HEMŞİN YÖRESİ BAŞ BAĞLAMASI

Yıl 2016, Cilt: 13 Sayı: 50, 203 - 216, 15.06.2016

Saliha Ağaç , Meral Büyükyazıcı

Öz

Kültürel değerlerin yüzlerce göstergesi vardır. Bunların en önde gelenlerinden birisi giyim-kuşamdır. Bir kültürün şe- killendirdiği giyim kuşamı etkileyen olgular aynı zamanda o toplumun yaşam biçiminin, inançlarının ve coğrafyasının da yansımasıdır. Tarih boyunca milletlerin ve insan toplu- luklarının yaşadıkları coğrafi bölgeler, inançları, yaşam bi- çimleri, örf ve adetleri, ekonomik durumları farklılık gös- terdiğinden, giyim-kuşam şekilleri de çeşitlilik göstermiş- tir. Türkiye’de de giyim-kuşamda bölgelere, yörelere, köy- lere ve hatta mahallelere göre değişen farklılıklar gözlen- mektedir. Türk kadınının giyim kuşamındaki en önemli unsurlardan biri kullandığı başlıklar olmuştur. Kadın baş- lıkları çok çeşitlilik göstermekte, zamanla değişikliklere uğrasa da kültürel yapı içerisinde, gelenekselliğini de ko- ruyarak geçmişten günümüze kadar hala varlığını sürdür- mektedir. Günümüzde kadın başlıkları ve başörtüleri eski kullanım yoğunluğunu yitirse de, bazı yörelerimizde hala kullanılmaktadır. Araştırmanın amacı, halen Rize ilinde kullanılan Hemşin usulü baş bağlama şeklinin, malzeme, model, teknik, renk ve yöresel özelliklerinin belgelenerek raporlaştırılması ve arşiv niteliğinde doküman oluşturul- masıdır. Halen kullanılan baş bağlama şeklinin raporlaştı- rılması gelecek nesiller için belge oluşturmak ve tanıtmak, geleneksel değerleri korumak açılarından önem taşımak- tadır. Araştırmada belgesel tarama yöntem olarak seçil- miştir. Konuyla ilgili yazılı ve basılı kaynaklar incelenmiş- tir. Ayrıca alana gidilmiş konuya ilişkin görseller belirlen- miş ve Hemşin yöresi baş bağlaması incelenmiştir. Kullanı- lan malzemeler, malzemelerdeki süsleme özellikleri, bağ- lama yöntemi ortaya konmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hemşin, Baş bağlama, Şay bağlama, Şar bağlama, Puşi bağlama.

Kaynakça

• AĞAÇ Saliha - SAKARYA Menekşe (2015). "Optik Sanat ve Moda Sektörü Uygulamaları", 2.Sanat ve Tasarım Eğitimi Sempozyumu. Başkent Üni- versitesi. Ankara.
• BİRYOL Uğur (2007). Hemşinliler Göç ve Pastacılık Gurbet Pastası, İletişim Yayınları, İstanbul.
• ÇİLEROĞLU Birsen - KIVILCIMLAR İnci Seda (2014). Fast Fashion Koleksi- yonlarında Yer Alan Spor-Casual Giysilerin Tasarım Özelliklerinin Be- lirlenmesi. International Journal of Science Culture and Sport, Special Issue on the Proceedings of the 3rd ISCS Conference SI(1): 623-633.
• GÜLER Mediha - AKPINARLI H. Feriha - ORTAÇ H.Serpil - BÜYÜKYAZICI Meral - ERKAPLAN Emel - KURT, Gülten (2010). Hemşin Çamlıhemşin El Örgüsü Çoraplar, Hazar Reklam Matbaacılık. Ankara.
• GÜNDÜZ Ali (2002). Hemşinliler Dil- Tarih Kültür, Ardanuç Kültür Yardım- laşma Derneği Yayın No:2, Yeni Gözde Matbaası, Ankara.
• KARATAŞ Hicran (2010). Trabzon İli Geleneksel Giyim Kuşam Kültürü Üze- rine Bir İnceleme, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Ensti- tüsü, Yüksek Lisans Tezi, Trabzon.
• KOÇU Reşat Ekrem (1996). Türk Giyim Kuşam ve Süsleme Sözlüğü, 2. Basım, İstanbul: Güncel Yayıncılık. KOMŞUOGLU Şükran – İMER Arsal – SEÇKİNOZ Mine – ALPASLAN Sabiha – ETİKE Serap (1986). Moda Resmi ve Giyim Tarihi, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.