FENOMENOLOJİK YAKLAŞIMLA BULGAKOV’UN KAÇIŞ ESERİNDE BEYAZ RUSLARIN İMGELEMİNDEKİ İKİ ŞEHİR: PETERSBURG VE İSTANBUL
Öz
Fenomenoloji bir fenomen bilimidir ve merkezinde fenomenin kendisi yer alır. Görüngüye odaklanan bu bilim dalı, gözün gördüğünden ziyade bilince görünene atıfta bulunur. Bu nedenle fiziki dünyanın bireyin onu görüş şekliyle yorumladığını savunur. Özellikle mekânın insan üzerindeki tesirini ayırt eden fenomenoloji bu nedenle mimaride önemli bir yaklaşım olarak ön plana çıkar. Çünkü mekân, insanı tüm yönleriyle yansıtan güçlü bir unsurdur. Edebiyatta da kahramanların duygu dünyalarını açığa çıkarmada başvurulan önemli bir araç olan mekân, fenomenolojik yaklaşımla bağdaştırılarak çalışmamıza konu olmuştur. Nitekim çalışmamızda ele aldığımız Mihail Bulgakov’un Kaçış eserinde ön plana çıkan iki büyük şehir olan Petersburg ve İstanbul, piyesin kahramanlarının ruhsal durumlarına ayna tutması açısından önemli bir yere sahiptir. Zorlu tarihsel süreçlerden geçmelerine rağmen biri kaçılan diğeri ise sığınılan konumda olan iki şehir, eserde Beyaz Rusların göçmen yaşantılarına ayrıntılı bir şekilde ışık tutar. Her birinin tarihte izdüşümü bulunan eser kahramanlarından bahsi geçen Rus topluluğunun manevi trajedilerini gün yüzüne çıkaran Petersburg ve İstanbul, olayların asıl mekânı ve arka planı olarak iki farklı fenomenolojik rolde okuyucunun karşısına çıkar. Bu çalışmada Mihail Bulgakov’un Kaçış eserindeki kahramanların içsel ve dışsal dönüşümlerine tanıklık eden şehir imgesinin fenomenolojik yaklaşım temelinde Beyaz Rusların imgelemindeki karşılığı betimlenmeye çalışılacaktır. Topraklarında yaşanan çetin mücadeleler nedeniyle benzer fizyolojik tabloyu yansıtan iki şehrin oyun kişilerinin karakterlerindeki etkisinin irdelendiği çalışmada, kahramanların gördüklerini yorumlayış şekilleri bir mekân olarak şehir imgesinden faydalanılarak gözler önüne serilecektir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- BELOGUROVA, E. V. (2014). “Snı o dome v pyese M. Bulgakova ‘Beg’”. Sibirskiy filologiçeskiy jurnal. 1: 138-142.
- BELOZERSKAYA BULGAKOVA, L. Ye. (1990). Vospominaniya. Moskva: Hudojestvennaya Literatura.
- BİLGİN, N. (1990). “Fiziksel Mekândan İnsani ya da İnsanlı Mekâna”. Mimarlık Dergisi. XC/3: 62-65.
- BULGAKOV, M. A. (2009). Beg. Nasledniki Bulgakova M.
- ÇİFTÇİ, Ü. - E. KÖSEOĞLU (2019). “İlkel Fenomenolojik Yöntem ile Yaşanan Mekânın Sınırlarının Keşfedilmesi”. 4th International Symposium on Innovative Approaches in Architecture, Planning and Design. SETSCI Conference Proceedings. 4/7: 134-137.
- ÇUPKOVA, O. V. (2017). “Rasruşitelnoye stolknoveniye liçnosti i voynı v proizvedeniyah M. A. Bulgakova i L. N. Andreyevna”. Vestnik Moskovskogo gosudarstvennogo oblastnogo universiteta. 5: 158-165.
- DELEON, J. (1996). Beyoğlu’nda Beyaz Ruslar. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- FARAJOVA, T. (2015). İstanbul’un İşgali (18 Kasım 1918-16 Mart 1920). İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 21 Eylül 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 |