Birth of the Turkish Graveur Press Arts and a Avangarde Artist: Mürşide İçmeli

Yıl 2007, Cilt: 12 Sayı: 12, 137 - 145, 01.02.2007

Tutku Dilem Kalafat Alpaslan

Öz

Religious people, travelers and artists have always been involved in the methods of engraving to determine, document and introduce what they have seen since the times of Byzantine period. Very little part of these gravures carry art related properties besides their technical skills and documentary characeristics. Gravures of art characteristics have started with the establishment of "Sanayi-i Nefise Mektebi (School of Fine Arts)". Mürşide İçmeli should be regarded and evaluated not only with her creativity and productivity; but also her many sided skills as well as her artist/educationalist personality. The artist has an understanding of being faithful to customs and traditions while having the control over and owning what has been lived but she knows very well how to process, present and express them using her own artistic skills.

Anahtar Kelimeler

Printing, Engraving Art, Intaglio Printing, Mürşide İçrnel

Türk Gravür Baskı Sanatının Doğuşu ve Öncü Bir Sanatçı Mürşide İçmeli

Öz

Din adamları, seyyahlar ve sanatçılar Bizans döneminden beri resim yoluyla gravür yöntemlerine başvurarak gördüklerini tespit etme, belgeleme ve tanıtma çabaları İçinde olmuşlardır. Bu gravürlerin çok azında teknik beceri ve belgesel niteliklerinin dışında sanatsal özellikler bulunmaktadır. Sanat eseri niteliğindeki gravürler ise, "Sanayi-i Nefise Mektebinin kuruluşu ile başlamıştır. Mürşide İçmeli'yi yalnızca yaratıcılığı ve üretkenliği açısından değil, çok yönlülüğü ustalığı ve en önemlisi sanatçı/öğretmen kişiliği ile tanımak ve değerlendirmek gerekir. Sanatçı gelenek ve göreneklerine bağlı, yaşanmışlıklara hâkim, sahiplenen, ancak kendi sanatıyla usta bir dille yoğurmasını bilen ve çağdaş bir anlatımla sunabilen bir anlayışa sahiptir.

Anahtar Kelimeler

Özgün Baskı, Gravür, Mürşide İçmeli.

Kaynakça

• AKALAN, Güler. (2000). Gmw'ir, İstanbul: Kale Seramik Sanat Yayınlan.
• AKYÜZ, Yahya (1988) “İlk Türk Matbaası ve Eğitim Tarihimizdeki Yeri”, Milli Eğitim, (76), 3-22.
• ASLIER, Mustafa. (1981) “.“Özgün Baskı Sanatçısı Mürşide içmeli”, Sanat Çayımı, (28), 15.
• ASLIER, Mustafa. (1983). GmŞk Sanatlar Tarih ve Yonmlama/ar, Istanbul:
• Marmara Un. G.S. F.Grafik Sanatlar Böl. Yayınları. ASLIER, Mustafa. (1985). “Son Yüzyılda Türkiye’de Özgün Baskıresim .
• Sanatı”, Tiirkgye’de .S'anatm Bugün:? ve Yanar, Ankara: HUGS. F. Yayınlan, (1), 31—38 ASHER, Mustafa. (1987). Türk Özgür? Bar/ez Kerim Sanatında Oyma—Baqim’nm
• Yeri, Türkiye’de ve Almanya’da Ağaçbaskı Sanatı. Ankara: H.U.G.S. F. Yayınlan, 1—4 ASLIER, Mustafa. (1995). Mustafa Asher, İstanbul: Bilim Sanat Galerisi
• ASLIER, Mustafa. (1983) Çağda; Tar/e Gray'z'k numaranı/gag Uzanan Kak/m,
• Grafik Sanatlar Tarih ve Yorumlar, Marmara Universitesi Güzel Sa- natlar Fakültesi Grafik Sanatlar Bölümü Yayınlan, (1), 83—87. BOSSERT, Helmuth (1943) Tabı Sanatının KegŞ, İkinci Türk Tarih Kong- resi, İstanbul 20—25 Eylül 1937, Kongrenin Çalışmalan, Kongreye Sunu- lan Tebliğler, 421—438.
• BULUT, Gören.(1987). Tabfabarkz ve Tabmgrayür’e TL'/enik Yaklaşma/ar, Tür- kiye’de ve Almanya’da Ağaçbaskı Sanatı. Ankara: I—LU.G.S. F Yayın- lan, 5— 10. _ '
• BÜYÜKİŞLEYEN, Zahit.(1981) Miirgide İme/f’nin Özgün Bar/edanada Öz w
• Biçim, Sanat Çevresi, (28) 17. GENÇAYDIN, Zafer (1981) Miirgide İgmeli’niıı Öğün Bar/edaa ,Sanat Çevre— si, (28)16. ,
• GERÇEK, Selim Nüzhet (1939) Türk Matbaacılığı, I.Müteferrika Mat- baası, İstanbul.
• GÜLTEKİN, Gönül.(1992) Batı Anlayışında Türk Resim Sanatı, T.C.
• Ziraat Bankası Kültür Sanat Etkinlikleri GÜNAY, Veysel.(1981) Mürşide İçme/a' ile Bir Sığ/eşi, Sanat Qevrési, (28)18
• Karadeniz Araştırmaları, Sayı 12. (Kış 2007).
• İÇMELİ, Mürşide. (1987). A170; Baekereez'min Özgün Bar/eererimdeki Kylie, Tür- kiye’de ve Almanya’ da Ağaçbaskı Sanatı, H.Ü..GS. F. Yayınlan, 54
• İŞLER, Asım. (2001). Başlangıcından Bugüne Türkiye’de Gravür Sana- tı, İstanbul: KarşıSanat Çalışmaları, AlkanMatbaacılık.
• İÇMELİ, Mürşide. (1981). Haterfedekzlarem, Sanat Çevresi, (28)12—13.
• İÇMELİ, Mürşide. (1981). Sanat ve Samim Hakeme/a, Sanat Çevresi, (28)ıo-ıı.
• İÇMELİ, Mürşide. (1981). Özgürüm/ez, Sanat Çevresi, (32)23.
• İÇMELİ, Mürşide. (1987). Agar; Barker-erime” Ö aim Baekırere'wdeki Rol:-'i, Tür- kiye’de ve Almanya’da Ağaçbaskı Sanatı, H.Ü...GS F. Yayınları, 54—
• KİRİŞOĞLU, Olcay. (1986). Özgün Bark Uslan ee Değerli Egitimei: Mürşide . içmeli, Sanat Çevresi, (90),26—27.
• KESKINOK, Kayhan. (1986). Mürgz'de İmeâ’m'n Senate Üzerine Düşüneeler, Sanat Çevresi, (90) 24—25.
• MADEN, Sait. (1985) Time Gee/e Samtz Teee—f, Grafik Sanatı, Plastik Sa- natlar Dergisi, 1(1), 58—62.
• NIADEN, Sait. (1985a) Türk; Grafik Sanat Tarihi, GmŞk Sanatı, Plastik
• Sanatlar Dergisi, 1(3), 54—57. MADEN, Sait. (1989) [Ilka/7715:1516 Grafi/%: Sanatının Dünü, Ergüne, Türk Grafik
• Sanatçıları, Grafikerler Meslek Kuruluşu Derneği. ÖZSEZGİN, Kaya. (1981). Sgıabm Are/emre Vınçgesemda, Sanat Çevresi, * _ (28),14.
• ÖZSEZGİN, Kaya ve M. ASHER.(1989). Çağdaş Türk Resim Sanatı
• Tarihi Başlangıcından Bugüne. İstanbul: Tiglat Yayınevi. SÖZEN, Metin ve U. TANYELİ. (1986). Sanat Kavram ve Terimleri
• Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi. TANSUĞ, Sezer. (1991). Çağdaş Türk Sanatı, İstanbul: Remzi Kitabevi.