Epic takes a special place in world culture when it comes to learning and understanding history, philosophy, and aesthetics of any nation. By the themes that are common to the whole Turkic world, the heroic epic Idegei depicts social, cultural, and religious life of Tatars. This epic reflects all the dreams, hopes, traditions, customs, and government system of Tatars and of many other Turkic peoples that had all lived in one state- Golden Horde- for three centuries. Important transitional periods in a persons life such as birth, marriage, and death are pictured brightly in this epic. They are crucial in understanding human values of the main characters of Idegei. In conclusion, it is worth mentioning, that the traditions and customs gathered in the epic are common for many Turkic peoples. It is another proof that the great Turkic world has been historically united.
Destanlar, hem tarih, hem de fikir ve sanat bakımından büyük önem taşırlar. Tatar halkının yüzyıllardır süregelen sosyal ve kültürel hayatını, dünyayı görüşünü, inancını tüm Türk dünyasına ortak olan motifler vasıtasıyla yansıtan İdegey destanı da Tatar halkının umutlarını, yaşam tarzını, törenler ve örf adetlerini tasvir etmekle, başka birçok Türk boyunun gelenek göreneklerine de önemli yer vermektedir. Bu doğalda, çünkü destan çeşitli boyları ve milletleri kendi bünyesine toplayan Altın Urda devleti tarihini yansıtmaktadır. Ayrıca, İdegey destanında insan hayatının en önemli anları olarak ifade edebilece-ğimiz ve insanlara genellikle bir öncekine nispetle yeni statüler kazandıran doğum, ev-lenme ve ölüm gibi geçiş dönemleri özel yer almakta ve kahramanların kişiliğini dolayısıyla açmaya yardım etmektedirler. En ilginç olanı da, İdegey destanında bu merasimler içinde biz Tuktamış hanı da, İdegeyi de bir hükümdar veya bir emir olarak değil, aile başına geçmeye hazırlanan sıradan bir delikanlı veya çocuk sahibi olma sevincinden şaşkın kalan bir baba olarak tanımaktayız. Belirsiz kalan bir yıravın (ozanın) Tuktamış hanın ve İdegeyin kişiliğini törenler ve örf-adetler sırasında ustalarca canlı bir şekilde göstermiş olması destanın en büyük kazançlarından biri olarak sayılmaya değerdir. Bugün de birçok Türk boyu için ortak olan tören, adet, gelenek ve inançların İdegey destanında bir araya gelmesi büyük Türk Dünyasının tarihi birlik ve bütünlüğünün daha bir göstergesidir.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 1 Mayıs 2007 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2007 Cilt: 15 Sayı: 15 |