Conservative Women’s Organizations and their Approaches to the Women’s Rights from the Third Wave Feminist Perspective

Yıl 2022, Cilt: 23 Sayı: 1, 155 - 180, 17.09.2022

İncilay Cangoz , Temmuz Gönç Şavran , Serap Suğur , Hatice Yeşildal

Öz

This study focuses on Islamist women's organizations as civil society actors. Although this research is based on a comprehensive field study covering all women's organizations and activists in Eskişehir, only the data gathered from interviews at Islamist women's organizations were analyzed for this study. The study investigates the position of Islamic women's organizations in women's movements in terms of their advocacyof women's rights and their stance against patriarchal domination in line with their understanding of the female body. The discourse of women's rights advocatedin Islamist women's organizations is established concerning Islam. The discourse criticizes gender equality as a universal value and replaces it with gender justice because Islamist women believe that Western Feminism does not cover the reality of Muslim women. In line with the Islamic narration of creation, Islamist women advocate the distribution of justice according to the vital religious notion of created/given natural characteristics (fîtra) of the sexes. In addition, they do not see their bodies as their own but as God's trust and are thus against abortion. Therefore, within the women's movement in Turkey, tension is growing between secular women and Islamist women, between genderequality and gender justice, causing division rather than solidarity among women.

Anahtar Kelimeler

Women, third-wave feminism, Islamist women

Kaynakça

• Abou-Bakr, O. 2001. ‘Islamic feminism? What’s in a name? Preliminary reflections’, Middle East Women’s Studies Review 15–16, pp. 1–2
• Acar Savran, G. () Feminizm İkilemleri (Teoride Aşılabilir mi?), Defter, Yıl:14, Sayı:44, 33-69
• Aktaş, C. (2004) “Cemaatten Kamusal Alana İslâmcı Kadınlar”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce İslamcılık 6, İstanbul: İletişim
• Aktaş, C. (1992) Modernizmin Evsizliği ve Ailenin Gerekliliği, İstanbul: Beyan Yayınları
• Aktaş, C. (1991a) Sistem İçinde Kadın, İstanbul: Beyan Yayınları
• Aktaş, C. (1991b) Tesettür ve Toplum Başörtülü Öğrencilerin Toplumsal Kökeni Üzerine Bir İnceleme, İstanbul: Atlas&Nehir İletişim
• Alankuş Kural, S. (1997) “Alternatif Kamular ve İslamcı Kadınlar”, Toplum ve Bilim, Sayı: 72 (5-44)
• Alkan, A. ve Çakır, S. (2019) “Osmanlı İmparatorluğu’ndan Modern Türkiye’ye Cinisyet Rejimi: Süreklilik ve Kırılmalar”, 1920’den Günümüze Türkiye’de Toplumsal Yapı ve Değişim, (Der. Faruk Alpkaya ve Bülent Duru), Phoenix: Ankara
• Ali, Z. (2014). İslami Feminizmler (Çev. Öykü Elitez), İstanbul, İletişim Yayınları
• Andalzûa, G. E. (2002) “(Un)natural bridges, (Un)safe spaces”, (Ed. Andalzûa, G. ve Keating, A.) This Bridge We Call Home, New York: Routledge
• Arat, Y. (2005) Rethinking Islam and Liberal Democrac: Islamist Women in Turkish Politics, New York: State University of New York
• Aslan Akman, C (2008) “Sivil Toplumun Yeni Aktörleri Olarak İslami Eğilimli Kadın Dernekleri”, Toplum ve Demokrasi, 2(4), ss.71-90
• Ayata, G. ve Fatma Tütüncü (2008) “Party Politics of the AKP (2002-2007) and the Predicaments of Women at the Intersection of the Westernist, Islamist and Feminist Discourses in Turkey”, Biritish Journal of Middle Eastern Studies, 35(3), 363-384
• Aydın Yılmaz, S. (2015) Kadın Hareketinde Yeni Bir İvme: Toplumsal Cinsiyet Adaleti, Turkish Policiy Quarterly, Kış 2015 (ss.107-115)
• Badran, M., 2002. ‘Islamic feminism: what is in a name?’ Al-Ahram Weekly 17–23(569), pp. 1–8
• Barbarosoğlu, F. (2019) Şov ve Mahrem, 6. Baskı, İstanbul: Profil
• Barlas, A. (2019) Müslüman Kadınlar ve Baskı: Kuran’dan Yola Çıkan Özgürlük”, İslami Feminizmler, 3. Baskı, (Çev. Öykü Elitez), İstanbul, İletişim Yayınları.
• Berktay, F. (2017) “Dinsel İdeoloji, Toplumsal Cinsiyet ve İslam Motifli Muhafazakarlaşma”, FelsefeLogos, Sayı 67, s.7-16.
• Bora, T. (2017) Cereyanlar Türkiye’de Siyasi İdeoloji, İstanbul: İletişim
• Bora, A. ve Asena Günal (2014) “Önsöz”, 5. Baskı, 90’larda Türkiye’de Feminizm, (Ed. Aksu Bora ve Asena Günal) İstanbul: İletişim
• Butler, J. (2019) Cinsiyet Belası Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi, 7. Baskı, İstanbul: Metis
• Butler, J. (2004) Undoing Gender, New York Routledge
• Collins, P. H. (2000a) Black Feminist Thought: Knowledge, Consciousness and the Politics of Empowerment, 2.th Ed. New York: Routledge
• Çaha, Ö. (1996). Sivil Kadın: Türkiye’de Sivil Toplum ve Kadın. (Çev. Ertan Özensel) Ankara: Vadi
• Çakır, R. (2000a) Direniş ve İtaat: İki İktidar Arasında İslamcı Kadın, İstanbul: Metis
• Çakıl Dinçer, G. (2021) “Feminizmle İlişkisi Bağlamında Türkiye’de İslamcı Kadın Hareketi”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Feminizm Cilt 10, İstanbul: İletişim
• Çakıl Dinçer, G. (2017) “Kadının İnsan Hakları Bağlamında Adalet Tartışması”, FelsefeLogos, Sayı 67, s. 95-107
• Çayır, K. (2008) Türkiye’de İslâmcılık ve İslâmi Edebiyat, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları
• Diner, Ç. ve Toktaş, Ş. (2010) “Waves of Feminism in Turkey: Kemalist, Islamist and Kurdish Women’s Movement in an Era of Globalization”, Journal of Balkan and Near Eastern Studies, 12:1 41-57
• Donovan, J. (2019). Feminist Teori, (Çev. Aksu Bora, Meltem Ağduk Gevrek ve Fevziye Sayılan), İstanbul: İletişim
• Ebert, T. L. (1991) “The ‘Difference’ of Postmodern Feminism”, Vol. 53, Number 8, (886-904)
• Edis, T. ve Bix, A. S. (2005) “Biology and ‘Created Nature’: Gender and the Body in Populer Islamic Literature from Modern Turkey and the West”, Arap Studies Journal, Vol.12/13, No.2/1 s.140-158
• Eraslan, S. (2004) “İslamcı Kadının Siyasette Zaman Algısı Üzerine”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce İslâmcılık, Cilt 6, İstanbul: İletişim
• Erkmen, S. (2020) Türkiye’de Kürtaj AKP İktidarı ve Biyopolitika, İstanbul: İletişim
• Firestone, S. (1993) Cinselliğin Diyalektiği, (Çev. Yurdanur Salman) İstanbul: Payel
• Foucault, M. (2007) Cinselliğin Tarihi, (Çev. Hülya Tanrıöver) İstanbul: İletişim
• Göle, N. (2013) “Modernist Kamusal Alan ve İslami Ahlak”, İslam’ın Yeni Kamusal Yüzleri, İstanbul: Metis
• Göle, N. (1994) Modern Mahrem Medeniyet ve Örtünme, İstanbul: Metis
• Hidayet Şefkatli Tuksal, Başörtüsü Hikayeleri, İslamiyat III (2000) sayı: 2 sf:132
• İlkkaracan, İ. (2015) “Giriş: Müslüman Toplumlarda Kadın ve Cinsellik”, (Der. İpek İlkkaracan) Müslüman Toplumlarda Kadın ve Cinsellik, İstanbul: İletişim
• İlyasoğlu, A. (1994) Örtülü Kimlik, 2. Basım, İstanbul: Metis
• Kandiyoti, D. (1988) “Bargaining with Patriarchy”, Gender and Society, Vol.2, No.3, 274-290
• Kardam, F ve Ecevit, Y. (2014) “1990’ların Sonunda Bir Kadın İletişim Kuruluşu: Uçan Süpürge”, 90’larda Türkiye’de Feminizm, (Der.) A. Bora ve A. Günal, İstanbul: İletişim Yayınları, s. 87-109.
• Köse, E. (2014) Sessizliği Söylemek Dindar Kadın Edebiyatı, Cinsiyet ve Beden, İstanbul: İletişim
• Köse, E. (2011) “Dindar Kadınlığın Kurulumunda Tesettür: Beden, Yazın ve Özneleşme”, 21. Yüzyıla Girerken Birkaç Arpa Boyu, (Der. Serpil Sancar) İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları
• Mernissi, F. (2015a) “İslam’da Aktif Kadın Cinselliği”, (Der. İpek İlkkaracan) Müslüman Toplumlarda Kadın ve Cinsellik, İstanbul: İletişim
• Mernissi, F. (2015b) “Bekaret ve Ataerki”, (Der. İpek İlkkaracan) Müslüman Toplumlarda Kadın ve Cinsellik, İstanbul: İletişim
• Millet, K. (2000) Sexual Politics, Chicago: University of Illinois Press
• Narayan, U. (1997) Dislocating Cultures: Identities, Cultes and Third World Feminism, New York: Routledge
• Ramazanoğlu, Y. (2004) “Cumhuriyet’in Dindar Kadınları”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce İslamcılık 6, İstanbul: İletişim
• Ritzer, G. (2011) Sociological Theory Boston: McGraw-Hill.
• Saktanber, A. (2002) “Whose Virtue is This? The Virtue Party and Women in Islamist Politics in Turkey” (Ed. Paola Bacchetta ve Margaret Power) Wright Wing Women: From Conservatives to Extremists Around the World, New York: Routledge
• Saktanber, A. (2004) “Gündelik Yaşamda Dinin Yeniden Keşfinin Bir ‘Aracı’ Olarak Kadınlar”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce İslamcılık 6, İstanbul: İletişim
• Sancar, S. (2014) Türk Modernleşmesinin Cinsiyeti Erkekler Devlet, Kadınlar Aile Kurar, 3. Baskı, İstanbul: İletişim
• Sarıgöl, P. (2013). Kesişimsellik Teorisi Bağlamında Kadın Deneyimleri: Almanya’daki Türkiyeli Göçmen Kadınlar. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kadın Çalışmaları Anabilim Dalı.
• Spivak, G. C. (1994) “Can Subaltern Speak?”, (Ed. Patrick Williams and Laura Chrisman) Colonial Discourse and Post-Colonial Theory A Reader, New York: Columbia University Press
• Suğur, S. Cangöz, İ., Gönç-Şavran, T. ve Yeşildal, H. (2015) “Blurring the Boundaries between the State and Autonomy: The case of Women’s Organisations in Eskisehir”, International Conference on Knowledge and Politics in Gender and Women’s Studies, Middle East Technical University Etkinlik Tarihi: 09.10.2015 - 11.10.2015 Ankara/Turkey
• Şişman, N. (2016) Emanetten Mülke Kadın Beden Siyaset, 4. Baskı, İstanbul: İz Yayıncılık
• Şişman, N. (2000) Kamusal Alanda Başörtülüler Fatma Karabıyık Barbarasoğlu ile Söyleşi, İstanbul: İz Yayıncılık
• Tekeli, Ş. (1993) “1980’ler Türkiyesinde Kadınlar”, 1980’ler Türkiyesinde Kadın Bakış Açısından Kadınlar, (Ed. Şirin Tekeli), İstanbul: İletişim
• Topçu, F. (2009) “Din ve Toplum Ekseninde 2000’li Yıllarda Yeni Dindar Kadın Söylemi”, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Walby, S. (2011) Future of Feminism, Cambridge: Polity
• Yılmaz, Z. (2015) Dişil Dindarlık: İslamcı Kadın Hareketinin Dönüşümü, İstanbul: İletişim
• Yılmaz, Z. (2013) “Dindarlığın Yeniden İnşasında İslamcı Kadınlar”, Mülkiye Dergisi, s.37(4), 9-32
• Internet Kaynakları
• Aktaş, C. Ramazanoğlu, Y. (2009) “Kadın Üzerine Soruşturma”, EskiYeni, Sayı 12 (https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/487598)
• Bora, A. (2004) “Feminizm: Sınırlar ve İhlal İmkânı”, Birikim, Sayı: 184-185 https://birikimdergisi.com/dergiler/birikim/1/sayi-184-185-agustos-eylul2004/2370/feminizm-sinirlar-ve-ihlal-imkani/4765
• Çaha, Ö. (2013) “Feminizm Nedir?”, https://kadem.org.tr/feminizm-nedir/ (Erişim 05.07.2020)
• Çakır, R. (2000b) Dindar Kadının Serüveni https://birikimdergisi.com/dergiler/birikim/1/sayi-137-eylul-2000/2329/dindar-kadinin-seruveni/2512
• Demircan Çakar, N. (2015) “Neden Toplumsal Cinsiyet Adaleti?”, https://kadem.org.tr/neden-toplumsal-cinsiyet-adaleti/ (Erişim tarihi:05.07.2020)
• Aktaş, Cihan (2000) Kamusal Alanda İslamcı Kadın ve Erkeklerin İlişkilerinde Değişim Üzerine: Bacıdan Bayana, Birikim, Sayı:137 https://birikimdergisi.com/dergiler/birikim/1/sayi-137-eylul-2000/2329/kamusal-alanda-islamci-kadin-ve-erkeklerin-iliskilerindeki-degisim-uzerine-bacidan-bayana/2513
• Mir-Hosseini, Z. (2006) “Muslim Women’s Quest for Equality: Between Islamic Law and Feminism”, Critical Inquiry 32, The University of Chicago. http://www.zibamirhosseini.com/documents/mir-hosseini-article-quest-for-equality-2006.pdf
• Mir-Hosseini, Z. (2010). Understanding Islamic Feminism. https://mronline.org/2010/02/09/understanding-islamic-feminism-interview-with-ziba-mir-hosseini/
• Şefkatli Tuksal, H. (2007) The UnethicalDisqualification of Women Wearing the Headscarf in Turkey, Turkish Policy Quarterly, http://turkishpolicy.com/images/stories/2007-01-womeninTR/TPQ2007-1-07-hidayets