Ev İçi Ücretsiz Emeği Cumhuriyet'in Kadın İdealiyle Okumak

Yıl 2024, , 1 - 24, 28.06.2024

Samet Ünlü

https://doi.org/10.21798/kadem.2024.144

Öz

Bu çalışmanın amacı Türkiye'de ev içi ücretsiz emeğin Cumhuriyet'in kadın idealiyle ilişkisini sosyolojik bir bakış açısıyla ele almaktır. Ev içi emeğin bir değer olarak görülmemesi ve bu nedenle ücretsiz olarak yapılmasının, her ne kadar Cumhuriyet'in kadın hakları konusunda birçok kazanımı bulunsa da günümüzde özellikle ev içi emeğe bakış açısının Cumhuriyet’in kadın idealiyle çeliştiği değerlendirilmektedir. Nitekim Cumhuriyet, kadınları toplumsal hayatta aktif rol almaları için teşvik eden bir ideolojidir. Özellikle ev içi emeğin ücretsiz olması, kadınların bu alandaki emeğinin görülmemesine ve değersizleştirilmesine neden olmaktadır. Bu bakış açısı nedeniyle, kadınlar toplumsal hayatta daha az görünür olmakta ve daha az fırsatı değerlendirmektedir. Sonuç olarak, ev içi emeğin bir iş olarak görülmesinin ve bu emeği yapanlara ücret ödenmesinin Cumhuriyet’in kadın idealine ulaşılabilmesi açısından önemli olduğu düşünülmektedir. Ayrıca, ev içi emeğin toplumsal bir sorumluluk olduğu ve herkesin bu emeğe katkıda bulunması gerektiği de vurgulanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Cumhuriyet kadını, ev işi, ev içi emek, ev içi ücretsiz emek

Studying Unpaid Domestic Labor through the Republican Ideal of Women

Öz

The aim of this study is to examine the relationship between unpaid domestic labor in and the Republic’s ideal of women from a sociological standpoint. Although the Republic has had many achievements regarding women's rights, the fact that domestic labor is not valued and therefore nonsalaried is considered to contradict with the Republic's ideal of women, especially with its perspective of domestic labor. As a matter of fact, the Republic is an ideology that encourages women to take an active role in social life. In particular, domestic labor’unpaid causes women's labor in this field to be invisible and devalued. It is because of this understanding that women are less visible and with fewer in social life. As a result, it is thought that considering domestic labor a job and paying those who do the housework is important to achieve the Republic's ideal of women. It is also emphasized that domestic labor is a social responsibility and everyone should contribute to this labor.

Anahtar Kelimeler

Republican Woman, housework, domestic labor, unpaid domestic labor

Kaynakça

• Acar Savran, G., & Tura Demiryontan, N. (2012). Kadının Görünmeyen Emeği, 2. Baskı. Ordam Yayıncılık.
• Acar-Savran, G. (2009). Beden Emek Tarih-Diyalektik Bir Feminizm İçin, 2. Baskı, Kanat Yayınları.
• Ahn, S.Y. (2021). The Debate on the Limits of Growth in Germany and Its Implications for Gender: Focused on the Iceberg Model of Maria Mies. The Korean Journal of Area Studies, 39(2), 53-81.
• Akın, Y. (2004). Gürbüz ve Yavuz Evlatlar. Erken Cumhuriyet’te Beden Terbiyesi ve Spor. İletişim Yayınları.
• Aydın, H. (2015). Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e Türkiye’de Kadın. Current Research in Social Sciences, 1(3), 84-96.
• Baxter, J., Hewitt, B., & Western, M. (2005). Post-familial families and the domestic division of labour. Journal of Comparative Family Studies, 36(4), 583-600. https://doi.org/10.3138/jcfs.36.4.583.
• Berktay, F. (2018). Tarihin Cinsiyeti. 6. Baskı. Metis Yayınları.
• Bildirici, M., & Anafarta, N. (2001). Türkiye’de Kadın Emeği Üzerine Bir Çalışma. İktisat İşletme ve Finans, 16(179), 53-71.
• Birer, B. A. (2019). Kimlik-Mücadele İlişkisi: Feminist Kadınların Anlatılarında Ev İçi Emeğin Bölüşümü. Kültür ve İletişim, 22(2), 44. https://doi.org/10.18691/kulturveiletisim.629012.
• Bora, A. (2021). Kadınların Sınıfı: Ücretli Ev Emeği ve Kadın Öznelliğinin İnşası. 10. Baskı. İletişim Yayınları.
• Bourdieu, P. (2018). Eril Tahakküm. (Çev. Bediz Yılmaz), 4. Baskı. Bağlam Yayınları.
• Christ, O. (2015). “The Concept of Alıenatıon in the Early Works of Karl Marx”. European Scientific Journal, ESJ, 11(7), 551-563.
• Cortina, R. (2011). Globalization, social movements, and education. Teachers College Record, 113(6), 1196-1213.
• Coşar, Y. (2017). Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunmasında Kadın Emeğinin Rolü. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 17(38), 115-138.
• Çakır, H. (2016). Kadınların sınıfı ücretli ev emeği ve kadın öznelliğinin inşası. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 4(8), 266-285. https://doi.org/10.33692/avrasyad.509355.
• Dedeoğlu, S. & Elveren, Y.A. (2017), “Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet, Toplum ve Refah Devleti”, Türkiye’de Refah Devleti ve Kadın. 2. Baskı, İletişim Yayınları, s. 29-47.
• Direk, Z. (2018). Cinsel Farkın İnşası: Felsefi Bir Problem Olarak Cinsiyet. Metis Yayınları.
• Eken, H. (2010). Rol Etkileşimi Bağlamında Kadın Subaylar. Palet Yayınları.
• Ergüder, B. (2010). Sermaye Birikimi Sürecinde Ücretsiz Kadın Emeği. İktisat Dergisi, 514, 21-27.
• Federici, S. (2023). Dünyayı Yeniden Efsunlamak: Müşterekler Siyaseti ve Femizim. (Çev. Ebru Kılıç). Sel Yayıncılık.
• Galetti, C.C.H. (2022). Rethinking the relations between gender and capitalism: a discussion about work and wages. Revista Estudos Feministas, 30(2), 208-212.
• Gerşil, G. (2015). Küresel Boyutta Yoksulluk ve Kadın Yoksulluğu, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 22(1), 158-181.
• Göle, N. (2009). “Modernist Kamusal Alan ve İslami Ahlak”. İslam’ın Yeni Kamusal Yüzleri: İslam ve Kamusal Alan Üzerine Bir Atölye Çalışması. (Der. Nilüfer Göle). 3. Baskı, Metis Yayınları, s. 19-41.
• Kara, S., Afşar, B., & Kara, E. (2020). Türkiye’de Kadın İşgücünün Görünümü ve Büyümeye Etkisi (2008-2018). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 23(2), 590-602.
• Karakaya, H. (2018). Görünmez Emek ve Ev Kadınları. Fırat Üniversitesi Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2(1), 73-95.
• Kılıçoğlu, A.M. (2016). Medeni Kanunumuzu Nasıl Değiştirdik? Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 22(3), 1717-1757.
• Korkmaz, A.N., & Budak, S. (2022). Ekonomik (İktisadi) Kalkınma ve Kadın: Türkiye Örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Dergisi, 6(1), 197-223.
• Laure, H. (2023). Maria Mies et Veronika Bennholdt-Thomsen - La Subsistance. Une perspective écoféministe, traduction Annie Gouilleux et Chloé Pierre. Cahiers Du Genre, 74(1),276-279.
• Lefebvre, H. (2016), Modern Dünyada Gündelik Hayat, (Çev. Işın Gürbüz), 4. Baskı, Metis Yayınları.
• Léveillé, D. (2012). Maria Mies, Patriarchy and Accumulation on a World Scale. Women in the International Division of Labour. Recherches Féministes, 1(2),148-153.
• Lüküslü, D. (2009). Türkiye’de Gençlik Miti, 1980 sonrası Türkiye Gençliği. İletişim Yayınları.
• Makal, A. (2010). Türkiye’de Erken Cumhuriyet Döneminde Kadın Emeği. Çalışma ve Toplum, 2(45), 13-41.
• Martin, C. (2021). Adam Smith and the Poor: A Textual Analysis. Journal of Economic Behavior and Organization, (184), 837-849. https://doi.org/10.1016/j.jebo.2020.08.035
• Marx, K. (1959). Economic and Philosophic Manuscripts of 1844. Economica, 26(104).https://doi.org/10.2307/2550890
• Marx, K. (1998). Artı-Değer Teorileri- Birinci Kitap, (Çev. Y. Fincancı), Sol Yayınları.
• Méda, D., & Cardou, N. (2021). Dominique Méda. Dans Nectart, N° 14(1), 18-32.
• Mies, M. (2011). Ataerki ve Birikim. (Çev. Yıldız Temurtürkan, Dipnot Yayınları.
• Moebus, K. (2017). Economies of Commoning – New Frameworks for Citizen Participation? Practicing the Commons.
• Kahveci, Z. N. (2021). Beypazarı’nda Kadının Ev İçi Emeğinin Dönüşümü: Deneyim ve Aktarım. Folklor/Edebiyat.106, 75-99.
• Opitz, C. (2005). Geç Orta Çağ’da Yaşam. G. Duby ve M. Perrot (Der.), Kadınların Tarihi. 2. Cilt, (Çev. A. Fethi), T. İş Bankası Yayınları. s. 255-299.
• Öztürk, M. Y. (1999). Kapitalist Gelişme ve Kriz Sürecinde Kadın Emeği: Asya Deneyiminden Çıkarılacak Dersler. Çalışma ve Toplum, 1(24), 105-132.
• Sandmo, A. (2019). Adam Smıth And Modern Economıcs. In Adam Smith. https://doi.org/10.2307/j.ctvc77g77.19.
• Selek, P. (2018). Sürüne Sürüne Erkek Olmak, 8. Baskı, İletişim Yayınları.Sprague, J., & Oakley, A. (2001). Experiments in Knowing: Gender and Method in the Social Sciences. Contemporary Sociology, 30(3), 311-313.
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) (2022). Türkiye Aile Yapısı Araştırması 2021, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=%C4%B0statistiklerle Kad%C4%B1n-2022-49668&dil=1.
• Ünlü, S. (2022). Erkeklik Algısı ile Evlilik Uyumu Arasındaki İlişkide Çatışma Çözme Biçimlerinin Rolü [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Ana Bilim Dalı.
• Van Der Veen, R. (2005). Reinventing the Family: In Search of New Lifestyles. Australian Social Work, 58(1), 113-114.
• Weber, M. (1999). Protestan Ahlakı ve Kapitalizm Ruhu. Ayraç Yayınevi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yüceşahin, M.M. (2021). Çalışan Kadınların Ev Emeğine Yönelik Söylem ve Yaklaşımlarının Bir Değerlendirmesi. Kadın/Woman 2000, Journal for Women’s Studies, 22(1), 83-106.
• Zeybek, S.O. (2013). “Bu Bebeğin Annesi Nerede?”: Cinsiyet, Babalık ve Armağan İlişkileri. Toplum ve Bilim, 126, 120-144