danışmanlık lisans programlarına yerleştirilmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(40), 222-231.
• Kuzgun, Y. (2004). Rehberlik ve psikolojik danışma. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Mocan-Aydın, G. (2000). Western models of counseling and psychotherapy within Turkey: Crossing cultural boundaries. Counseling Psychologist, 28, 281-298.
• Oğuz, E. S. (2011). Toplum bilimlerinde kültür kavramı. Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2(28), 123-139.
• Özkapu, Y. (2019). Suriyeli çocuklarla çalışan psikolojik danışmanların, kişilik özellikleri ve öz yeterlik algılarının psikolojik sağlamlıkları üzerindeki etkisi (Yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Patton, M. Q. (2005). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (Çeviri Eds. Butun, M. & Demir, S. B.). Ankara: Pegem Akademi.
• Pedersen, P. B. ve Ivey, A. (1993). Culture-centered counseling and interviewing skills: A practice guide. London: Praeger Publishers.
• Pedersen, P. B. (2001). Multiculturalism and the therapeutic process. Pacific Grove, CA: Brooks/Cole.
• Ponterotto, J. G., Utsey, S. O. ve Pedersen, P. B. (2006). Preventing prejudice: A guide for counselors, educators, and parents (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Ratts, M. J. ve Greenleaf, A. T. (2017). Multicultural and social justice counseling competencies: A leadership framework for professional school counselors. Professional School Counseling, 21(1b), 1-9.
• Ridley, C. R. (2001). Overcoming unintentional racism in counseling and therapy: A practitioner’s guide to intentional intervention. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Ridley, C. R., Mollen, D., Console, K. ve Yin, C. (2021). Multicultural counseling competence: A construct in search of operationalization. The Counseling Psychologist, 49(4), 504-533.
• Sue, D. W. ve Sue, D. (2016). Counseling the culturally diverse: Theory and Practice (7th edition).
• Seggie, F. N. ve Bayyurt, Y. (Eds) (2017). Nitel araştırma yöntem teknik analiz ve yaklaşımları. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Tuğ, K. (2015). Kırgızistan’da Türkçe öğrenen öğrencilerin bu dili öğrenme nedenleri ve türklük bilincine karşı farkındalıkları. Karatekin Edebiyat Fakültesi Dergisi, 4(1), 35‐44
• Yeşil, S. (2013). Kültür ve kültürel farklılıklar liderlik açısından teorik bir değerlendirme. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(44), 52-81.
• Yeşilyaprak, B. (2011). Eğitimde rehberlik hizmetleri (10. basım). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yin, R. K. (2014). Case study research design and methods (5th ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.