27 MAYIS DARBESİ SONRASI TÜRK DIŞ POLİTİKASINDA YENİ AÇILIMLAR: ORTADOĞU ve SOVYETLER BİRLİĞİ İLE İLİŞKİLER(1960-1965)
Öz
Dünyanın her yerinde devletlerin takip ettiği dış politikalar çıkarlar doğrultusunda zaman zaman değişime uğrayabilmektedir. Türkiye Cumhuriyeti’nin dış politika uygulamalarına bakıldığında bunun ör- neklerine rastlamak mümkündür. Kuruluş döneminde bölgesel pakt- lar ve saldırmazlık anlaşmaları ile ulusal güvenliğini ve bağımsızlığını korumaya çalışan Türkiye’nin, İkinci Dünya Savaşı sonrası oluşan iki kutuplu dünyada yönünü Batı’ya çevirmesi nedeniyle hem Ortadoğu hem de Sovyetler Birliği ile ilişkilerinde bir takım kopmalar oluşmuş- tu. 1950 yılında iktidara gelen Demokrat Parti iktidarının ilk dönemi Ortadoğu ülkeleriyle, son dönemlerinde de Sovyetler Birliği ile ilişki- leri geliştirmeye çalıştıysa da istenen sonuçlara ulaşılamadı. 27 Mayıs 1960’ta gerçekleşen askeri darbe sonrası dış politikada bir eksen kaymasının yaşanmayacağı vurgusu yapılsa da, kamuoyunda dış poli- tikanın yapısı ile ilgili tartışmalar başlamıştı. 1962 yılında patlak ve- ren Kıbrıs hadiseleri bu tartışmaların pratiğe dönüşmesine yardımcı olurken, müttefiklerinden istediği desteği bulamayıp yeni arayışlara giren Türkiye yönünü yeniden Ortadoğu ve Sovyetler Birliği’ne dön- müştür. Bu çalışma; Türk dış politikasındaki bu kırılma anını merkez alarak Türkiye’nin yeni dış politika vizyonu doğrultusundaki çabala- rını ortaya koymaya çalışmaktadır. Bu çerçevede Türkiye’nin Irak’la yaşadığı sınır sorunları, Mısır’daki Nasır yönetimiyle münasebetler, yeni bağımsızlığını kazanan üçüncü dünya ile ilişkilerin geliştirilmesi ve kuzeydeki süper güç Sovyetler Birliği ile ilişkiler ve karşılıklı ziya- retler ele alınmıştır.
Anahtar Kelimeler
Dış politika Sovyetler Birliği Ortadoğu Ulusla- rarası İlişkiler.
Kaynakça
- AKKAYA Bülent (2012), “Türkiye’nin NATO Üyeliği ve Kore Savaşı”, Akade- mik Bakış Dergisi, Celelabat/Kırgızistan,28.
- ALTAN Çetin (1963), “Takke Önümüze Düşmeden”, Milliyet, 23.01.1963. ASLAN İffet (1962), “Küba Krizi ve Türkiye”, Ulus, 30.10.1962.
- BABAN Cihad (1963), “Ortadoğu ve Türkiye”, Ulus, 25.04.1963.
- BAL İdris (2002), “Türk Dış Politikası (1960-1980)”,Türkler Ansiklopedisi, C.17, Yeni Türkiye Yay, Ankara 2002.
- BALKAN Aydemir (1960a), “Dış Politika Felsefemiz”, Akşam, 15.08.1960. BALKAN Aydemir (1960b), “Ortadoğu Politikamızda Yenilik İhtiyacı”, Ak- şam, 07.09.1960.
- BARLAS Ali İhsan (1960), “Sovyetler Birliği ve Türkiye”, Son Havadis, 10.09.1960.
- BAŞ Arda (2012), “1957 Suriye Krizi ve Türkiye”, History Studies,4(1).
- BILGE A. Suat (1969), Olaylarla Türk Dış Politikası (1919-1965), Ankara. BILGIN Mustafa (2007), Britain and Turkey in the Middle East, London: Tauris.
- BOSTANCI Mustafa (2013), “Türk Arap İlişkilerine Etkisi Bakımından Bağ- dat Paktı”, Gazi Akademik Bakış, 7 (13).
- BULUT Sedef (2008), “Sovyet Tehdidine Karşı Güvenlik Arayışları: I. ve II. Menderes Hükümetlerinin (1950-1954) Nato Üyeliği ve Balkan Politi- kası”, Atatürk Yolu Dergisi, 41.
- ÇAKIR Faruk M., “Amerikan Bakış Açısından Türkiye’de 1957–1960 Dönemi Siyasal Gelişmeleri ve Türk-Amerikan İlişkileri”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 59(1).
- ÇELIK F. Edip (1960), “Dış Politikada Ölçü”, Akşam, 27.06.1960.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Ağustos 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Cilt: 14 Sayı: 54 |
