Black Sea and the Balkans under Ottoman Rule

Yıl 2010, Cilt: 24 Sayı: 24, 1 - 27, 01.04.2010

Nihat Çelik

Öz

The Anatolian Plateau and the Balkan Peninsula were the main power bases of Ottoman Empire. Ottoman conquests in Anatolia and Balkans were consequences of many factors. The decline of Byzantium, paved the way for Ottoman conquests. Thus the Ottoman Empire, ruled a significant Orthodox Christian population. The rapid Ottoman expansion was the consequence of Ottoman imperial mind. The first aim of this article is to focus on Ottoman conquests and their political and psychological aspects regarding especially the Balkan Peninsula. The Black Sea Basin was very important for the empire. There was no rival to the Ottomans in the Black Sea until the 18th century; it was almost an “Ottoman Lake”. The second aim of this article is to show the importance of Black Sea as a political and economic zone.

Anahtar Kelimeler

Balkans, Black Sea, Ottomans

Black Sea and the Balkans under Ottoman Rule

Öz

Anadolu Platosu ve Balkan Yarımadası, Osmanlı İmparatorluğu’nun ana ağırlık merkezleriydi. Anadolu ve Balkanlar’daki Osmanlı fetihleri pek çok etkenin neticeleridir. Bizans’ın zayıflaması, Osmanlı fetihlerine giden yolu açmıştır. Bu yüzden, Osmanlı İmparatorluğu önemli miktarda Ortodoks Hıristiyan nüfusu idare etmiştir. Osmanlılar’ın süratli genişlemesi, Osmanlı imparatorluk zihniyetinin bir sonucudur. Bu makalede evvela Osmanlı fetihleri ve bu fetihlerin psikolojik ve siyasi yönleri bilhassa Balkan Yarımadası bakımından ele alınacaktır. Karadeniz Havzası da imparatorluk için son derece önemliydi. 18. yüzyıla değin Karadeniz’de Osmanlılar’ın karşısında bir rakip bulunmamaktaydı ki Karadeniz bu dönemde neredeyse bir “Osmanlı Gölü” haline gelmişti. İkinci olarak, Karadeniz’in siyasi ve iktisadi bir bölge olarak önemine değinilecektir.

Anahtar Kelimeler

Balkanlar, Karadeniz, Osmanlılar

Kaynakça

• ARGIT, Betül İpşirli; “Clothing Habits, Regulations and Non-Muslims in the Ottoman Empire, Akademik Araştırmalar Dergisi, Issue:24, 2005, pp:79-96
• ARSLAN, Hüseyin; 16. yy. Osmanlı Toplumunda Yönetim, Nüfus, İskan, Göç ve Sürgün, Kaknüs Yayınları, İstanbul, 2001
• Aşık Paşazade, Tevarih-i Al-i Osman, (Eds) Kemal Yavuz, M. A. Yekta Saraç, Gökkubbe Yayınları, İstanbul, 2007
• AYNURAL, Salih; İstanbul Değirmenleri ve Fırınları, Zahire Ticareti (1740- 1840), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 2001
• BARKAN, Ömer Lütfi; “Osmanlı İmparatorluğu’nda Kolonizatör Türk Dervişleri”, Türkler Ansiklopedisi, Vol:9, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara
• BAŞTAV, Şerif; “Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuruluşu Esnasında Bizans ve Avrupa”, Belleten, Vol:68, April 2004
• BIEGMAN, Nicholas H.; The Turco-Ragusan Relationship, Mouton, The Ha- gue, 1967
• BRAUDEL, Fernand; The Mediterranean and the Mediterranean World in the Age of Philip II, Vol:1, Trans: Silan Reynolds, University of California Press, Berkeley,1995
• BRATIANU, Georges; La Mer Noire, Des Origines a la Conquete Ottomane, Societatea Academica Romana, Münich, 1969
• CAHEN, Claude; Osmanlılardan Önce Anadolu [La Turquie Pré-Ottomane], Trans: Erol Üyepazarci, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2008
• CAMERON, Averil; The Byzantines, Blackwell Publishing, Oxford, 2007
• ÇETİN, Osman; Sicillere Göre Bursa’da İhtida Hareketleri ve Sosyal Sonuçları (1472-1909), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1999
• ERYILMAZ, Bilal; Osmanlı Devleti’nde Gayrimüslim Tebaanın Yönetimi, Risale Yayınları, İstanbul, 1996
• FAROQHI, Suraiya; The Ottoman Empire and the World Around It, I.B. Tauris & Co Ltd, London, 2004
• FISHER, Alan; The Crimean Tatars, Hoover Institution Press, Stanford, 1978
• GÜÇER, Lütfi; “Grain Supply of Istanbul in the Eighteenth Century”, (in) Charles Isaawi; The Economic History of Turkey, 1800-1914, The Uni- versity of Chicago Press, Chicago, 1980, (pp .26-31)
• HASLUCK, F.W.; Christianity and Islam Under the Sultans, 2 Vols., The ISIS Press, İstanbul, 2000
• HEYD, W.; Yakındoğu Ticaret Tarihi [Histoire du Commerce du Levant au Moyen-Age], Trans: Enver Ziya Karal, Türk Tarih Kurumu, 2nd Ed., An- kara, 2000
• BATUTA, İbn-i; Büyük Dünya Seyahatnamesi [Tuhfetu’n-Nüzzar fi Garaibi’l- Emsar ve’l-Acaibi’l-Esfar],Yenişafak Yayınları, İstanbul
• İNALCIK, Halil; “Osman Gazi’nin İznik Kuşatması ve Bafeus Muharebesi”, in) Osmanlı Beyliği 1300-1389[The Ottoman Emirate 1300-1389], (Ed) Eliz- abeth A. Zachariadou, Trans: Gül Çağalı Güven, İsmail Yerguz, Tülin Altınova, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul,2000
• --------------------; Hicri 835 Tarihli Suret-i Defter-i Sancak-i Arvanid, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1987
• --------------------; “Stefan Duşan’dan Osmanlı İmparatoruğu’na”, (in) Halil İNALCIK; Fatih Devri Üzerine Tetkik ve Vesikalar, Türk Tarih Kurumu Yayınevi, 4th ed., Ankara, 2007, pp:137-184
• --------------------; The Ottoman Empire, The Classical Age 1300-1600, Phoe- nix , London, 2000
• ---------------------;“Ottoman Methods of Conquest”, Studia Islamica, No:2 (1954), pp.103-129
• ---------------------;“Yeni Vesikalara Göre Kırım Hanlığı’nın Osmanlı Tabiliğine Girmesi ve Ahidname Meselesi”, Belleten, Vol:VIII, April 1944, Issue:30 (pp:185-231)
• ---------------------;The Customs Register of Caffa, 1487-1490, Harvard Univer- sity Press, Cambridge,1995
• KING, Charles, The Black Sea, A History, Oxford University Press,Oxford, 2004
• KÖPRÜLÜ, Fuat; Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuruluşu, Akçağ Yayınları, 4th ed., Ankara, 2006
• -----------------------; Anadolu’da İslamiyet, Akçağ Yayınları, Ankara, 2005
• LAMDAN, Ruth; “Communal Regulations as a Source for Jewish Women’s Lives in the Ottoman Empire, The Muslim World, Vol:95, April 2005, pp:249-263
• MAGDALINO, Paul; “The Medieval Empire 8780-1204)”, (in) MANGO; The Oxford History of Byzantium, Oxford University Press, Oxford, 2002
• MANGO, Cyril; “Introduction”, (in) Cyril MANGO; The Oxford History of By- zantium, Oxford University Press, Oxford, 2002
• MANTRAN, Robert; XVI ve XVII. Yüzyılda İstanbul’da Gündelik Hayat [La Vie Quotidienne a Constantinople au Temp de Soliman le Magnifique et de se Successeurs (XVIe et XVIIe Siecles)]; Trans: Mehmet Ali Kılıçbay, Eren Yayıncılık, İstanbul, 1991
• MAXIM, Mihai; Romano-Ottomanica, Essays&Documents From the Turkish Archives, The ISIS Press, İstanbul,2001
• MELIKOFF, Irene; Uyur İdik Uyardılar, Alevilik-Bektaşilik Araştırmaları, Trans: Turan Alptekin, Demos Yayınları, İstanbul, 2006
• MURPHEY, Rhoads; Ottoman Warfare 1500-1700,UCL Press, Padstow, 1999
• NEŞRİ, Mehmed; Kitabı-ı Cihan-Numa (Neşri Tarihi), (2 Vols.), ( (Ed. By) Faik Reşit Unat, Mehmed A. Köymen, Türk Tarih Kurumu, 3rd Ed. , An- kara, 1995
• NICOL, Donald M.; The Last Centuries of Byzantium 1261-1453, Second Edi- tion, Cambridge University Press, Cambridge, 1996
• -------------------------; Bizans ve Venedik, Diplomatik ve Kültürel İlişkiler Üze- rine [Byzantium and Venice, A Study in Diplomatic and Cultural Rela- tions], Trans: Gül Çağalı Güven, Sabancı Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2000
• NORWICH, John Julius; Byzantium (The Apogee), Penguin Books, London, 1993
• ORHONLU, Cengiz; Osmanlı İmparatorluğu’nda Derbend Teşkilatı, Eren Yayıncılık, İstanbul, 1990
• OSTROGORSKY, Georg; Bizans Devleti Tarihi [Geschichte des Byzantinisches Staates], Trans: Fikret Işıltan, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2006
• ÖZTÜRK, Yücel, Osmanlı Hâkimiyetinde Kefe 1475-1600, T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2000
• RASONYI, Laszlo; Tarihte Türklük, Trans: H.Z. Koşay, Örgün Yayınevi, İstanbul, 2007
• REDHOUSE, Sir James; Redhouse Sözlüğü (Türkçe/Osmanlıca – İngilizce), Sev Yayıncılık, İstanbul, 1998
• RUNCIMAN, Steven; Haçlı Seferleri Tarihi [A History of the Crusades] (3 Vols.), Trans: Fikret Işıltan, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara,1998
• SARRIS, Peter; “The Eastern Roman Empire from Constantine to Heraclius (306-641)”, (in) Cyril MANGO; The Oxford History of Byzantium , Oxford University Press , Oxford , 2002
• SHEPARD, Jonathan; “Spreading the Word: Byzantine Missions”, (in) MAN- GO; The Oxford History of Byzantium, Oxford University Press, Oxford, 2002
• STAVRIANOS, L. S.; The Balkans Since 1453, Rinehart, New York, 1961
• STEINHERR, Irene Beldiceanu-; “Bitinya’da Gayrimüslim Nüfus”, (in) Osmanlı Beyliği 1300-1389[The Ottoman Emirate 1300-1389], (Ed) Eliz- abeth A. Zachariadou, Trans: Gül Çağalı Güven, İsmail Yerguz, Tülin Altınova, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul,2000
• SUGAR, Peter F.; The Southeastern Europe Under Ottoman Rule 1354-1804, University of Washington Press, Seattle, 1996
• -----------------------;“Major Changes in the Life of the Slav Peasantry under Ottoman Rule”, International Journal of Middle East Studies, Vol:9, No.3 (October 1978), pp.297-305
• THEUNISSEN, Hans; Ottoman-Venetian Diplomatics: The Ahd-names, Rotter- dam, 1960
• TURAN, Osman; “Selçuklu Kervansarayları”, Belleten, Vol:X Issue: 39, July 1946, (pp:471-496) Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara
• ----------------------; Selçuklular ve İslamiyet, İstanbul, 1971
• TURAN, Şerafettin; Türkiye-İtalya İlişkileri,Metis Yayınları, 1990
• UZUNÇARŞILI, İ. Hakkı; “Orhan Bey Vakfiyesi”, Belleten, Vol:V Issue:19 July 1941, pp:277-288
• ÜREKLİ, Muzaffer; Kırım Hanlığı’nın Kuruluşu ve Osmanlı Himayesinde Yükselişi (1441-1569), Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, 1989
• VRYONIS, Speros, Jr., The Decline of Medieval Hellenism in Asia Minor and the Process of Islamization from the Eleventh through the Fifteenth Century, University of California Press, Los Angeles, 1971
• WITTEK, Paul; Osmanlı İmparatorluğu’nun Doğuşu, (Trans. By: Fatmagül Berktay), Pencere Yayınları, İstanbul, 2000
• YAMAN, Ahmet; İslam Hukukunda Uluslararası İlişkiler, Fecr Yayınevi, Anka- ra, 1998.