Elit Sporcuların Zihinsel Antrenman Becerilerinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 3, 55 - 69, 28.10.2023

İsmail Koç

Öz

Amaç: Çalışma grubunu yaş ortalaması 22.08±6,2 olan 336 gönüllü sporcunun oluşturduğu bu çalışmanın temel amacı, sporcuların zihinsel antrenman becerilerini belirlenmiş değişkenlere (cinsiyet, spor kategorisi, millik, sportif başarı, spor yaşı) göre incelemektir.
Yöntem: Çalışmada nicel araştırma yöntemlerinden betimsel ve ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın veri seti ‘’Sporda Zihinsel Antrenman Envanteri’’ ve ‘’Kişisel Bilgi Formu’’ kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin analizinde; betimsel istatistik, bağımsız örneklem t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve pearson korelasyon analizi teknikleri kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırma bulgularına göre, sporcuların zihinsel antrenman beceri düzeylerinde cinsiyet değişkenine göre kendinle konuşma alt boyutunda; spor kategorisi değişkenine göre zihinsel antrenman envanteri genel ve zihinsel temel beceriler, kişisel beceriler, kendinle konuşma, zihinde canlandırma alt boyutlarında; millik ve sportif başarı değişkenlerine göre ise zihinsel antrenman envanteri genel ve tüm alt boyutlarında anlamlı farlılıkların oluştuğu, ayrıca spor yaşının sporcuların zihinsel antrenman beceri düzeyleriyle pozitif bir ilişkiye sahip olduğu tespit edilmiştir.
Sonuç: Bulgular doğrultusunda zihinsel antrenmanın sporcuların başarılı bir performans ortaya koyabilmeleri adına önemli bir antrenman yöntemi olduğu, zihinsel antrenman programlarının spor branşlarına özgü düzenlenmesi gerektiği, ayrıca spor deneyimleri yoluyla geliştirilebilir bir özellik olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Zihinsel antrenman, cinsiyet, spor kategorisi, spor yaşı, sportif başarı.

Examination of The Mental Training Skills of Elite Athletes

Öz

Purpose: The main aim of this research, in which the research group consisted of 336 volunteer athletes with an average age of 22.08±6.2 years, was to examine the mental training skills of athletes depending on the determined variables (gender, sport category, nationality/non-nationality, sporting performance, sporting age).
Method In the study, descriptive and correlational research method, which is one of the quantitative research methods, was used. The study group consisted of 336 volunteer athletes with an average age of 22.08±6.2 years. The data set of the study was obtained by using "Mental Training Inventory in Sports" and "Personal Information Form". Descriptive statistics, independent sample t-test, one-way analysis of variance (ANOVA) and Pearson correlation analysis techniques were used to analyze the data.
Results: According to the result of the research, it was determined that there were significant differences in the mental training skill levels of the athletes in the sub-dimension of self-talk depending on the gender variable; in the mental training inventory general and mental basic skills, personal skills, self-talk, mental visualization sub-dimensions depending on the sport category variable; in the mental training inventory general and all sub-dimensions depending on the nationality/non-nationality status and sporting performans variables, and it was also determined that the sport age had a positive relationship with the mental tarining skill levels of the athletes.
Conclusion: According to the results, it can be said that mental training is an important training method for athletes to demonstrate a successful performance, mental training programs should be organized specific to sports branches, and it can be developed through sports experiences.

Anahtar Kelimeler

Mental training, gender, Sport category, sport age, sporting performance

Kaynakça

• Aksoy, R. (2021). Futbolcular ile taekwondocuların zihinsel antrenman beceri düzeylerinin karşılaştırılması (Yüksek Lisans Tezi), Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul Gelişim Üniversitesi. İstanbul.
• Altıntaş, A., Akalan, C. (2008). Zihinsel antrenman ve yüksek performans. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 6(1), 39-43.
• Behnke, M., Tomczak, M., Kaczmarek, L. D., Komar, M., Gracz, J. (2017). The sport mental training questionnaire: Development and validation. Current Psychology, 38, 504-516.
• Birrer, D., Morgan, G. (2010). Psychological skills training as a way to enhance an athlete's performance in high‐intensity sports. Scandinavian journal of medicine and science in sports, 20, 78-87.
• Bompa, T., Haff, G. (2017). Dönemleme: Antrenman Kuramı ve Yöntemi (T. Bağırgan Çev.). Ankara: Spor Yayınevi ve Kitabevi.
• Brewer, B.W. (2009). Handbook of sports medicine and science: Sport psychology. John Wiley and Sons. Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2023). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Callow, N., Smith, M. J., Hardy, L., Arthur, C. A. (2013). Hardiness and the use of mental skills in high altitude mountaineering. Aviation, Space, and Environmental Medicine, 84 (12), 1262-1266.
• Cardano, D. (2014). Mental Training. Gli Elementi Chiave dell'Allenamento Mentale per la Crescita Personale e la Gestione Emotiva.(Ebook italiano-Anteprima Gratis): Gli Elementi Chiave dell'Allenamento Mentale per la Crescita Personale e la Gestione Emotiva. Bruno Editore.
• Cocks, M., Moulton, C.-A., Luu, S., Cil, T. (2014). What surgeons can learn from athletes: mental practice in sports and surgery. Journal of surgical education, 71(2), 262-269.
• Cohen, L., Manion, L., Morrison, K., Morrison, R. (2007). Research methods in education”. USA and Canada: Routledge.
• Driskell, J. E., Copper, C., Moran, A. (1994). Does mental practice enhance performance? Journal of applied psychology, 79(4), 481.
• Erdoğan, B.S., Gülşen, D.B.A. (2020). Spor bilimleri fakültesinde öğrenim gören sporcuların zihinsel antrenman düzeylerinin belirlenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 219-228.
• Erdoğan, N., Kocaekşi, S. (2015). Psychological characteristic of the elite athletes have required. Turk Klin J Sports Sci, 7(2), 57-64.
• Erdoğan, N., Zekioğlu, A., Dorak, F. (2014). Hentbol antrenörlerine göre, sporcuların performansını psikolojik yönden etkileyen faktörler nelerdir? Nitel çalışma. International Journal of Sport Culture and Science, 2(Special Issue 1), 194-207.
• Grushko, A.I., Haidamashko, I.V., Ibragimov, R.R., Kornienko, D.S., Korobeynikova, E.Y., Leonov, S.V., Veraksa, A.N. (2016). Does the motivation, anxiety and imagery skills contributes to football (soccer) experience? Procedia-social and behavioral sciences, 233, 181-185.
• Hecker, J. E., Kaczor, L.M. (1988). Application of imagery theory to sport psychology: Some preliminary findings. Journal of Sport and Exercise Psychology, 10(4), 363-373.
• İkizler, C., Karagözoğlu, C. (1997). Sporda başarının psikolojisi. Alfa Basım Yayın Dağıtım.
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (Vol. 5). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Karaağaç, S., Şahan, H. (2021). Bireysel ve takım sporcularında optimal performans duygu durumu ve zihinsel antrenman ilişkisinin incelenmesi. Uluslararası Türk Spor ve Egzersiz Psikolojisi Dergisi, 1(1), 26-39.
• Karaca, R., Gündüz, N. (2021). Oryantiring sporcularında zihinsel antrenman ve performans ilişkisinin incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(1), 99-115.
• Karasar N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın.
• Koç, İ. (2023). A relatıonal study on imagery and track performance (example of Kırşehir Ahi Evran Unıversıty). International Journal of Eurasian Education and Culture, 8(20), 250-271.
• Koruç, Z., Bayar, P. (1990). Kitle sporu ve spor psikolojisi. Spor ahlaki ve spor felsefesine yeni yaklaşımlar sempozyumu, İstanbul Üniversitesi.
• Kozak, M., Zorba, E., Bayrakdar, A. (2021). Sporcularda zihinsel antrenman becerileri ile bilinçli farkındalık. Herkes için Spor ve Rekreasyon Dergisi, 3(2), 89-97.
• Kroll, W., Crenshaw, W. (1970). Multivariate personality profile analysis of four athletic groups. Contemporary psychology of sport: Proceedings of the second International Congress of Sport Psychology,
• Liew, G.C., Kuan, G., Chin, N.S., Hashim, H.A. (2019). Mental toughness in sport. German Journal of Exercise and Sport Research, 49(4), 381-394.
• Orhan, E. (2020). Yüzücülerin Zihinsel Antrenman ile Kişilik Özelliklerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi), Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Öztürk, A. (2022). Geleneksel sporcular ve e-spor oyuncularının zihinsel antrenman profilleri (Yüksek Lisans Tezi), Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Gazi Üniversitesi. Ankara.
• Schurr, K., Ashley, M., Joy, K. (1977). A multivariate analysis of male athlete personality characteristics: Sport type and success.
• Singer, R.N. (1969). Personality differences between and within baseball and tennis players. Research Quarterly. American Association for Health, Physical Education and Recreation, 40(3), 582-588.
• Tabachnick, B.G., Fidell, L.S. (2007). Using multivariate statistics.
• Turgut, M. ve Yasar, O.M. (2020). Mental Training of College Student Elite Athletes. Journal of Education and Learning, 9(1), 51-59.
• Unestahl, L.E. (1982). Teorioch praktik (hypnosis in theory and practice. Örebro:Veje.
• Vealey, R., Forlenza, S. (2015). Understanding and using imagery in sport. Applied sport psychology: Personal growth to peak performance, 240-273.
• Vealey, S.R. (2007). Mental Skills Training in Sport. In G. Tenenbaum, R. Eklund, & R. Singer (Eds.), New Jersey: Handbook of Sport Psychology.
• Vealey, R.S., Greenleaf, C.A. (2001). Seeing is believing: Understanding and using imagery in sport. Applied sport psychology: Personal growth to peak performance, 4, 247-272.
• Vural, C. (2021). Bireysel ve takım sporcularının zihinsel antrenman bileşenlerinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi), Eğitim Bilimleri Entitüsü. Gazi Üniversitesi. Ankara.
• Weinberg, R.S., Gould, D. (2015). Foundations of sport and exercise psychology (7 ed.). Human kinetics. Yarayan, Y.E., İlhan, E.L. (2018). Sporda zihinsel antrenman envanteri’nin (SZAE) uyarlama çalışması. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 23(4), 205-218.
• Zengin, S., Kirkbir, F. (2020). Investigation of mental training in sports branches. International Journal of Applied Exercise Physiology, 9(10), 65-72.