TİREBOLU-YUKARIBOĞALI’DA KOLÇAK OYUNU: TARİHÇESİ VE SPORA KATKILARI

Yıl 2018, Cilt: 15 Sayı: 57, 141 - 151, 15.03.2018

Derya Su Mevlüt Kaya

Öz

Çocuk oyunları, benzer diğer oyunlar gibi yörenin kültürel mirasının, toplumsal geleneklerinin ve bilinç köklerinin bir yansımasıdır. Milli hafızanın folklorik karakteristiğinin dışa vurumu olan çocuk oyunları, erken yaşların fiziki ve zihinsel gelişimine katkıda bulunan aktivitelerdir. Türk kültüründe çocuk oyunları incelendiğinde İslam öncesi Asya’sından Macaristan, Mora, Üsküp, Sofya ve Niş gibi Avrupa’daki eski Türk yerleşimlerine dek uzayan ortak milli benliğin yapı taşları ve geçirdiği evreler, yabanıl çevresel etkileşimin sarmalındaki öz ortaya çıkmaktadır. Bugün Anadolu’daki çocuk oyunlarının, çocuğun beden gelişimi açısından son derece önemli olduğu kaçınılmaz bir gerçek iken, çağlar öncesinde Türkler tarafından aynı amaçla tercih edildiği ve kullanıldığı, ayrıca bunlar arasında aklen ve şeklen sıkı bağlar olduğu da bilinir. Bu bağlamda, çalışmada Türklerde çocuk oyunlarının mantıksal çerçevesinden hareketle, Türk kültürü genelinde ve Giresun’un ilçesi Tirebolu’ya bağlı olan Yukarıboğalı Köyü’nde unutulmaya yüz tutmuş, derlenmemiş ve hakkında kolektif bilgi bulunmayan “kolçak oyunu” incelenmiştir. Çalışmada kolçağın oluşumu, ustaları, oynanış şekli ve kullanım dışı kalma nedenlerine yer verildikten sonra beden gelişimine katkıları ayrıca değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tirebolu, kolçak, oyun, beden eğitimi.

Kaynakça

• AKSOY, Hüseyin (2014). Çocuk Oyunlarının İşlevleri: Sarıkeçili Yörük Çocuk Oyunları. Millî Folklor, 101: 265-276.
• AYDIN, Ali Dursun vd. (2007). Türk Spor Politikalarında Öngörülen Hedef- lerin Gerçekleşme Düzeylerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma (GSGM Örneği). Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Der- gisi, 1 (2): 87-95.
• BAYSAL, Hatice - İlker H. Çarıkçı (2013). İnsan Kaynakları Geliştirmede Çocuk/Genç Oyunların Etkililiği. “İŞ, GÜÇ” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 6 (4): 88-101.
• ERTEN, Rifat (2006). Türk Sporunun Yapısal Düzeni. G.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi, 10 (1-2): 117-136.