An Evaluation of Hüseyin Hilmi Paşa, One of the Last Grand Viziers (1855-1923)

Yıl 2014, Cilt: 41 Sayı: 41, 147 - 159, 29.07.2014

Abdullah Özdağ

https://doi.org/10.12787/KARAM799

Öz

In this article, firstly, some information about the life of Hüseyin Hilmi Pasha will be given. Then, some information about the missions he completed during the time he was known in Istanbul and after taking mecidî nişânı from the first degree in 1896 and being assigned to governor of Adana, will be given. Also, some information about how his duty of governing which lasted nine months ended when he took Mersin consul of Austria out of country. Then, the issue of Macedonia and Hüseyin Hilmi Pasha’s being assigned to Rumelian Inspector will be discussed. The information about Hilmi Pasha who was the sadrazam during 31th of March can be gathered from the documents which take place in Ottoman archives of Yıldız Esas, Yıldız Perâkende, Sadâret Hususî Mârûzat, Ali Fuat Tükgeldi and İrâde-i Hâriciye Evrâkları. With respect to these documents, an evaluation will be made by taking Hüseyin Hilmi Pasha’s first and second sadârets, people took place in the cabinet during this period, dispersion of the ministries and attacks of Vienna into consideration.

Anahtar Kelimeler

Hüseyin Hilmi Pasha, Macedonia, Rumelian Inspector, Sadâret.

Son Sadrazamlardan Hüseyin Hilmi Paşa Hakkında Bir Değerlendirme (1855-1923)

Öz

Bu makalede, ilk olarak Hüseyin Hilmi Paşa’nın hayatı hakkında bilgi verilecektir. Hüseyin Hilmi Paşa’nın İstanbul’da tanınmasına kadar geçen sürede yaptığı görevlerine ve 1896’da birinci derecede mecidî nişânı alarak Adana Valiliğine atanmasına değinilecektir. Bununla birlikte bu görevi esnasında Avusturya’nın Mersin konsolosunu yurtdışına nasıl çıkardığı hususunda bilgi verilecektir. Ardından Makedonya meselesi ve Hüseyin Hilmi Paşa’nın Rumeli Genel Müfettişliği’ne atanması ele alınacaktır. 31 Mart Vak’ası döneminde sadrazamlık yapmış olan Hüseyin Hilmi Paşa hakkındaki bilgileri Başbakanlık Osmanlı Arşivinde yer alan Yıldız Esas, Yıldız Perâkende, Sadâret Hususî Mârûzat, Ali Fuat Tükgeldi ve İrâde-i Hâriciye Evrâkları gibi yerlerdeki belgelerden elde etmek mümkündür. Bu vesikalardan hareketle Hüseyin Hilmi Paşa’nın birinci ve ikinci sadâretleri, bu dönemlerde kabinesinde yer alan kişiler, bakanlıkların dağılımı ve Viyana Sefirliği üzerinde durularak bir değerlendirme yapılmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Hüseyin Hilmi Paşa, Makedonya, Rumeli Müfettişliği, Sadâret.

Kaynakça

• Arşiv Belgeleri Başbakanlık Osmanlı Arşivi(BOA) DUİT. (Dosya Usulü İradeler Evrakı) 7/109, R. 1 Şubat 1324, (M. 14 Şubat 1909).
• İ.HR. (İrade-i Hariciye Evrakı) 429/45, R. 17 Teşrinievvel 1328 (M. 30 Ekim 1912).
• HR. HMŞ. İŞO. ( Hariciye Nezareti Hukuk Müşavirliği İstişare Odası Evrakı) 221/75, R. 27 Teşrinievvel 1328 (M. 9 Kasım 1912).