Tanrı'nın Cüz'ilere Dair Bilgisi Tartışmasında Gazzali'ye Felsefe Cephesinden Bir Destek

Yıl 2013, Cilt: 11 Sayı: 1, 393 - 424, 30.01.2013

Tuna Tunagöz

Öz

-A support to el-Ghaz?l? From the Philosophical Front on the Discussion of God's Knowledge of Particulars 

 This study examines the opinions of the independent philosopher Abu? al-Baraka?t al-Baghda?di? on his discussion of God's Knowledge of Particulars. The problem whether God knows particulars or not, essentially depends on a discussion based al-Ghaz?l?-Avicenna. It is clear that Abu? al-Baraka?t is under the influence of the relevant discussion in his dealing with that problem. He completes his analysis in such a way that God knows everything, universal or particular, in his encyclopaedical work al-Kita?b al-Mu’tabar, in which he criticizes both Aristotle and Avicenna. That opinion is only one of the comments of the philosopher influenced considerably by al-Ghaz?l?’s theology, which is closer to Ash‘arism rather than Peripatetism.     

 

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Al ş, Eşref, Fahreddin er-Râzî’ İ Sînâ Yorumu ve E ş , İstanbul: İz Yayıncılık, 2009.
• el-Âmidî, Seyfuddîn, â ’ -merâm fî ʿı ’ -kelâm, thk. H. Ma mûd ʿAbdulla îf, Kahire: el-Meclisu’l-Aʿlâ li’ş-Şuûni’l-İslâmiyye, 1391.
• Aristotelês, Metafizik, çev. Ahmet Arslan, İstanbul: Sosyal Yayınlar, 1996.
• --------, Kategoriler, çev. Saffet Babür, Ankara: İmge itabevi, 1996.
• --------, Gökyüzü Üzerine, çev. Saffet Babür, Ankara: Dost Kitabevi, 1997.
• --------, Kitâ ’ - ûlât, çev. İs â b. uneyn, ı û içerisinde, nşr. ʿAbdurra mân Bedevî, I-II, Kuveyt: Vekâletu’l-Ma bû’ât, 1978.
• --------, â ’ -lâm min kitâbi mâbaʿ îʿ û, çev. İs â b. uneyn, û ʿı -’Arab içerisinde, nşr. ʿAbdurra mân Bedevî, Kuveyt: Vekâletu’l-Ma bû’ât, 1978.
• l-B âdî, Ebû'l-Berakât, el-Kitâ ’ -muʿteber fî’ - ı ’ -ilâhiyye, nşr., Suleym n en-Nedv , Şerafettin Yaltkaya, I-III, Lübnan: Dâru ve Mektebetu Bibylon, 2007.
• --------, Kitâ î ’ - î mâ ’ -ʿ , nşr. A med e - ayyib, Annales Islamologiques içerisinde, Kahire 1980, c. XVI, s. 127-147.
• el-Curcânî, es-Seyyid eş-Şerîf, Ş ’ -mevâ ı ve meʿahû âş â esSeyâlkûtî ’ -Çelebî ʿalâ ş ’ -mevâ ı , thk. Ma mûd ʿUmer ed-Dimyâ î, I-VIII, Beyrut: Dâru’l- utubi’l-ʿIlmiyye, 1998.
• Ebû Rayyân, Mu ammed ʿAlî, “Na du Ebî’l-Berakât el-Ba dâdî li felsefeti İbn Sînâ”, ’ -Âdâb, Câmiʿatu’l-İskenderiyye, İskenderiye 1 5 , c. XII, s. 19–46.
• --------, “Ebû’l-Berakât el-Ba dâdî”, Mevsûʿ ’ - â ’ -İ âmiyye, Amman 1993, c. I, s. 42-45.
• --------, Târî ’ - ’ -felsefî fî’ -İ âm, İskenderiye: Dâru’l-Maʿrifeti’lCâmiʿıyye, 1990.
• el-Fârâbî, Ebû Na r, Kitâ ’l-cemʿ beyne raʾ ’ - îmeyn, -S ’ - ı î baʿ ’ -risâlâ ’ -Fârâbiyye içerisinde, nşr. Friedrich Dieterici, Leiden: E. J. Brill, 1890.
• el- zzâlî, Ebû âmid, Kitâ ’ - ı ’ - âl, Mecmû’atu rasâ ’ - imâ - zzâlî içerisinde, thk. İbrâhîm Emîn Mu ammed, Kahire: el-Mektebetu’tTevfî ıyye, t.y.
• --------, Tehâ ’ -felâsife, thk. Suleymân Dunyâ, Kahire: Dâru’l-Ma’ârif, t.y. İbn M n ûr, Cemâluddîn, Lisâ ’ -ʿArab, I-XV, Beyrut: Dâru âdır, t.y.
• İbn Sînâ, Ebû ‘Alî, ş-Ş âʾ: el-İ âhiyyât, II, thk. Yûsuf Mûsâ, Suleymân Dunyâ, Sa’îd Zâyid, Kahire: Vezâretu’s-Se âfe ve’l-İrşâdi’l- avmî, 1960.
• --------, Kitâ ’ -necât fî’ - ı ’ - ı ı ’ - îʿı ’ -ilâhiyye, thk. Mâcid Fahrî, Beyrut: Dâru’l-Âfâ i’l-Cedîde, t.y.
• --------, Ş â ’ -lâm, û ʿı ’ -ʿArab içerisinde, nşr. ʿAbdurra mân Bedevî, Kuveyt: Vekâletu’l-Ma bû’ât, 1978.
• --------, er-Risâ ’ -ʿ ş , thk. İbrâhîm Hilâl, Mecelletu Maʿ ’ - M û â ’ -ʿArabiyye içerisinde, 1980, cilt: XXVI, sayı: 1, s. 65-106.
• İbn T ymiyy , Ta ıyyuddîn, D ʾ ʿâ ’ -ʿ ’ - , thk. Mu ammed Raşâd Selâm, I-XI, Riyad: Câmi’atu’l-İmâm Mu ammed b. Su’ûd el- İslâmiyye, 1991.
• --------, er-Radd ʿ ’ - ı ı în, thk. Rafî el-ʿAcem, Beyrut: Dâru’lFikri’l-Lubnânî, 1993.
• Pines, Shlomo, “Studies in Abu’l-Barakāt Al-Baghdādī’s Poetics and Metaphysics”, Scripta Hierosolymitana: Studies in Philosophy içerisinde, ed. Samuel Hugo Bergman, Jerusalem: The Magness Press, 1960, c. VI, s. 120–198.
• --------, “Abu’l-Barakāt al-Baghdādī, Hibat Allah”, Dictionary of Scientific Biography, ed. Charles Coulston Gillispie, I-XVIII, New York: Charles Scribner’s Sons, 1981.
• er-Râzî, Fahruddîn, el-Mebâ ’ - ş ı ı î ʿı ’ -ilâhiyyâ ’ - îʿiyyât, thk. Mu ammed el-Mu’tasım Billâh el-Ba dâdî, I-II, Beyrut: Dâru’lKitâbi’l-ʿArabî, 1990.
• --------, - â ’ -ʿâ ’ -ʿı ’ -ilâhî, thk. A med ıcâzî es-Se â, I-V, Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-ʿArabî, 1987.
• Seydebî, Cemâl Raceb, Ebû’ -Berakâ - dâdî ’ -ilâhiyye, Kahire: Mektebetu Vehbe, 1996.
• ş-Ş hris ânî, Ebû l-Fet , Kitâ ’ - âm fî ʿı ’ -kelâm, thk. Alfred Guillaume, London: Oxford University Press, 1934.
• --------, Kitâ âraʿ ’ -felâsife, thk. Suheyr Mu ammed Muh târ, ahire: Ma baʿatu’l-Cebl v , 1976.
• - yyib, A med Mu ammed, el-Câ ’ - î fî felsefeti Ebî’ -Berakâ - âdî, Dâru’ş-Şurû , Kahire 2004.
• et-Teftâzânî, Saʿduddîn, Ş ’ - â ı , thk. ‘Abdurra mân ʿUmeyra, I-V, Beyrut: ʿÂlemu’l-Kutub, 1998.
• Terkan, Fehrullah, Ç ış ı Dinamikleri: Din ve Felsefe Uz ş z ığı Üzerine, Ankara: Elis Yayınları, 2007.
• Tunagöz, Tuna, Ebû'l-Berakât el- ğ âdî ı Düşü , Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2012.
• Vân ʿAbdullâh, Vân Su aymî, el-İ âhiyyâ ’ -muʿteber li Ebî’ -Berakâ - âdî, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, ahire Üniversitesi Dâru’l-ʿIlm Fakültesi, Kahire 1998