Collective Memory in Fuat Şükrü Dilbilen’s Poems

Yıl 2010, Cilt: 27 Sayı: 27, 161 - 179, 01.07.2010

Mehmet Soğukömeroğulları

Öz

Seen akin to the concept of “culture” in the terminology, collective memory arises in various ways in the of literature. Used equivalent in meaning with “national memory” collektive memory is employed with respect to history, aspects that form history, and the influence of the historical period to the works. Whereas history, as an aspect that forms memory of a community, influences collective memory, Works of architecture that make up history are considered indirectly within collective memory. As a work of literature cannot be thought seperate from the period of time it is written, the period permeates with various ways into the work to be studied. To the poems of Fuat Şükrü Dilbilen, collective memory is reflected as history, cultural history, and the period. Through this study, a literary person who fades out among the pages of history will be introduced to readers. Also, how collective memory is employed in literary works will be illustrated, rendering an example of Fuat Şükrü Dilbilen’s poems.

Anahtar Kelimeler

Collective memory, Fuat Şükrü Dilbilen, history, culture, period

Fuat Şükrü Dilbilen’in Şiirlerinde Toplumsal Hafıza

Öz

Terminolojide “kültür” kavramına eşdeğer görülen toplumsal hafıza, edebiyat eserlerinde çeşitli yollarla vücut bulur. “Kolektif bellek” ve “millî hafıza”nın kavramlarıyla da karşılanan toplumsal hafıza, tarih, tarihi oluşturan unsurlar ve dönemin esere etkisi bağlamında kullanılır. Tarih, toplumun hafızasını oluşturan unsur olarak toplumsal hafızaya etki ederken tarihi meydana getiren mimari eserler de dolaylı olarak toplumsal hafıza içerisinde değerlendirilir. Edebiyat eseri yazıldığı dönemden ayrı düşünülemeyeceği için eserin yazıldığı dönem de incelenen eser içerisine çeşitli yollarla nüfuz eder. İnceleme konumuz olan Fuat Şükrü Dilbilen şiirlerine, toplumsal hafıza tarih, kültürel tarih ve dönem olarak yansır. Bu çalışmayla tarihin yaprakları arasında eriyip giden edebi bir şahsiyet okuyuculara tanıtılacaktır. Diğer taraftan toplumsal hafıza unsurunun edebi eserlerde nasıl kullanıldığı Fuat Şükrü Dilbilen şiirleri örnek alınarak açıklanmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal hafıza, Fuat Şükrü Dilbilen, tarih, kültür, devir

Kaynakça

• ANTAKYALIOĞLU Zekiye, “Memory, Poetry and Traditional for T.S. Eliot and William Wordsworth”, Facing the Past Facing the Future: History, Memory, Literary Conference, (Yayınlanmamış Bildiri), İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi, 2009.
• BANARLI, Nihat Sami, Bir Dağdan Bir Dağa,: Kubbealtı Neşriyatı, İstanbul 1984.
• CANEFE Nergis, Milliyetçilik, Bellek ve Aidiyet, (Çev. Deniz Poyraz), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. İstanbul 2007.
• ÇAY, A. Halûk vd.. Tarihte Türkler ve Alparslan Türkeş, Berikan Yayınları, Ankara 2003.
• ÇETİN, Nurullah, Şiir Çözümleme Yöntemi, Öncü Kitap Yayınları, Ankara 2004.
• ÇETİN, Nurullah, Şiir Tahlilleri, Öncü Kitap Yayınları, Ankara 2008.
• ÇIKLA, Selçuk, Kültür Değişmeleri ve Servet-i Fünûn Romanı, Akçağ Yayınları, Ankara 2004.
• GÖKYAY, Orhan Şaik, Kim Etti Sana Bu Kârı Teklif, İletişim Yayınları, İstanbul 1997.
• GÜNGÖR, Erol, Dünden Bugünden Tarih-Kültür ve Milliyetçilik, Ötüken Yayınları, İstanbul 2007.
• KAPLAN, Mehmet, Kültür ve Dil, Dergâh Yayınları, İstanbul 2004.
• KARATAY, Osman, İran ile Turan, KaraM Yayınları, Ankara 2003.
• KOLCU, Ali İhsan, “Cengiz Aytmatov’un Eserlerinde Bir Millî Romantik Unsur Olarak Millî Hafızanın İşleniş Biçimi ve Taşıdığı Önem”, Doğumunun 70. Yıl Dönümünde Cengiz Aytmatov Uluslararası Bilgi Şöleni Bildirileri, (Der. Elmas Kılıç-Neval Konuk), Atatürk Kültür Merkezi Yayını, Ankara 1999, s. 127-140.
• NEMUTLU, Özlem, “İsmail Gaspıralı’nın Roman ve Hikâyeleri”, Yeni Türk Edebiyatı, Sayı: 1, 2010, s. 111-124.
• NUR, Rıza. Türk Tarihi, Kutluğ Yayınları, İstanbul 1972.
• OĞUZ, Öcal Somut Olmayan Kültürel Mirasın Müzelenmesi, Geleneksel Yayınları, Ankara 2009.
• ÖGEL, Bahaeddin, Türk Mitolojisi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1998.
• ÖNEN, Nizam. İki Turan, İletişim Yayınları, İstanbul 2005.
• ÖZGEN, H. Neşe. Toplumsal Hafızanın Hatırlama ve Unutma Biçimleri, Türkiye Sosyal Tarih Araştırma Vakfı, İstanbul 2003.
• SAFA, Peyami. Sanat Edebiyat Tenkit, Ötüken Yayınları, İstanbul 1990.
• SERDAR, Ziyaüddin Postmodernizm ve Öteki, (çev. Gökçe Kaçmaz), Söylem Yayınları, İstanbul 2001.
• SMITH, Philip. Kültürel Kuram, (çev. Selime Güzelsarı, İbrahim Gündoğdu), Babil Yayınları. İstanbul 2005.
• TURAN, Osman, Türk Cihân Hâkimiyeti Mefkûresi Tarihi, Ötüken Yayınları, İstanbul 2006.
• TÜRKDOĞAN, Orhan, Türk Tarihinin Sosyolojisi, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul 2004.
• YILMAZ, Arif, “Sosyal ve Siyasi Değişmeler Açısından Peyami Safa’nın Mahşer Romanı”, Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları, sayı: 3, 2010, s. 39-57.