Lisans programındaki matematik öğretimi derslerinin özel alan yeterliklerini kazandırması yönünden değerlendirilmesi

Year 2022, , 109 - 147, 22.03.2022

Elif Sezer , Murat Altun

https://doi.org/10.30900/kafkasegt.984948

Cited By: 1

Abstract

Bu araştırmanın amacı Türkiye’deki bir devlet üniversitesinin ilköğretim matematik öğretmenliği lisans programındaki matematik öğretimi derslerinin [Bilgisayar Destekli Matematik Öğretimi (BDMÖ) ve Özel Öğretim Yöntemleri-I (ÖÖY-I)] özel alan yeterliklerini geliştirme düzeyini incelemektir. Kullanılan özel alan yeterlikleri Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 2008 yılında belirlenen ilköğretim matematik öğretmenliği öğretmen yeterlikleridir. Araştırmanın amacı doğrultusunda matematik öğretimi derslerinin programları (Yükseköğretim Kurulu ve devlet üniversitesi tarafından hazırlanan) ve 2017-2018 akademik yılındaki uygulamasının özel alan yeterlikleriyle uyum düzeyi incelenmiştir. Uygulanan programın geliştirdiği yeterlikler öğretim üyesi ve öğretmen adayı görüşleri ile derslerin öğretim sürecine göre belirlenmiştir. Durum çalışması deseninde tasarlanan bu araştırmada doküman incelemesi, betimsel analiz ve frekans kullanılmıştır. Araştırmanın sonucuna göre matematik öğretimi derslerine ait devlet üniversitesi tarafından hazırlanan programlar, yeterliklerin yaklaşık yarısını; uygulama ise yaklaşık dörtte üçünü yansıtmaktadır. Programa göre derslerde yer verilmesi planlanan tüm yeterlikler uygulamada ele alınmıştır. “Matematik Dersi Becerilerini Geliştirme” ve “Matematik Öğretiminin İzlenmesi, Değerlendirilmesi ve Geliştirilmesi” yeterlik alanlarındaki tüm yeterlikler dersin kapsamında olmasa bile uygulamada ele alınmıştır. Ancak “Okul, Aile ve Toplumla İşbirliği Yapabilme” alanındaki yeterliklere matematik öğretimi derslerinde yer verilmemiştir. Bununla birlikte veri kaynaklarına (ders içeriği, ders gözlemi, öğretim üyesi ve öğretmen adayı görüşleri) göre özel alan yeterliklerinin uyum düzeyinin farklılaştığı görülmüştür. Ayrıca “Matematik Öğretim Durumlarını Planlama ve Düzenleme” alanındaki yeterlik ve performans göstergeleri düzenlenerek öneri sunulmuştur. Önerilen yeterlikler (i) etkinlik ve ders içi uygulamalardan yararlanabilme ile (ii) öğretim yöntem ve tekniklerinden yararlanabilmedir.

Keywords

Bilgisayar destekli matematik öğretimi, matematik öğretimi, öğretmen yeterliği, özel öğretim yöntemleri, Provus’un fark değerlendirme modeli

Investigating the potential of undergraduate mathematics education courses for supporting special field competencies

Abstract

The study aimed to investigate the potential of undergraduate mathematics education courses [Computer-assisted Mathematics Instruction (CAMI) and Special Teaching Methods-I (STM-I)] for supporting special field competencies. The researchers assessed the special field competencies determined by the Ministry of National Education in 2008 and compared them with CAMI and STM-I’s content in the official curriculum, which created by the Council of Higher Education and a public university in Turkey, and operational curriculum in the 2017-2018 academic year. The opinions of lecturers and teacher candidates and teaching process of the courses were considered in assessing the compatibility of the applications. This case study’s data was analyzed through document analysis, descriptive analysis and frequency. The results revealed that the contents of official curriculum, prepared by the public university, included about half of the competencies and operational programs reflected approximately three-quarters of the competencies. All the competencies, addressed in the official curriculum, were included in the operational curriculum. All the competencies in developing mathematics skills and monitoring, evaluating, and improving mathematics teaching skills themes were explicitly emphasized in the operational curriculum. However, the competencies related to cooperation with school, family, and society were not addressed in mathematics education courses. The compatibility of the competencies differed by the data sources (course content and observation; lecturers' and teacher candidates' opinions). Besides, suggestions were made for competency and performance indicators in the competency field of planning and organizing mathematics instruction. Suggested competencies were (i) effective use of learning activities and in-class practices, and (ii) effective use of teaching methods and techniques.

Keywords

Computer-assisted mathematics instruction, mathematics teaching, Provus, teacher competence, special teaching methods

References

• Altun, M. (2010). Eğitim fakülteleri ve sınıf öğretmenleri için matematik öğretimi (15. Baskı). Bursa: Alfa Aktüel.
• Altun, M. (2011). Eğitim fakülteleri ve lise matematik öğretmenleri için liselerde matematik öğretimi (4. Baskı). Bursa: Alfa Aktüel.
• Altun, M. (2014). Ortaokullarda (5, 6, 7 ve 8. sınıflarda) matematik öğretimi (10. Baskı). Bursa: Alfa Aktüel.
• Altun, M. (2015a). Matematik uygulamaları, sıradışı problemler, matematik okuryazarlığı soruları efemat 5-6. Bursa: Alfa Aktüel Akademi.
• Altun, M. (2015b). Matematik uygulamaları, sıradışı problemler, matematik okuryazarlığı soruları efemat 7-8. Bursa: Alfa Aktüel Akademi.
• Association of Mathematics Teacher Educators (AMTE). (2017). Standards for preparing teachers of mathematics. https://amte.net/sites/default/files/SPTM.pdf
• Atik Kara, D. (2012). Öğretmenlik meslek bilgisi derslerinin öğretmen adaylarına öğrenme ve öğretme sürecine ilişkin yeterlikleri kazandırması yönünden değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Atik Kara, D. ve Sağlam, M. (2014). Öğretmenlik meslek bilgisi derslerinin öğrenme-öğretme sürecine yönelik yeterliklerinin kazandırılması yönünden değerlendirilmesi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi – Journal of Qualitative Resarch in Education, 2(3), 28-86. doi: 10.14689/issn.2148-2624.1.2c3s2m
• Ayan, M. (2011). Eğitim fakültelerinin sınıf öğretmenliği programlarının öğretmenlik mesleği genel yeterliklerini kazandırma düzeyi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Aygören, F. ve Er, K. O. (2020). Eğitimde program değerlendirme sınıflamalar-modeller (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Baki, A. (2008). Kuramdan uygulamaya matematik eğitimi. Ankara: Harf Eğitim Yayıncılığı.
• Bukova Güzel, E. (Ed.). (2016). Matematik eğitiminde matematiksel modelleme –Araştırmacılar, eğitimciler ve öğrenciler için. Ankara: Pegem Akademi.
• Council for the Accreditation of Educator Preparation. (2019). 2013 CAEP standards. http://www.caepnet.org/~/media/Files/caep/standards/caep-standards-one-pager-0219.pdf?la=en
• Council of Chief State School Officers. (2013, April). Interstate teacher assessment and support consortium InTASC model core teaching standards and learning progressions for teachers 1.0: A resource for ongoing teacher development. https://ccsso.org/sites/default/files/2017-12/2013_INTASC_Learning_Progressions_for_Teachers.pdf
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and research design (2nd edition). Thousand Oaks, California: Sage.
• Çakmak, E. ve Civelek, F. (2013). Sınıf öğretmenliği lisans programının MEB özel alan öğretmen yeterlikleri açısından incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(47), 349-367.
• Çavuşoğlu, C. (2014). İlköğretim matematik öğretmenliği programının değerlendirilmesi: Bir durum çalışması (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Ergün, M., Yurdatapan, M. ve Sürmeli, H. (2013). Fen ve teknoloji özel alan yeterliklerinin öğretmen yetiştirme programlarında kazandırılmalarına ilişkin öğretmen adaylarının görüşlerinin değerlendirilmesi. Milli Eğitim, 42(200), 49-67.
• Hill, H. C., Rowan, B., & Ball, D. L. (2005). Effects of teachers’ mathematical knowledge for teaching on student achievement. American Educational Research Journal, 42(2), 371-406.
• Kabael, T. (Ed.) (2018). Matematik okuryazarlığı ve PISA. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kösterelioğlu, İ., Demir, F., Özgürler, S., Ayra, M., Karaman, H. ve Cansız, Y. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının lisans eğitimlerinin özel alan yeterliklerini kazandırmasına yönelik görüşleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(31), 668-674.
• Merriam, S. B. (2009). Qualitative research a guide to design and implementation (2nd edition). San Francisco, CA: Jossey-Bass.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2006). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü http://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/13161921_YYretmenlik_MesleYi_Genel__YETERLYKLERi_onaylanan.pdf
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2008). Öğretmen yeterlikleri: Öğretmenlik mesleği genel ve özel alan yeterlikleri. Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü. https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_11/06160503_7-YYretmen_Yeterlikleri_KitabY_matematik_YYretmeni_Yzel_alan_yeterlikleri_ilkYYretim_parYa_10.pdf
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2015). Ortaöğretim özel alan yeterlikleri. https://oygm.meb.gov.tr/www/ortaogretim-ozel-alan-yeterlikleri/icerik/258
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2017). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2018a). Matematik dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Milli Eğitim Bakanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2018b). 2023 eğitim vizyonu. http://2023vizyonu.meb.gov.tr/doc/2023_EGITIM_VIZYONU.pdf
• National Board for Professional Teaching Standards (NBPTS). (2016). Mathematics standards. http://www.nbpts.org/wp-content/uploads/EAYA-MATH.pdf
• National Council of Teachers of Mathematics. (2000). Principles and standards for school mathematics. National Council of Teachers of Mathematics.
• Olkun, S. ve Toluk Uçar, Z. (2006). İlköğretimde matematik öğretimine çağdaş yaklaşımlar. Ankara: Ekinoks.
• Olkun, S. ve Toluk Uçar, Z. (2009). İlköğretimde etkinlik temelli matematik öğretimi. Ankara: Maya Akademi. Öğretmenlik Eğitim Programları Değerlendirme ve Akreditasyon Derneği (EPDAD). (2016). EPDAD öğretmen eğitimi standartları. https://epdad.org.tr/data/genel/pdf/standartlar.pdf
• Özyurt, Y. (2014). Fen bilgisi öğretmenliği lisans programı dersleri öğrenme çıktılarının fen ve teknoloji öğretmenliği özel alan yeterlikleri ile örtüşme düzeyi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Sönmez, V. ve Alacapınar, F. G. (2015). Örnekleriyle eğitimde program değerlendirme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Tapan Broutin, M. S. (2015). Bilgisayar etkileşimli geometri öğretimi (2. Baskı). Bursa: Ezgi Kitabevi.
• The Australian Associaton of Mathematics Teachers (AAMT). (2006). Standards for excellence in teaching mathematics in Australian schools. https://aamt.edu.au/wp-content/uploads/2020/10/Standard-of-Excellence.pdf
• Tosuntaş, Ş. B. (2020). Öğretmenlik mesleği genel yeterliklerinin incelenmesi. Academy Journal of Educational Sciences, 4(1), 53-61. doi: 10.31805/acjes.746234
• Türk Eğitim Derneği. (2009). Öğretmen yeterlikleri. Ankara: Türk Eğitim Derneği.
• Umay, A. (2007). Eski arkadaşımız okul matematiğinin yeni yüzü. Ankara: Aydan Web Tesisleri.
• van de Walle, J. A., Karp, K. S., & Bay-Williams, J. M. (2007). Elementary and middle school mathematics teaching developmentally (6nd edition). Boston, MA: Allyn and Bacon.
• Watanabe, K. (2014). Problem çözümüne giriş 101 (N. Demirkol Azak, Çev.). (3. Baskı). Ankara: Tübitak Bilim Kitapları. (Eserin orijinali 2009’da yayınlandı).
• World Economic Forum. (March, 2016). New vision for education: Fostering social and emotional learning through technology. Genova, Switzerland, World Economic Forum.
• Yazgan, Y. ve Arslan, Ç. (2017). Matematiksel sıradışı problem çözme stratejileri ve örnekleri (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Yıldız, M. A. (2012). Türkçe öğretmenliği lisans programında yer alan “öğretmenlik uygulaması” dersinin değerlendirilmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Kilis.
• Yıldızlar, M. (2012). Yapılandırmacı öğretimde matematik problemlerini çözebilme yöntemleri (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Yılmaz, B. Y. (2014). İlköğretim matematik öğretmenliği derslerinin mesleki kullanılabilirliği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Yin, R. K. (2003). Case study research: Design and methods (3rd ed.). Thousand Oaks, California: Sage.
• Yurdugül, H., Erdem, M. ve Seferoğlu, S. (2010). Öğretmenlik mesleği genel yeterliklerine ilişkin öğretmen yetiştiren kurumlardaki öğretim elemanlarının görüşleri. Uluslararası Öğretmen Yetiştirme Politikaları ve Sorunları Sempozyumu II, 16-18 Mayıs 2010 (s. 333- 342). Beytepe, Ankara: Hacettepe Üniversitesi. http://yunus.hun.edu.tr/~sadi/yayin/UOYPSS2_Yurdugul-Erdem-Seferoglu_OgretmenYeter.pdf
• Yükseköğretim Kurulu (YÖK). (2007). Eğitim fakültesi öğretmen yetiştirme lisans programları. https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/egitim-fakultesi-ogretmen-yetistirme-lisans-programlari.pdf
• Yükseköğretim Kurulu (YÖK). (2018). Öğretmen yetiştirme lisans programları. https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen-Yetistirme-Lisans-Programlari/Ilkogretim_Matematik_Lisans_Programi.pdf
• Yüksel, İ. ve Sağlam, M. (2014). Eğitimde program değerlendirme (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.