Güvenlik Kültürü ve İş Sağlığı Güvenliği Konusunda Kadın Çalışanların Farkındalığı: Tekstil Sektörü Üzerine Bir Çalışma

Yıl 2023, Cilt: 24 Sayı: 2, 75 - 100, 14.03.2024

Merve Okur , Adem Yurtsever

Öz

Bu çalışmada kadın çalışan istihdamının yoğun olduğu tehlikeli ve emek yoğun bir sektör olan tekstil sektöründe kadın çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) uygulamalarınabakış açısını ortaya koyabilmek amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında bir tekstil fabrikasındaki 180 kadın çalışana 35 soruluk 5’li Likert tipi ölçekle hazırlanan anket uygulanmıştır. Kadın çalışanların İSG konusundaki bilgi ve tecrübeleri değerlendirilerek, İSG kültürünün günümüz çalışma koşullarındaki durumu kadın çalışanların bakış açısıyla ortaya konmaya çalışılmıştır. Yapılan anket neticesinde, çalışanlarının %54'ünün "Kadın çalışanlara yönelik çıkarılan kanunların iyileştirilmesi gerektiğini düşündüğü”, bununlabirlikte %49'luk kısmının ise “Kadın çalışanlar açısından gece vardiyasının erkek çalışanlara kıyasla daha zorlayıcı olduğunu düşündüğü” tespit edilmiştir. Genel olarak değerlendirildiğinde ise kadın çalışanların güvenlik kültürü ve İSG farkındalıklarının yetersiz olduğu ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Çalışan kadın, güvenlik kültürü, tekstil sektörü, iş güvenliği, İSG Bilinci

Kaynakça

• AÇSHB. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. (2012). 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6331.pdf(17.11.2021)
• Aksüt, G., Eren, T. ve Tüfekçi, M. (2021). Tekstil Sektöründe Kadın Çalışanların Maruz Kaldığı Ergonomik Risklerin Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri İle Belirlenmesi. Endüstri Mühendisliği Dergisi,2, 12–33.
• Bulut, A., Ünal, E. ve Şengül, H. (2020). Bir Kamu Hastanesinde İş Sağlığı ve Güvenlği Uygulamalarının Değerlendirilmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi, 23, 1–22.
• Başdemir, H. (2013). Yapı İşleri̇nde Meydana Gelen İş Kazalarının Önlenmesi̇nde Güvenli̇k Kültürünün Önemi̇. Yeni Yüzyıl Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Bozkurt, Ö. ve Terziev, S. (2016). Yat Li̇manlarında İş Güvenli̇ği̇Kültürünün Oluşumunda Güvenlik İletişiminin Rolü ve Önemi.Art-Sanat,363–381.
• ÇSGB. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı. (2016). Tekstil Sektöründe İş Sağlığı Gözetimi Rehberi. https://www.csgb.gov.tr/medias/7193/tekst%C4%B0l-sektoer%C3%BCnde-%C4%B0%C5%9F-sa%C4%9Fli%C4%9Fi-goezet%C4%B0m%C4%B0-rehber%C4%B0.pdf(16.11.2021)
• ILO. International Labour Organization. (2015). 187 No'lu İş Sağlığı ve Güvenliğini Geliştirme Çerçeve Sözleşmesi. URL: https://www.ilo.org/ankara/conventions-ratified-by-turkey/WCMS_377312/lang--tr/index.htm(27.01.2024)
• Karabıyık, İ. (2012). Türkiye’de Çalışma Hayatında Kadın İsti̇hdamı. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 32, 231–260.
• Kayhan, Z. I. (2009). Yeni Teknolojilerin Kadın İstihdamı Üzerine Etkisi: Türk Tekstil Örneği. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Lu, J. L. (2012). Occupational health and safety in small scale mining: Focus on women workers in the Philippines. Journal of International Women's Studies, 13(3), 103-113.
• Meksut, A. (2020). Güvenlik Kültürünün Uluslararası Boyutta Değerlendirilmesi.Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Messing, K. (2016). Women's Occupational Health: A Critical Review and Discussion of Current Issues. Woman-Health, 25, 39-68.
• Monazzam, M. R. ve A. Soltanzadeh (2009). The Relationsip Between The Worker’s Safety Attitude and The Registered Accidents. J Res Health Sci. 9, 17-20.
• Nişancı, Z. N. ve Kaymak Demirören, J. (2020). Davranış Odaklı İş Güvenliği Uygulamalarının İş Güvenliği Kültürüne Etkisi.Special Issue on 3rd International EUREFE Congress. 21-39.
• Özkan, Y. ve Arpat, B. (2015). Mavi Yakalılarda Güvenlik Kültürü Algısı : Denizli İli Kablo İmalat Endüstrisi Örneği. Siyaset Ekonomisi ve Yönetim Araştırmaları. 3, 205–240.Özkan, Y. ve Arpat B. (2017). Temel Demografik Faktörlerin İş Güvenliği Kültürü Üzerine Etkisi, Denizli İli-Metal Sektörü Örneği. Siyaset Ekonomisi ve Yönetim Araştırmaları, 76-97.
• SGK. Sosyal Güvenlik Kurumu, http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik/sgk_istatistik_yilliklari, (03.05.2021)
• TUİK. (2021). Türkiye İstatistik Kurumu. “İstatistiklerle Kadın”. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Kadin-2020-37221#:~:text=T%C3%9C%C4%B0K%20Kurumsal&text=Adrese%20Dayal%C4%B1%20N%C3%BCfus%20Kay%C4%B1t%20Sistemi,915%20bin%20985%20ki%C5%9Fi%20oldu.&text=Kad%C4%B1n%20n%C3%BCfusun%20oran%C4%B1%2C%2060%2D74,grubunda%20%73%2C4%20oldu, (17.11.2021).
• URL 1: https://www.sgk.gov.tr/Istatistik/Yillik/fcd5e59b-6af9-4d90-a451-ee7500eb1cb4
• Yıldız, S., ve Yılmaz, M. (2017). Türk İnşaat Sektöründe Çalışanların Güvenlik Kültürü Düzeyinin ve Güvenlik Performansı ile İlişkisinin İncelenmesi. Politeknik Dergisi,20, 137–149.
• Yiğitalp Rençber, S. (2019). Bi̇r Teksti̇l Fabri̇kasında Çalışan İşçi̇leri̇n İş Sağlığı ve Güvenli̇ği̇Konusundaki̇Bi̇lgi̇Düzeyleri̇ve Sağlik Ri̇skleri̇ni̇n Değerlendi̇ri̇lmesi.Dicle Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.