OSMANLI KAYNAKLARINA GÖRE YUNANİSTAN’IN I. DÜNYA SAVAŞI’NA GİRİŞİ

Yıl 2018, Cilt: 15 Sayı: 59, 169 - 204, 15.09.2018

İsmigül Çetin

Öz

Gudi Darbesi ve ardından Eleftherios Venizelos’un iktidara gelmesi sonucunda Yunanistan’da büyük bir değişim başlamıştır. Yunanis- tan’ın Balkan Savaşlarında kazandığı büyük zafer Megali İdea’nın ger- çekleştirilebileceği düşüncesini kuvvetlendirmiş ve bu düşünce hem devlet adamlarını hem de toplumu etkilemiştir. Bu düşüncenin en önemli savunucularından olan Venizelos, I. Dünya Savaşı’nı Megali İdea’yı gerçekleştirmek için bir fırsat olarak görmüş ve savaşı kazana- caklarına kesin olarak inandığı İtilaf Devletlerinin yanında savaşa girmek istemiştir. Ancak Yunan devlet adamlarının tamamı aynı görü- şü paylaşmamış, Venizelos başta Kral Konstantin olmak üzere Alman yanlısı devlet adamları ile karşı karşıya gelmiştir. Başlangıçta Venize- los iktidardan uzaklaşmış, ancak Haziran 1915’de yapılan seçimleri kazanarak yeniden iktidara gelmiştir. Fakat Kral Konstantin ile arala- rındaki fikir ayrılıkları nedeniyle istifa etmiş, yapılan seçimlere de ka- tılmayarak siyaset dışı kalmıştır. Bu durum Milli Bölünme denilen sü- recin başlamasına neden olmuştur. Bu süreçte İtilaf Devletleri Yuna- nistan’ı hem ekonomik hem de askeri baskı altına almışlar ve ülkenin birçok yerini işgal etmişlerdir. Atina’daki Osmanlı sefiri Galip Kemalî Bey Yunanistan’ı İtilaf Devletlerinden uzaklaştırmak ve tarafsız kal- masını hatta Osmanlı Devleti ile ittifak yapmasını sağlamak için çaba sarf etmiştir. Ancak Milli Bölünme’nin galibi Selanik’te ayrı bir hükûmet kuran Venizelos olmuş ve iktidarı ele geçirerek Kral Kons- tantin’in tahttan indirilmesini sağlamış ve Yunanistan’ı İtilaf Devletle- rinin yanında savaşa dâhil etmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yunanistan, I. Dünya Savaşı, Osmanlı Devleti, Ga- lip Kemalî Bey, Venizelos

Kaynakça

• PROGONATİ, Erjada (2014). “The Chronicle of the First World War And ItsImpact on the Balkans”, Akademik Bakış, VII/14.
• SELIGMAN Vincent J. (1921). The Victory of Venizelos, London.
• SEMİZ, Yaşar (2014). “18 Mart 1915 Çanakkale Deniz Savaşı: Sebepleri, Gelişimi ve Sonuçları”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırma Enstitüsü Dergisi, S. 14.
• SMITH Michael Llewellyn (2012). “Venizelos’ Diplomacy, 1913-1920: From Balkan Alliance to Greek Turkish Settlement”, Eleftherios Venizelos: The Trials of Statesmanship, ed: Paschalis Kitromilides, Published to Edin- burgh Scholarship Online.
• SÖYLEMEZOĞLU Galip Kemalî (1946). Canlı Tarihler, Hatıraları (Atina Sefa- reti 1913-1916), İstanbul: Türkiye Yayınevi.
• STAVRIANOS L. S. (2000). The Balkans Since 1453, The United Kindom: C. Hurst&Co (Publishers) Ltd.
• The Greek White Book, Diplomatic Documents 1913-1917 (1918), New York.
• YELLİCE Gürhan (2016). “Birinci Dünya Savaşı ve Yunanistan; Çanakka- le’den Milli Bölünmeye”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, XVI/32.
• YELLİCE Gürhan (2017) “Balkan Savaşlarından Birinci Dünya Savaşına Os- manlı Yunan İlişkilerinde Sakız ve Midilli Meselesi, 1912-1914”, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, XVII/2 (Kış 2017).