Okul Öncesi Öğretmenlerinin Fen Eğitimi Süreçleri Üzerine Görüşlerinin İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 2, 19 - 32, 27.09.2019

Ahmet Simsar Yakup Doğan

https://doi.org/10.30900/kafkasegt.590361

Cited By: 7

Öz

Bu çalışmada, okulöncesi öğretmenlerinin fen
eğitimi olgusuna ilişkin görüşlerinin derinlemesine incelenmesi amaçlanmıştır.
Araştırmanın çalışma grubunu Kilis il merkezinde bulunan Milli Eğitim
Bakanlığına bağlı anaokullarında ve anasınıflarında görev yapmakta olan 70
okulöncesi öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, nitel metodolojide
sıklıkla kullanılan görüşme tekniği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin
analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Görüşmeler sırasında
öğretmenlerin verdikleri cevaplar yazılı olarak kaydedilmiş, daha sonra
bilgisayar ortamına aktarılmış ve nitel bir veri seti oluşturulmuştur. Kaydedilen
veriler tek tek incelenip kodlamalar yapılmıştır. Okulöncesi öğretmenlerin fen
eğitimi ile ilgili görüşlerinin tanımlanmasında elde edilen kodlara ilişkin
frekans ve yüzdelik dağılımları hesaplanarak tablo şeklinde verilmiştir.

Araştırma sonucunda, öğretmenlerin görüşlerine göre
fen eğitiminin okulöncesi dönemde başlaması gerektiği, üniversitede verilen Fen
Eğitimi dersinin yetersiz olduğu, fen eğitimine ilişkin kaynak kitapların
yetersiz olduğu, öğretmenlerin fen etkinliklerini planlama ve uygulamada
kendilerini yeterli olarak tanımladıkları belirlenmiştir. Öğretmenlerin
çoğunluğunun sınıfta düzenli olarak fen etkinlikleri yaptıkları, ancak fen
merkezlerinde bulunan materyallerin yetersiz olduğu, öğretmenlerin ihtiyaç
duydukları fen materyallerini geliştirebildikleri, fen etkinlikleri için en
fazla deney, soru cevap, grup çalışmaları, drama, gezi gözlem ve proje gibi
yöntem ve teknikleri kullandıkları belirlenmiştir. Öğretmenlerin fen
etkinlikleri değerlendirme sürecinde daha çok çocukların öğrenmesine, sonuç
çıkartabilmelerine, aktif katılımlarına dikkat ettikleri bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Fen eğitimi, okulöncesi eğitim, okulöncesi öğretmenleri

Early Childhood Teachers and Science Education: A Phenomenological Study

Öz

In this study it was aimed to investigate in depth the
opinions of preschool teachers related to science education phenomena. The study group consists of 70 preschool teachers who working in
kindergartens and nursery class affiliated to the Ministry of National
Education in the city center of Kilis province, Turkey. The data were collected
by using interview technique which is frequently used in qualitative
methodology. Content analysis method was used for data analysis. Teachers'
answers were transferred to computer and a qualitative data set was created.
The recorded data were examined one by one and coded by researchers. Frequency
and percentage distributions of the codes obtained in the definition of
preschool teachers' views about science education were calculated and given in
the tables.

          As a result of the
research, it was determined that science education should start in preschool
period according to teachers' opinions, Science Education course given in
university was insufficient, resource books related to science education were
insufficient and teachers defined themselves as sufficient in planning and
implementing science activities. It was determined that the majority of the
teachers regularly carried out science activities in the classroom, but the
materials in the science centers were insufficient, the teachers could develop the
science materials they needed, and the methods and techniques such as
experiment, question and answer, group works, drama, trip observation and
project were the most used for science activities. It was found that teachers
pay more attention to learning, educing and active participation of children in
the evaluation of science activities.

Anahtar Kelimeler

Science education, preschool education, preschool teachers

Kaynakça

• Akerson, V. L., Buck, G. A., Donnelly, L. A., Nargund-Joshi, V., & Weiland, I. S. (2011). The importance of teaching and learning nature of science in the early childhood years. Journal of Science Education and Technology, 20, 537-549. doi:10.1007/s10956-011-9312-5
• Aktaş-Arnas, Y. (2002). Okulöncesi dönemde fen eğitiminin amaçları. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Dergisi, 1(6-7), 1-6.
• Alisinanoğlu, F., Özbey, S. & Kahveci, G. (2015). Okul öncesinde fen eğitimi (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Aslan, O., Şenel-Zor, T., & Tamkavas-Cicim, E. (2015). Okul öncesi öğretmenlerinin fen eğitimine yönelik görüşlerinin ve hizmetiçi eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(40), 519-530.
• Ayvacı, H. Ş., & Ünal, S. (2017). Kuramdan uygulamaya okul öncesinde fen eğitimi. Ankara: Pegem Akademi
• Ayvacı, H. Ş., Devecioğlu, Y. & Yiğit, N. (2002, Eylül). Okulöncesi öğretmenlerinin fen ve doğa etkinliklerindeki yeterliliklerinin belirlenmesi. 5. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Babaroğlu, A., & Okur-Metwalley, E. (2018). Erken çocukluk döneminde fen eğitimine ilişkin okulöncesi öğretmenlerinin görüşleri. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, 125-148
• Bilaloğlu, R. G. (2014). Okul öncesi dönemde fen eğitimi ve etkinlik örnekleri. Aktaş-Arnas, Y. (Ed.). Okul Öncesi Eğitiminde Matematik ve Fen Etkinlikleri içinde (2. Baskı). Ankara: Vize Yayıncılık.
• Brenneman, K. (2011). Assessment for preschool science learning and learning environments. Early Childhood Research & Practice, 13(1), 1-9.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. ( 23. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Çamlıbel-Çakmak, Ö. (2012). Okul öncesi öğretmen adaylarının fen öğretime yönelik tutumları ile bazı fen kavramlarını anlama düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 9(3), 40-51.
• Carrier, S. J. (2009). The effects of outdoor science lessons with elementary school students on preservice teachers' self-efficacy. Journal of Elementary Science Education, 21(2), 35-48.
• Cho, H. S., Kim, J., & Choi, D. H. (2003). Early childhood teachers’ attitudes toward science teaching: a scale validation study. Educational Research Quarterly, 27(2), 33-42.
• Çınar, S. (2013). Okul öncesi öğretmenlerin fen ve doğa konularının öğretiminde kullandıkları etkinliklerin belirlenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 364-371.
• Conezio, K., & French, L. (2002). Science in the preschool classroom: capitalizing on children’s fascination with the everyday world to foster language and literacy development. Young Children, 57(5), 12-18.
• Dağlı, H. (2014). Okul öncesi eğitim kurumlarında uygulanan fen eğitiminin içeriği konusunda öğretmen görüşlerinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Davies, D., & Howe, A. (2003). Teaching science and design and technology in the early years. London: David Fulton Publishers.
• Demir, S., & Şahin, F. (2015). Okul öncesi öğretmen adaylarının 5E yöntemini kullanarak deney yapma ile ilgili görüşleri. The Journal of Academic Social Science Studies, 35, 385-397.
• Demiriz, S., & Ulutaş, İ. (2001). Okulöncesi eğitim kurumlarındaki fen ve doğa etkinlikleri ile ilgili uygulamaların belirlenmesi. IV. Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi, Ankara: MEB.
• Doğan, Y. & Simsar, A. (2018). Preschool teachers' views on science education, the methods they use, science activities, and the problems they face. International Journal of Progressive Education, 14(5), 57-76. doi: 10.29329/ijpe.2018.157.6
• Ekinci-Vural, D., & Hamurcu, H. (2008). Okul öncesi öğretmen adaylarının fen öğretimi dersine yönelik öz yeterlik inançları ve görüşleri. İlköğretim Online, 7(2), 456-467.
• Elmas, H., & Kanmaz, A. (2015). Okul öncesi öğretmenlerinin fen eğitimine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 35-42.
• Güler, D. S., & Bıkmaz, F. H. (2002, Ağustos). Anasınıflarında fen etkinliklerinin gerçekleştirilmesine ilişkin öğretmen görüşleri. Eğitim Bilimleri ve Uygulamaları, 1(2), 249-267.
• Günay-Bilaloğlu, R., Aslan, D., & Aktaş-Arnas, Y. (2008). Okulöncesi öğretmenlerinin fen etkinliklerine ilişkin bilgi düzeylerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi s.178.
• Güven, G., Ahi, B., Tan, S., & Karabulut, R. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin kullandıkları öğretim yöntemleri hakkındaki görüşleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 34(1), 25-49.
• Johnson, B., & Christensen, L. (2008). Educational research: Quantitative, qualitative, and mixed approaches. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Kallery, M. (2004). Early years teachers’ late concerns and perceived needs in science: An exploratory study. European Journal of Teacher Education, 27(2), 147-165.
• Kallery, M., & Psillos D. (2001). Pre-school teachers’ content knowledge in science: Their understanding of elementary science concepts and of ıssues raised by children’s questions. International Journal of Early Years Education, 9(3), 165-179.
• Kamay, P. O., & Kaşker, Ş. Ö. (2006). İlk fen deneyimlerim. Ankara: SMG Yayıncılık.
• Kıldan, O. & Pektaş, M. (2009). Erken çocukluk döneminde fen ve doğa ile ilgili konuların öğretilmesinde okul öncesi öğretmenlerinin görüşlerinin belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 113-129.
• Koballa, J. R., & Crowley, F. E. (1985). The influences of attitude on science teaching and learning. School Science and Teaching,20(4):222-232.
• McDewitt, T. M., & Heikkinen, H. W. (1993). Evaluation of the preparation of teachers in science and mathematics: Assessment of preservice teachers’ attitudes and beliefs. Science Education, 77(6), 593-610.
• Miles, M. B., Huberman, A. M., & Saldana, J. (2014). Qualitative data analysis: A methods sourcebook. Sage. Thousand Oaks, CA.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2013). Millî eğitim bakanlığı temel eğitim genel müdürlüğü okul öncesi eğitimi programı, Ankara
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2016). Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Fen ve Matematik Etkinlikleri Modülü. http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller/Fen%20ve%20Matematik%20Etkinlikleri.pdf adresinden alınmıştır. (Erişim tarihi: 26.05.2019)
• National Research Council. (2012). A framework for K-12 science education: Practices, crosscutting concepts, and core ideas. Committee on a Conceptual Framework for New K-12 Science Education Standards. Board on Science Education, Division of Behavioral and Social Sciences and Education. Washington, DC: The National Academies Press.
• Okur-Akçay, N. (2016). Determining the views and adequacy of the preschool teachers related to science activities. Universal Journal of Educational Research, 4(4), 821-829.
• Özbek, S. (2009). Okulöncesi öğretmenlerinin fen eğitimine ilişkin görüşleri ve uygulamalarının incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Özbey, S. (2006). Okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin fen etkinliklerine ilişkin yeterliliklerinin belirlenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özen-Uyar, R., & Ormancı, Ü. (2016). Türkiye’de okul öncesi dönem fen eğitimi araştırmalarında güncel eğilimler: Bir tematik analiz çalışması. Demirel, Ö., & S. Dinçer, S. (Ed.). Eğitim Bilimlerinde Nitelik ve Yenilik Arayışı içinde. Ankara: Pegem Akademi.
• Öztürk-Yılmaztekin, E., & Tantekin-Erden, F. (2017) Investigating early childhood teachers’ views on science teaching practices: the integration of science with visual art in early childhood settings, Early Child Development and Care, 187(7), 1194-1207, doi: 10.1080/03004430.2016.1160899
• Parlakyıldız, B., & Aydın, F. (2004, Temmuz). Okulöncesi dönem fen eğitiminde fen ve doğa köşesinin kullanımına yönelik bir inceleme. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Plourde, L. A. (2002). The influence of student teaching on pre-service elementary teachers' science self-efficacy and outcome expectancy beliefs. Journal of Instructional Psychology, 29(4), 245-253.
• Pringle, R. M., & Lamme, L. L. (2005). Using picture story books to support young children’s science learning. Reading Horizons,46(1), 1–15.
• Saban, A., & Ersoy, A. (2016). Eğitimde nitel araştırma desenleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Saçkes, M. (2014). How often do early childhood teachers teach science concepts? Determinants of the frequency of science teaching in kindergarten. European Early Childhood Education Research Journal, 22(2) 169-184.
• Saçkes, M., K.C. Trundle, and L.M. Flevares. 2009. Using children’s literature to teach standard-based science concepts in early years. Early Childhood Education Journal, 36, 415–22.
• Saçkes, M., Trundle, K. C., Bell, R. L., & O'Connell, A. A. (2011). The influence of early science experience in kindergarten on children's immediate and later science achievement: Evidence from the early childhood longitudinal study. Journal of Research in Science Teaching, 48(2), 217-235.
• Şahin, F. (1996, Eylül). Okulöncesi öğretmenlerinin fen kavramlarının öğretiminde kullandıkları metotların tespiti. II. Ulusal Eğitim Sempozyumu, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Sığırtmaç, A., & Özbek, S. (2011). Okulöncesi öğretmenlerinin fen eğitimine ilişkin görüşleri ve uygulamalarının incelenmesi. e-Journal of New World Sciences Academy, 6(1), 1039-1056
• Simpson, R. D., & Oliver, J. S. (1990). A summary of major influences on attitude toward and achievement in science among adolescent students. Science Education, 74(1), 1-18.
• Tu, T. (2006). Preschool science environment: What is available in a preschool classroom? Early Childhood Education Journal, 33(4), 245-251.
• Worth, K. (2010). Science in early childhood classrooms: Content and process. SEED: Collected Papers, Retrieved from http://ecrp.uiuc.edu/beyond/seed/worth.html
• Yaşar, Ş. (1993). Okulöncesi eğitim öğrencilerinde fene yönelik duyuşsal özellikler. 9. Ya-Pa Okulöncesi Eğitim Ve Yaygınlaştırılması Semineri, s. 140–142, Ankara.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri,(9. Baskı) Ankara: Seçkin Yayıncılık.