Kaza-Kader'in Mahiyeti ve Değişip Değişmemesi Problemi

Yıl 2012, Cilt: 10 Sayı: 2, 69 - 70, 15.07.2012

Orhan Aktepe

Öz

The Problem of the predestination is one of the longest discussion matters in the human history. Because the fact that it deals with the human freedom being before his/her creator, it has become not only of the subject matters in religions but also in philosophy. It is also a great important matter in Muslim Theology. The Prophet did not allow his companions to discuss this problem. But in time in the contexts of the events occurred in the first periods this matter had become of the part of the serious theological discussions. Mutazilah school was defending that human being has liberty of his/her doings whereas Jabriyyah was defending the extreme of it , that is no liberty in human freewill. Ahli Sunna had found its place between these two. Al- Ashariyyah, one of the Ahli Sunnah Schools has an idea near to the Jabriyyah and Matudiyyah has an idea near to MUtazilah. The problem of ajal or the time of death was dealt by the theologians in this connection. They all the schools have discussed this matter proper to their specific ideas. The most of Muslims believe in the unchangeable nature of the divine providence while some groups of them still defend the reverse idea. 

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Abdulcebbar, Kadı Abdulcebbar b. Ahmed, Şerhu'l- Usûli'l- Hamse, Kahire, tsz. Abdulhamid, İrfan, İslam'da İtikadî Mezhepler ve Akaid Esasları, çev. M. Saim Yeprem, İstanbul, 1994.
• Ahmed b. Hanbel,Ebû Abdillah Ahmed b.Muhamme, Müsned,İstanbul,1992.
• Ali el-Kârî, Şerhu Kitabı’l- Fıkhı'l- Ekber, Beyrut, 1995.
• Askalanî, Ahmed b. Alî b. Hacer, Fethu'l- Bârî bi- Şerh-ı Sahîhi'l- Buharî, Beyrut, tsz. Aydın, Ali Arslan, İslam İnançları ve Felsefesi, İstanbul, 1964.
• Bâcûrî, İbrahim b. Muhammed, Şerhu Cevhereti’t- Tevhid, Kahire, 2002.
• Bağdadî, Abdulkâhir b. Tahir b. Muhammed, el-Fark Beyne'l- Fırak, Kahire, tsz. ------Usûlü’d-Dîn,İstanbul,1928.
• Beyazîzade, Ahmed b. Hasan b. Sinanüddin, el-Usûlü'l- Münîfe li'l-İmam Ebû Hanîfe, Haz. İlyas Çelebi, İstanbul, 2010.
• Buhârî,Ebû Abdillah Muhammed b. İsmail,el-Câm’iu’s-Sahîh,İstanbul,1992.
• Cüveynî, Ebû’l Meâlî Abdulmelik, Kitabu’l- İrşad, Mısır, 19 Desûkî, Faruk Ahmed, el- Kazâ ve'l- Kader, Kahire, 1996.
• Dihlevî, Şah Veliyyullah, Hüccetullali'l- Bâliğa, trc. Mehmet Erdoğan, İstanbul, Ebû Hanîfe, Numan b. Sabit, el-Fıkhu'l- Ekber(İmam Azam’ın Beş Eseri), İstanbul, Ebû’l- Beka, Eyyub b. Mûsâ el Hüseynî el-Kefevî, Kıtabu’l Külliyat Mu’cemun fi’l Mustalahatı ve’l Furûki’l Luğaviyye, Beyrut, 1994.
• Ebû Dâvûd,Süleyman b. Eş’as, es-Sünen,İstanbul,1992.
• Fîruzâbâdî, Mecdüddin Muhammed b. Yakub, el- Kâmûsu'l- Muhît, Beyrut, 2005.
• Gazzalî, Ebû Hamid Muhammed, el- İ'tikad fi'l- Iktisad, Dımaşk, 1994.
• Girîdi, Sırrı, Nakdu'l- Kelam fî Akâidi'l- İslam, Dersaâdet, 1324.
• Gölcük, Şerafettin- Toprak, Süleyman, Kelâm, Konya, 1991.
• Hayyat, Ebû'l- Hüseyn Abdurrahim b. Muhammed b. Osman , el- İntisar ver’-Redd alâ İbni'r- Râvendî el- Mülhid, Beyrut, 1993.
• Işık, Kemal, Maturidî’nin Kelam Sisteminde İman- Allah ve Peygamberlık Anlayışı, Ankara, 1980.
• İbn Kesir, Ebû'l Fida İsmail, Tefsîru'l- Kur'anı'l- Azîm, Kahire, 2000.
• İbn Manzur, Ebû’l Fadl Cemalüddin Muhammed b. Mükrim, Lisanu’l- Arab, Kahire, tsz. İbn Rüşd, Ebû'l- Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed, el-Keşf an Menahici'l- Edille fî Akâidi'l-Mille, Beyrut, 1998.
• İzmirli, İsmail Hakkı, Yeni İlm-i Kelam, İstanbul,1340.
• Kurtubî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr, el- Câmi' li- Ahkâmi'l- Kur'an, Beyrut, 2006.
• Mahmud, Abdulhalim, et-Tefkîru'l- Felsefî fi'l- İslam, Kahire, 1989.
• Mâturîdî, Ebû Mansur Muhammed b. Muhammed b. Mahmud, Kitabu't- Tevhîd, Ankara, 2003.
• Müslim,Ebû’l-Hüseyn b. El-Haccâc,el-Câmi’u’s-Sahîh,İstanbul,1992.
• Nesefî, Ebû’l Muîn Meymun b. Muhammed, Tabsıratü’l- Edille fi Usuli’d-Din, Ankara, 2003
• Râğıb el-Isfahânî, Mu'cemu Müfredâtı Elfazı'l- Kur'an, Beyrut, 1972.
• Razî, Fahreddin Muhammed b. Ömer, Mefatîhu'l- Gayb, Beyrut, 1981.
• Razî, Muhammed b. Ebî Bekr, Muhtarı’s- Sıhah, İstanbul, 1980.
• Sabık, es-Seyyid, el- Akaidü'l- İslamiyye, Kahire, 2002
• Sabûnî, Nureddin, Kitabu'l- Bidâye mine'l- Kifâye fi'l- Hidaye fî Usûlü'd- Din,Kahire, 1969.
• Sübhânî,Cafer, Ana Hatlarıyla Caferilik,trc.Cafer Bendiderya,İstanbul,2009.
• Şevkânî,Muhammed b. Ali,Tenbîhu’l-Efadıl alâ mâ Verede fî Ziyadeti’l-Umri ve Nuksanihi mine’d-Delâil, Beyrut,1990.
• Taftazanî, Sa'düddin Mesud b. Ömer b. Abdullah, Şerhu'l- Makasıd, Beyrut, 1998. -----------Şerhu’l-Akâidi'n- Nesefiyye, Kahire, 1988.
• Tehanevî, Muhammed Ali, Keşşafu Islahatı’l- Fünûn ve’l Ulûm, Beyrut, 1996.
• Tirmizî,Ebû İsâ Muhammed b. İsâ, es-Sünen, İstanbul,1992.
• Tunç,Cihat, “Ecel”, DİA,İstanbul, 1994.
• Watt, W. Montgomery, İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri, çev. Ethem Ruhî Fığlalı, İstanbul, 1998.
• Yavuz, Yusuf Şevki, "Kader", DİA,İstanbul,2001.
• Yazır, Elmalılı Hamdi, Hak Dini Kur'an Dili, İstanbul, 1968.
• Zehebî, Ebû Abdullah Şemseddin Muhammed b. Ahmed b. Osman, Mizânu'l- İ'tidal fî Nakdi'r- Rical, Beyrut, 1995.