Okul Öncesi Öğretmenlerinin STEM Farkındalıklarının Bazı Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi

Year 2022, , 603 - 620, 30.08.2022

Emine Çolak , Aycan Buldur

https://doi.org/10.30900/kafkasegt.1016235

Abstract

Bu çalışmada okul öncesi öğretmenlerinin STEM’e yönelik farkındalıklarının belirlenmesi ve
farkındalık düzeylerinin çeşitli demografik değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır.
Çalışmada ilişkisel tarama deseni esas alınmıştır. Örneklemini 105 okul öncesi öğretmenin
oluşturduğu çalışmanın verileri Buyruk ve Korkmaz (2016) tarafından geliştirilen beşli Likert tipinde
17 maddeden oluşan FeTeMM Farkındalık Ölçeği ile elde edilmiştir. Verilerin analizinde betimsel
istatistikler ve MANOVA testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda katılımcıların STEM farkındalık
düzeylerinin yüksek olduğu belirlenmiştir. Ayrıca öğretmenlerin STEM farkındalık düzeylerinin;
cinsiyet, mezun olunan fakülte türü, eğitim düzeyi ve mesleki kıdemlerine göre anlamlı olarak
farklılaşmadığı tespit edilmiştir. Diğer taraftan daha önce STEM eğitimi alan öğretmenlerin
farkındalık düzeylerinin eğitim almayanlara kıyasla anlamlı olarak daha yüksek olduğu belirlenmiştir.

Keywords

Farkındalık, Okul Öncesi Öğretmeni, STEM

Investigation of STEM Awareness of Preschool Teachers in Terms of Some Demographic Variables

Abstract

In this study, it was aimed to determine the awareness levels of preschool teachers towards STEM and
to examine their awareness levels in terms of various demographic variables. The study was based on
the correlational survey design. The sample of the study consisted of 105 preschool teachers. The data
were obtained with the STEM Awareness Scale consisting of 17 items in the 5-point Likert type
developed by Buyruk and Korkmaz (2016). Descriptive statistics and MANOVA test were used in the
analysis of the data. As a result of the study, it was determined that the STEM awareness levels of the
participants were high. In addition, it was determined that teachers' STEM awareness levels did not
differ significantly according to gender, type of faculty graduated, education level, and professional
seniority. On the other hand, it was determined that the awareness levels of the teachers who received
STEM education before were significantly higher than those who did not receive education.

Keywords

Awareness, Pre-school teacher, STEM

References

• Abanoz, T. ve Deniz, Ü. (2021). Okul öncesi dönemde STEM yaklaşımı ve bu yaklaşıma uygun fen etkinlikleri: Sahadan görüşler. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(1), 1-24.
• Adıgüzel, T., Ayar, M. C., Corlu, M. S. ve Özel, S. (2012). Fen, teknoloji, mühendislik ve matematik (FeTeMM) eğitimi: Disiplinlerarası çalışmalar ve etkilişimler. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Niğde, Türkiye.
• Akgündüz, D. ve Akpınar, B. C. (2018). Okulöncesi eğitiminde fen eğitimi temelinde gerçekleştirilen STEM uygulamalarının öğrenci, öğretmen ve veli açısından değerlendirilmesi. Yaşadıkça Eğitim, 32(1), 1-26.
• Akgündüz, D., Aydeniz, M., Çakmakçı, G., Çavaş, B., Çorlu, M., Öner, T. ve Özdemir, S. (2015). STEM eğitimi Türkiye raporu: “Günümüz modası mı yoksa gereksinim mi?”. İstanbul: İstanbul Aydın Üniversitesi. Retrieved from: https://www.aydin.edu.tr/tr-tr/akademik/fakulteler/egitim/Documents/STEM%20E%C4%9Fitimi%20T%C3%BCrkiye%20Raporu.pdf
• Akyıldız, T. Y. (2020). Eğitim yöneticilerinin STEM eğitimi farkındalığının çeşitli değişkenlere göre değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Harran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Şanlıurfa,
• Altun, E. (2020). Sınıf öğretmenlerinin STEM yaklaşımına yönelik farkındalık düzeyleri ve tutumları (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Samsun.
• Amran, M. S., Bakar, K. A., Surat, S., Mahmud, S. N. D., & Shafie, A. A. B. M. (2021). Assessing preschool teachers’ challenges and needs for creativity in STEM education. Asian Journal of University Education, 17(3), 99-108.
• Aşılıoğlu, B. ve Yaman, F. (2020) Öğretmen adaylarının STEM (FETEMM) farkındalık düzeylerinin incelenmesi. Ekev Akademi Dergisi. 24-84.
• Aydın, T. (2019). STEM uygulamalarının okul öncesi öğrencilerinin bilimsel süreç becerileri ve bilişsel alan gelişimlerine etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Azamet, C. ve Altun-Yalçın, S. (2020). Basit malzemelerle yapılan STEM etkinliklerinin okul öncesi öğretmen adaylarının mesleğe ilişkin tutumları açısından incelenmesi. International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, 6(39): 2455-2471. doi: 10.31576/smryj.719.
• Baltsavias, A., & Kyridis, A. (2020). Preschool teachers’ perspectives on the importance of STEM education in Greek preschool education. Journal of Education and Practice, 11(IKEEART-2020-2696), 1-10. doi: 10.7176/JEP/11-14-01
• Başaran, M. (2018). Okul öncesi eğitimde STEM yaklaşımının uygulanabilirliği (eylem araştırması) (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Gaziantep.
• Baran, M., Baran, M., Efe, H. A., & Maskan, A. (2020). Fen alanları öğretmenleri ve fen alanları öğretmen adaylarının FeTeMM (STEM) farkındalık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 1-29.
• Bakırcı, H. ve Karışan, D. (2018). Investigating the preservice primary school, mathematics and science teachers’ STEM awareness. Journal of Education and Training Studies, 6(1), 32-42.
• Baysal, R. (2019). Fen bilgisi öğretmen adaylarının Stem farkındalıklarının araştırılması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• Behram, M. (2019). Stem eğitiminin okul öncesi dönemi öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerine etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Buyruk, B. ve Korkmaz, Ö. (2016). Fetemm farkındalık ölçeği (FFÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması, Part: B Türk Fen Eğitimi Dergisi, 13(2), 61-76.
• Büyüktaşkapu, S., Çeliköz, N. ve Akman, B. (2012). Yapılandırmacı bilim eğitimi programı’nın 6 yaş çocuklarının bilimsel süreç becerilerine etkisi. Eğitim ve Bilim, 37(165), 275-292.
• Chen, Y. L., Huang, L. F., & Wu, P. C. (2021). Preservice preschool teachers’ self-efficacy in and need for STEM education professional development: STEM pedagogical belief as a mediator. Early Childhood Education Journal, 49(2), 137-147.
• Chute, E. (2009). STEM education is branching out: Focus shifts from making science, math accessible to more than just brightest Pisttburgh Post-Gazette. Retrieved from: https://www.post-gazette.com/news/education/2009/02/10/STEM-education-is-branching-out/stories/200902100165
• Ciğerci, D. (2020). Okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin FETEMM eğitimine yönelik farkındalıklarının incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Çevik, M., Danıştay, A. ve Yağcı, A. (2017). Ortaokul öğretmenlerinin FETEMM (fen-teknoloji-mühendislik-matematik) farkındalıklarının farklı değişkenlere göre değerlendirilmesi. Sakarya University Journal of Education, 7(3), 584-599.
• Çolakoğlu, M. H. ve Gökben, A. G. (2017). Türkiye’de eğitim fakültelerinde FETEMM (STEM) çalışmaları. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 2(2), 46-69.
• Dadacan, G. (2021). Öğretmen adaylarının STEM öğretimiyle ilgili özyeterlik farkındalık ve yönelimlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Er K. O. ve Acar-Başeğmez, D. (2020). Öğretmen adaylarının STEM farkındalıkları ile STEM uygulamalarına ilişkin özyeterlik inançları arasındaki ilişki. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 14(2), 941-987.
• Ergün ve Balçın, (2020). Farklı değişkenler açısından öğretmenlerin STEM eğitimi farkındalıkları. A. Dönger (Ed.), Eğitim bilimleri teori, güncel araştırmalar ve yeni eğilimler/2 (1. baskı) içinde (s. 1-20). Montenegro: İvpe.
• Erol, A. ve İvrendi, A. (2021). Erken çocuklukta STEM eğitimi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 5(1), 255-284. doi: 10.24130/eccd-jecs.1967202151265
• Gonzalez, H. B. ve Kuenzi, J. J. (2012, August). Science, technology, engineering, and mathematics (STEM) education: A primer. Washington, DC: Congressional Research Service, Library of Congress. Retrieved from: https://www.fas.org/sgp/crs/misc/R42642.pdf
• Gülpınar, Ş. N. (2019). Fen bilimleri öğretmenleri ve öğretmen adaylarının STEM’e yönelik farkındalık, tutum ve görüşlerinin belirlenmesi (Yayınlanmmamış Yüksek Lisans Tezi). Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Burdur.
• Günşen, G., Uyanık, G. ve Akman, B. (2019). Okul Öncesi Öğretmenlerinin STEM Semantik Algılarının ve STEM Yaklaşımına Yönelik Düşüncelerinin Belirlenmesi. Kastamonu Education Journal, 27(5), 2173-2186. doi:10.24106/kefdergi.3387
• Hebebci, M.T. ve Usta, E. (2017). Üniversite öğrencilerinin FETEMM farkındalık durumlarının incelenmesi. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Sempozyumu. Afyon.
• Karakaya, F., Ünal, A., Çimen, O. ve Yılmaz, M. (2018). Fen bilimleri öğretmenlerinin STEM yaklaşımına yönelik farkındalıkları. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 5(1), 124-138.
• Karamete-Gözcü, Ş. (2019). Okul öncesi öğretmenlerin aldıkları STEM eğitimine ilişkin düşünceleri ve sınıf içi uygulamalarının incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kütahya Dumlupınar Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kütahya.
• Karasar, N., Bilimsel AraştırmaYöntemi, (2006). Nobel Yayın Dağıtım. Ankara.
• Kırte, S. (2019). Sınıf öğretmenlerinin STEM yaklaşımına yönelik farkındalıklarının, yeterliklerinin ve tutumlarının incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Knowles, J. G. (2017). Impacts of professional development in integrated STEM education on teacher self-efficacy, outcome expectancy, and STEM career awareness (Unpublished Doctoral Dissertation). Purdue Üniversitesi, West Lafayette.
• Koç, A. (2019). Okul öncesi ve temel fen eğitiminde robotik destekli ve basit malzemelerle yapılan stem uygulamalarının karşılaştırılması (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Koyunlu Ünlü, Z. ve Dere, Z. (2019). Okul öncesi öğretmen adaylarının FETEMM farkındalıklarının değerlendirilmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 44-55.
• Lange, A. A., Nayfeld, I., Mano, H., & Jung, K. (2021). Experimental effects of a preschool STEM professional learning model on educators’ attitudes, beliefs, confidence, and knowledge. Journal of Early Childhood Teacher Education, 1-31. doi: 10.1080/10901027.2021.1911891
• MEB. (2013).Okul öncesi eğitim programı. www.meb.gov.tr
• Nadelson, L. S., Callahan, J., Pyke, P., Hay, A., Dance, M., & Pfiester, J. (2013). Teacher STEM perception and preparation: Inquiry-based STEM professional development for elementary teachers. The Journal of Educational Research, 106(2), 157-168.
• National Science Teacher Association (NSTA). (2014). Early Childhood Science Education. Retrieved from: https://www.nsta.org/nstas-official-positions/early-childhood-science-education
• Okur-Akçay, N. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin fen öğretimine karşı tutum ve inançlarına yönelik ölçeğin türkçeye uyarlanması. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(13), 164-177.
• Ostler, E. (2012). 21st century STEM education: a tactical model for long-range success. International Journal of Applied Science and Technology, 2(1), 28-33.
• Özbilen, A. G. (2018). Stem eğitimine yönelik öğretmen görüşleri ve farkındalıkları. Scientific Educational Studies, 2(1), 1-21.
• Özdemir, U. (2019). Sınıf öğretmenlerinin Fetemm farkındalıkları ve Fetemm eğitimi uygulamalarına yönelik görüşleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• Özgök, A. D. (2019). 60-75 aylık çocukların Stem etkinliklerinde problem çözme ve bilişsel düşünme becerilerinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bahçeşehir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Pallant, J. (2007). SPSS survival manual. New York, NY: McGraw-Hill.
• Şahin, A., Ayar, M. C. ve Adıgüzel, T. (2014). Fen, teknoloji, mühendislik ve matematik içerikli okul sonrası etkinlikler ve öğrenciler üzerindeki etkileri. Educational Sciences: Theory ve Practice, 14(1), 297-322.
• Şahin, M. ve Hacıömeroğlu, G. (2021). Okul öncesi ve sınıf öğretmeni adaylarının Fetemm farkındalıkları ve FETEMM öğretim yönelimlerinin incelenmesi. Gelecek Vizyonlar Dergisi. 5(2). 17-27. doi: 10.29345/futvis.170
• Şimşek, A. (2019). Öğretmen adaylarının FETEMM farkındalığı ve öğretim programına entegrasyonu hakkında görüşlerinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• Tao, Y. (2019). Kindergarten teachers’ attitudes toward and confidence for integrated STEM education. Journal for STEM Education Research, 2(2), 154-171.
• Timur, B. ve Sayıt, D. (2020). Öğretmen adaylarının bilimin doğasına yönelik görüşleri ve Stem farkındalıklarının incelenmesi. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 195-219.
• Uğraş, M. (2017). Okul öncesi öğretmenlerinin Stem uygulamalarına yönelik görüşleri. The Journal of New Trens in Education Science.1(1), 39-54.
• Uyanık Balat, G. ve Günşen, G. (2017). Okul öncesi dönemde Stem yaklaşımı. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(42), 337-348.
• Ünal, M. ve Akman, B. (2006). Okul öncesi öğretmenlerinin fen eğitimine karşı gösterdikleri tutumlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(30), 251-257.
• White, D. W. (2014). What is STEM education and why is it important. Florida Association of Teacher Educators Journal, 1(14), 1-9.
• Whitehouse. (2016). At white house science fair, president Obama calls on this generation of students to tackle the grand challenges of our time. Retrieved from: https://obamawhitehouse.archives.gov/the-press-office/2016/04/13/fact-sheet-white-house-science-fair-president-obama-calls-generation