KIRSAL ALANDA DOĞANIN KORUNMASINDA KADININ ROLÜ VE EKOFEMİNİZM

Yıl 2024, Cilt: 25 Sayı: 1, 111 - 118, 07.10.2024

Ilgın Yucel Kandemır , İlkay Kutlar

Öz

Artan nüfus oranları karşısında doğal kaynaklarda hızla bir düşüş meydana gelmektedir. Mevcut nüfusun temel ihtiyaçlarının karşılanabilmesi ve sürdürülebilir bir yaşam standardı oluşturulabilmesi için, kaynakların doğru kullanımı ve korunması gerekmektedir. Tarih boyunca kadının, doğanın ve doğal kaynakların kullanılması ve korunmasında erkekten daha etkin rol oynadığı, bu anlamda çevreci eylemlerde de ön saflarda yer aldığı gözlenmektedir. 1970’lerde çevre sorunlarına kadın bakış açısı ile yaklaşarak, kadın ve doğa arasındaki ortak sorunlardan ortak çözümlere ulaşılabileceği iddiasında olan eko feminizm kavramı ortaya çıkmıştır. Toplumsal cinsiyet rolleri gereği, kırsal veya kentsel alan olsun, kadınların iş hayatında alt pozisyonlarda, çoğunlukla nitelik gerektirmeyen işlerde çalıştıkları aynı zamanda ev içi sorumluluklar yüklendikleri gözlenmektedir. Bunun yanı sıra kırsal alanda kadınların herhangi bir ücret almaksızın tarımsal üretim faaliyetlerine de işgücü olarak katıldığı görülmektedir. Bu durum, kadına atfedilen ‘ailenin beslenmesinden sorumlu olma’ pozisyonunu güçlendirmekte, bu noktada doğanın korunması, toprağın işlenmesi, sürdürülebilir tarımın yapılması, verimin artması gibi konular kadınlar için erkeklerden daha hissedilir olmaktadır. Yaşamın bu kadar belirleyici noktasında duran kadınların sürecin idaresi ve çözüm yolları için karar mekanizmalarında yer almaları, donanımlı hale getirilmeleri gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kırsal alan, doğa, kadın, ekofeminizm

Kaynakça

• Bayat, Ö. (2014). Kadın ve Doğa. Yeşil Direniş Dergisi, 7(8), 35.
• Çebi, H.R. (2015). Abraham Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi gelişimi ve eleştirisi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çüçen, A., (2011). Doğa felsefesi ve derin ekoloji. International Symposium on Kazdağları and Edremit, İzmir: Meta Basım.
• Ecevit, Y. (2003). Toplumsal cinsiyetle yoksulluk ilişkisi nasıl kurulabilir? Bu ilişki nasıl çalışılabilir?. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 25 (4), 83-88.
• Ecevit, Y. ; Karkıner, N. (Ed.) (2011). Toplumsal cinsiyet sosyolojisi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Eliade, M. (2003). Dinsel inançlar ve düşünceler tarihi I, (A. Berktay, Çev.), İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Elif, Ç. (2021). Ekofeminizm ve Chipko hareketi. (Erişim Tarihi: 17.03.2024): https://sisterslab.org/ekofeminizm-ve-chipko-hareketi/
• Gülçubuk B., Ar H., Kadim F, (2012). İklim Değişikliği ve Yoksulluğun En Çok Etkilenenleri: Kırsal Alandaki Kadınlar. 10.Ulusal Tarım Kongresi, Konya.
• Kızılaslan, N. (2000). Kırsal Kadının Çevre Korunmasındaki Rolü. 4. Ulusal Tarım Kongresi, Tekirdağ.
• Kızılaslan, N. ve Yamanoğlu, Y. (2010). Kırsal alanda kadınların tarımsal üretime ve aile içi kararlara katılımı: Tokat ili örneği, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(13), 154-166.
• Oğuz, C. (2000). Sürdürülebilir kırsal kalkınma içinde kadınların yeri ve önemi. 4. Ulusal Tarım Kongresi, Tekirdağ.
• Özyol, A.İ. (2013). Sürdürülebilir yeşil kalkınma ve kadın. Fe Dergisi, 5(2), 133-138.
• “Rize İkizdere Direnişin Ateşi Hes Şantiyesini Yaktı” https://sendika.org/2014/08/rize-ikizdere-direnisin-atesi-hes-santiyesini-yakti-207590/ (Erişim Tarihi: 06.03.2024)
• Sabah Kıyan, Ş. (2011) Ekolojik feminizm bağlamında kadınların tüketici olarak pazarda yabancılaşması. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 85-104.
• Savaş, G. (2018). Türkiye’de yaşayan bireylerin toplumsal cinsiyet eşit(siz)liği algısı, Akdeniz Kadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Dergisi, 1(2), 101-121.
• Taş, G. (2016). Feminizm Üzerine Genel Bir Değerlendirme: Kavramsal Analizi, Tarihsel Süreçleri ve Dönüşümleri. Akademik Hassasiyetler, 3(5).
• TÜİK (2023). Türkiye İstatistik Kurumu İşgücü İstatistikleri. (www.tuik.gov.tr Erişim: 13.03.2024)
• Yalçın, O. (2010). Çevre Koruma Fikrine Radikal Yaklaşımlar; Derin Ekoloji, Sosyal Ekoloji ve Ekofeminizm (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Kamu Yönetimi ABD, Ankara.