Osmanlı Basınında Kadın Temsili: Hanımlara Mahsus Gazete Üzerinden Bir Değerlendirme

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 2, 241 - 264, 31.12.2020

Özge Demirel

https://doi.org/10.21798/kadem.2021266730

Öz

Çalışmada, XIX. yüzyılda Osmanlı’da yayın hayatına başlayan ve hem basın tarihi hem de kadın kimliği açısından önemli bir yere sahip olan Hanımlara Mahsus Gazete’deki haberlerde kadının ne şekilde temsil edildiği sorusuna cevap aranmıştır. Dergide haberler; dâhili havadis ve hârici havadis başlıkları altında yer almaktadır. Dâhili havadis başlığı altında yurt içindeki haberlere yer verilirken, hârici havadisler ise başka ülkelerle ilgili kısa bilgiler sunmaktadır. Bu çalışmayla birlikte derginin ilk yüz sayısında yer alan dâhili havadislerin tamamı Latin harflerine çevrilmiş, yöntem olarak da nitel içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Kadın ve temsil kavramları ile Hall’un temsille ilgili inşacı yaklaşımı üzerinden yol alınan çalışmada yapılan içerik analizi sonucunda; iyi kadın, mağdur kadın ve kötü kadın kategorileri içinde, iyi kadın temsilinin ön planda olduğu ve kadınların derginin iyi olarak belirlediği sınıflandırmaya özendirilmeye çalışıldığı görülmüştür. Haberlerdeki iyi kadın imajının kadınla ilgili anlamların derginin iyi olarak belirlediği sınıflandırma dâhilinde inşasına katkı sunduğu düşünülmektedir. Mağdur kadın temsili ikinci sırada yer almaktadır. Haberlerde kötü kadın temsili ise oldukça düşük orandadır ve bu haberler üzerinden; derginin iyi ve kötü sınıflandırması dâhilinde toplumun bilinçlendirilmeye çalışıldığı görülmektedir. Dergideki haber metinlerinin, derginin güttüğü topluma faydalı olma gayesiyle çok fazla çelişmediği görülmüştür. Haberlerin sunuluş şeklinden ve verdiği mesajlardan anlaşıldığı üzere, toplumda kadınla ilgili anlamların derginin iyi olarak belirlediği sınıflandırma doğrultusunda inşası söz konusudur.

Anahtar Kelimeler

osmanlı basınında kadın, temsil, haber, kadınlara mahsus gazete

Representation of Women in the Ottoman Press: An Evaluation on Hanımlara Mahsus Gazette

Öz

Anahtar Kelimeler

osmanlı basınında kadın, temsil, haber, hanımlara mahsus gazete

Kaynakça

• Yiğitbaşı, K. G. & Sarıçam S. (2020). Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Temsili ve Medya: TRT Çocuk Dergisi Örneği. Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi, 1-27.