The Position of Veled Çelebi in the process of rise and development of Turkish nationalism and studies on the Turkish languge

Yıl 2012, Cilt: 32 Sayı: 32, 99 - 122, 01.02.2012

Barış Metin

Öz

Veled Çelebi’s interest on Turkish poem was an important factor to push him to made studies on Turkish language. Necip Asım Bey and Ahmet Mithat Efendi’s support – who had an important place in Turkish culture and language in Ottoman Empire – embolden him to concentrate his studies on these areas. Veled Çelebi contributed to development of Turkish nationalism – which acquired a shape of cultural/scientific areas – and later attain political shape. Veled Çelebi’s articles relating to Turkish culture and language, which were published on Türk Derneği and Türk Yurdu journals, were important in terms of such features.

Anahtar Kelimeler

Veled Çelebi, Turkish Nationalism, Türk Yurdu, Türk Derneği, Türk Ocakları

Veled Çelebi’nin Türk Milliyetçiliğinin Doğuş Ve Gelişme Sürecindeki Yeri Ve Türk Diline Dair Çalışmaları

Öz

Veled Çelebi’nin Türk şiirine olan merakı, onu Türk diline dair çalışmalar yapmaya sevk eden önemli bir etken olmuştur. Necip Asım Bey ve Ahmet Mithat Efendi gibi Osmanlı Devleti’nin Türk kültürü ve dili alanında önemli bir yeri olan düşünürlerin desteği, Veled Çelebi’yi çalışmalarını bu alanlarda yoğunlaştırması bakımından cesaretlendirmiştir. Osmanlı Devleti’nde Kültürel /Bilimsel alanda şekillenmeye başlayan Türk milliyetçiliğinin gelişmesinde ve ilerleyen zamanda bir politik şekil kazanmasında Veled Çelebi’nin önemli katkıları olmuştur. Türk Derneği Dergisi ve Türk Yurdu Dergisi’ndeki Türk kültürüne ve diline dair yazdığı yazılar söz konusu özellikleri bakımından önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Veled Çelebi, Türk Milliyetçiliği, Türk Yurdu, Türk Derneği, Türk Ocakları

Kaynakça

• AKAR Metin, Veled Çelebi İzbudak, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1999.
• AKÇURA Yusuf, Türkçülüğün Tarihi, Kaynak Yayınları, İstanbul 2001.
• AKÇURAOĞLU Yusuf, “Necib Asım Bey”, Türk Yurdu, 9 Ağustos 1328., Cilt:II, Sayı: 8.
• AKSOY Ömer Asım, “İki Dilcimizi Kaybettik”,Türk Yurdu, C.II, S.21, 1 Haziran 1953.
• ARAI Masami, Jön Türk Dönemi Türk Milliyetçiliği, İletişim Yayınları, İstanbul 2003.
• ERTEM Rekin, Elifbe’den Alfabeye Türkiye’de Harf ve Yazı Meselesi, Dergâh ya‐ yınları (Basım yeri ve Yılı Yok).
• GEORGEON François, Türk Milliyetçiliğinin Kökenleri Yusuf Akçura (1876‐1935), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 1999.
• KORUCUOĞLU Nevin, Veled Çelebi İzbudak, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1994.
• LEVEND Agâh Sırrı, Türk Dilinde Gelişme ve Sadeleşme Evreleri 3, Türk Dil Ku‐ rumu Yayınları, Ankara 1972.
• MARDİN Şerif, Jön Türklerin Siyasi Fikirleri 1895‐1908, İletişim Yayınları, İstan‐ bul 2004.
• METİN Barış, Afyon Basınında Harf İnkılâbının Yansımaları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon 2003
• Necip Asım, “Veled Çelebi Hazretleri”, Türk Yurdu, C.VII, S.15.
• ÖĞÜN Süleyman Seyfi, Mukayeseli Sosyal Teori ve Tarih Bağlamında Milliyetçilik, Alfa Yayınları, İstanbul 2000.
• ÖZCAN Ufuk, Ahmet Ağaoğlu ve Rol Değişikliği, Yüzyıl Dönümünde Batılı bir Ay‐ dın, Akademi Yayınları, İstanbul 2002.
• SANCAR Necdet, “Türk Milliyetçiliğinde Devreler” Türk Yurdu, C.II, S. I, Nisan 1960.
• SARINAY Yusuf, Türk Milliyetçiliğinin Tarihi Gelişimi ve Türk Ocakları 1912‐ 1931, Ötüken Yayınları, İstanbul, 1994.
• ŞİMŞİR Bilâl, Türk Yazı Devrimi, Türk Tarih Kurumu Basım Evi, Ankara , 1992.
• TEMİR Ahmet, Yusuf Akçura, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara 1997.
• Türk Ansiklopedisi, Milli Eğitim Bakanlığı Basım Evi, C.XX, Ankara 1972.
• Türk Derneği Nizamnamesi, Karabet Matbaası, İstanbul 1324
• Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, Devirler, İsimler, Eserler, Terimler, Dergah Yayınları, C.V, İstanbul 1991.
• Türk Meşhurlar Ansiklopedisi, Hazırlayan: İbrahim Alâettin Gövsa, Yenigün Neş‐ riyat, (BasımYeri Yok), 1946.
• Türk ve Dünya Meşhurları Ansiklopedisi, “Veled Çelebi İzbudak”, Altın Kitaplar Yayın Evi, (Basım yeri Yok)1958.
• UZ Mehmet Ali, Baha Veled’den Günümüze Konya Alimleri ve Velileri, C.II, Alagöz Yayınları, Konya.1995.
• UZLUK, Ferudun Nafiz, “Veled Çelebi’, Selâmet, C.I, S. 2, Mayıs 1962.
• ÜLKÜTAŞIR M. Şakir, Atatürk ve Harf İnkılâbı, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yük‐ sek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları: 384, Ankara 1991.
• Veled Çelebi [İZBUDAK], Hatıralarım, Türkiye Yayın Evi, İstanbul 1946.
• Veled Çelebi, “Âlim ve Mütefekkir Ağaoğlu Ahmet Bey Efendiye Edeb‐i Arz‐ı Halimdir”, Türk Yurdu, C. III, No: 18, Mayıs‐ Haziran 1926.
• Veled Çelebi, “Hanımların Tabirat‐ı Mahsusası”, Türk Yurdu, C.III, No: 17, Mart 1926.
• Veled Çelebi, “Müstesna Güzeller I”, Türk Yurdu, C.II, No: 10, Temmuz, 1341. C. III, No: 18, Mayıs‐ Haziran 1926.
• Veled Çelebi, “Müstesna Güzeller II”, Türk Yurdu, C.II, No.13, Teşrin‐i Evvel 1341.
• Veled Çelebi, “Müstesna Güzeller III”, Türk Yurdu, C.II, No.10, Kanun‐i Sani 1925.
• Veled Çelebi, “Osmanlı Tarih‐i Edebiyatına Dair”, Türk Yurdu, C.1, No:1, Teşrin‐i Sani 1340.
• Veled Çelebi, “Sultan Veled Hazretlerinin Türkçe Şiirleri (mabad)”, Türk Derne‐ ği, İstanbul 1327.
• Veled Çelebi, “Sultan Veled Hazretlerinin Türkçe Şiirleri”, Türk Derneği, İstanbul 1327.
• Ziya Gökalp, Türkçülüğün Esasları, Toker Yayınları, İstanbul 1999.